1Giới thiệu về di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên
Nằm cách thành phố Tuy Hòa 35km về phía Nam là Vịnh Vũng Rô. Đây là vùng vịnh biển xinh đẹp, hoang sơ của mảnh đất thuộc xã Xuân Hòa, Huyện Đông Hòa, tỉnh Phú Yên. Vịnh biển này trải dài trong diện tích khoảng 16.4 kilomet vuông và được bao bọc bởi 3 dãy núi cao hùng vĩ bao gồm: Đèo Cả, Đá Bia, Hòn Bà và được Đảo Hòn Nưa che chắn.
Vịnh Vũng Rô là một bức tranh phong cảnh thiên nhiên được tạo nên từ những chất liệu quen thuộc của đất trời, non núi, rừng xanh hòa quyện lại với nhau một cách hài hòa. Nơi đây còn là chứng nhân lịch sử của nhiều cuộc chiến tranh khốc liệt, đặc biệt ở đây còn có khu di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên. Đến đây bạn sẽ phải ngỡ ngàng trước những chiếc tàu không số, được thiết kế xây dựng và trở thành công trình có yếu tố thẩm mỹ cao cùng với nghĩa lịch sử vô cùng to lớn, với tổng kinh phí xây dựng lên tới 12.5 tỷ đồng.
Di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên vô cùng đông đúc vào ngày lễ dâng hoa - dâng hương
2Lịch sử hình thành di tích con tàu không số
Trải qua nhiều cam go, thử thách, hàng ngàn quân địch bao vây, con tàu không số đã cập bến tại Vũng Rô. Nhờ có con tàu này mà quân ta đã được cung cấp hàng trăm tấn vũ khí, tạo nên cục diện cân bằng hơn cũng như tạo điều kiện cho lực lượng vũ trang chiến đấu và giành chiến thắng vẻ vang vào chiến dịch Đông Xuân 1964 - 1965.
Vào năm 1959, khi phong trào cách mạng tại miền Nam đang có nhiều diễn biến khởi sắc, nhiều cuộc đấu tranh vũ trang được lan rộng ra rất nhiều nơi đồng nghĩa là nhu cầu về vũ khí chiến đấu lại càng cấp bách. Chính vì thế khoảng đầu tháng 5/1959, Bộ Chính trị chủ trương nghiên cứu và quyết định mở đường giao liên vận tải trên bộ để có thể đưa người, vũ khí và hàng hóa cần thiết nhất vào giúp chiến trường miền Nam và Đoàn tàu 759 vận tải biển hay chính là “Đoàn tàu không số” cũng được thành lập. Bến Vũng Rô được đảng ta lựa chọn làm nơi cập bến vì nơi đây có địa hình thuận lợi và an toàn. Ở đây có mặt nước rộng và độ sâu hoàn hảo, ba phía đều là núi che chở nên trong vịnh sóng êm đềm quanh năm, không sợ dông bão tố lớn làm lật tàu nên Vũng Rô với nhiều bãi nhỏ trở thành điểm nhận hàng hóa ở Bãi Chính, Bãi Lau, Bãi Chùa… Do có địa hình núi non rất hiểm trở nên nơi này thuận tiện trong việc cất giữ, bảo quản vũ khí trong rừng cũng như hang động, có cả con đường độc đạo để vận chuyển vũ khí về những căn cứ quân sự trong tỉnh một cách thuận lợi. Một lí do khác là vì muốn nhanh chóng chi viện vũ khí chiến đấu chống Mỹ 50 năm về trước mà Trung ương đã chấp nhận đề nghị của Bộ Tư Lệnh Quân Khu V cho phép vận chuyển vũ khí qua con đường biển nhanh nhất thời bấy giờ.
Con tàu không số đã cập bến Vũng Rô 3 lần trong sự an toàn và thoát khỏi con mắt của kẻ địch để chi viện hàng hóa và vũ khí giúp cho quân ta vượt qua hàng ngàn khó khăn. Tuy nhiên sau 3 lần trót lọt thì đến chuyến tàu thứ 4 quân ta đã bị kẻ địch phát hiện. Theo như lịch sử kể lại, trước khi con tàu không số cập bến thì 5 ngày trước đã được thuyền trưởng Lê Văn Thiêm cùng với chính trị viên Phan Văn Bảng chỉ huy, rời cảng K20 và vận chuyển 63 tấn vũ khí.
Vịnh Vũng Rô gắn liền với di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên
Sau khi bốc dỡ hàng hóa tới 3 giờ sáng, khi nhổ neo thì tàu của ta bị hỏng neo và cần thời gian để sửa chữa. Lúc này thuyền trưởng đã nghĩ ra kế sách mới, cho tàu áp sát vào vách núi và che lấp con tàu nhờ vào những cách đá, tán cây. Sử dụng các cành cây để che lấp lên tàu nhằm ngụy trang để quân địch không thể phát hiện. Sau đó thì bố trí người trông tàu, những người còn lại sẽ sơ tán hết lên bờ.
Mặc dù che chắn kĩ là thế nhưng quân Mỹ đã dùng máy bay và phát hiện ra điều bất thường. Sau đó bọn chúng lập tức ném một quả pháo mù xuống con tàu không số với mục đích chỉ để tiêu khiển. Chúng còn dùng tên lửa thiêu rụi hết lá để làm lộ con tàu ra. Sau khi phát hiện ra con tàu không số, địch liên tục ném bom vào chúng ta, khiến một cuộc chiến đấu xảy ra kịch liệt, lúc bấy giờ thuyền trưởng Lê Văn Thiêm đã bị thương rất nặng.
Xem thêm: Để Đầm Cù Mông Phú Yên gửi đến những con người bận rộn chút bình yên non nước
Di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên đã trở thành điểm tham quan không thể thiếu đối với du khách khi đến Phú Yên
Dù quân địch rất đông và mạnh, đi kèm với vũ khí cực kỳ lợi hại nhưng vẫn không thể vào được bến Vũng Rô. Lúc này trên tàu chỉ có trung đội du kích cùng hai tiểu đội, mười tám anh em thủy thủ. Cho đến ngày 17, quân địch tiếp tục phái đến tổ công bình nhằm phá hủy con tàu không số nhưng không thành công.
Quân ta và quân địch đã chiến đấu suốt một tuần chỉ khi sức lực ta yếu dần thì mới phải tiêu hủy toàn bộ hàng hóa, phá vòng vây và tạm thời ẩn náu trên núi. Sau đó, các cán bộ, chiến sĩ của miền nam nước ta đã chấp nhận sự gian khổ, vượt qua nhiều sự phong tỏa, tiếp tục vào hỗ trợ và đưa con tàu không số cập vào bến tiếp nhận thêm vũ khí ở nam bộ.
Khung cảnh hùng vĩ, thơ mộ tại Vịnh Vũng Rô gần đó
3Tại sao gọi là di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên
Những con tàu làm nhiệm vụ đặc biệt trên biển thường được giả dạng thành tàu đánh cá xa bờ của Trung Quốc, các vùng lãnh thổ của Đài Loan, Nhật Bản… Mục đích là để giữ bí mật tuyệt đối trong quá trình làm nhiệm vụ, vì vậy các tàu này phải xóa hết nhãn mác, tên tàu và số tàu. Với biện pháp cải trang, giả dạng tinh vi mà các tàu của ta đã che mắt địch, giữ được bí mất hoặc khi bị địch phát hiện thì cũng khó mà tìm thấy dấu vết của ta. Vì thế, những con tàu hoạt động vận chuyển thuộc tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển, được gọi là tàu không số.
Hằng năm vẫn có những người chiến sĩ, cảnh sát đến đây để tưởng nhớ công ơn của những vị anh hùng đã hy sinh vì độc lập dân tộc
4
Có thể nói rằng, di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên là điểm tham quan tại Phú Yên vô cùng nổi tiếng. Nó giống như một nơi ghi lại những hi sinh, mất mát và sự chiến đấu anh dũng của biết bao con người để cùng nhau vượt biển chi viện cho chiến trường miền Nam, những con người sẵn sàng ngã xuống vì nền độc lập, hòa bình của dân tộc. Nơi đây ngoài biểu tượng con tàu không số còn có cả sân vườn, bãi đậu xe, nhà trưng bày với những tư liệu và hình ảnh liên quan đến di tích, nhà tiếp đón, đường ra nơi xác con tàu bị phá hủy… bạn có thể thoải mái tham quan.
Bến Vũng Rô cũng từ đó mà được ghi nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Con tàu không số cũng nhanh chóng trở thành di tích lịch sử, phương tiện chiến đấu oai hùng. Đừng quên check-in Phú Yên khi ghé thăm địa điểm này, bạn nhé!
Di tích lịch sử con tàu không số Phú Yên không chỉ là điểm đến dành cho những ai yêu thích khám phá, tìm hiểu những kiến thức lịch sử hào hùng, tri ân những người đã ngã xuống cho nền độc lập hòa bình dân tộc mà nơi đây còn là điểm tham quan được nhiều du khách ưa thích bởi khung cảnh tươi đẹp. Đến với Vũng Rô chắc chắn bạn sẽ bị mê hoặc bởi sóng biển hòa cùng mây trời và cây cối nên thơ hữu tình của xứ Nẫu. Đừng bỏ lỡ di tích lịch sử đáng quý này trong lịch trình khám phá Phú Yên của bạn nhé!
