Chùa Hồ Sơn cổ tự hiện tọa lạc ở thôn Ninh Tịnh, thuộc xã Bình Kiến, TP. Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên là một trong những điểm tham quan tại Phú Yên được nhiều du khách ghé thăm. Mặc dù chùa nằm trên một khu đất cao giữa lòng thành phố Tuy Hòa, nơi đây lại khá tách biệt với sự náo nhiệt của đô thị hiện đại. Xung quanh Chùa Hồ Sơn được bao phủ bởi ruộng vườn, làng mạc và những cây xanh rợp bóng. Nơi đây mang đến một không gian yên bình và mộc mạc, giúp mọi người thanh tịnh tâm hồn, bỏ qua những xô bồ trong cuộc sống.

Khám phá Chùa Hồ Sơn Phú Yên - Ngôi chùa linh thiêng trong lòng người dân Tuy Hòa 2

Không gian bên ngoài chùa Hồ Sơn Cổ Tự Phú Yên

Xem thêm: Viếng thăm Chùa Bảo Tịnh Phú Yên - Một trong những ngôi chùa lâu đời nhất xứ Nẫu

Chùa Hồ Sơn được xây dựng vào giữa thế kỷ XVIII, bởi ngài Tế Căn đời thứ 36 dòng Lâm Tế. Đây là ngôi chùa linh thiêng và cổ xưa nhất của tỉnh Phú Yên. Đến nay chùa đã trải qua 17 đời trụ trì: Tế Căn, Đạo Quang, Đạo Khánh, Đạo Thuật, Đạo Quảng, Đạo Thông, Đạo Hóa, Đạo Bảo, Tánh Đăng, Tánh Định, Hải Trí, Thanh Nghĩa, Quảng Quá, Tâm Diệu, Trừng Chí, Tâm Chuẩn, Nguyên Đức.

Trải qua hơn 300 năm tuổi, chùa Hồ Sơn Cổ Tự cũng đã được trùng tu nhiều lần để giữ được vẻ ngoài như hiện tại. Phải kể đến những lần trùng tu lớn gần đây như:

- Năm 1975, chùa Hồ Sơn Cổ Tự được trùng tu với kiến trúc cổ lầu, có Quan âm các, có hồ sen trong khuôn viên…

- Năm 1984, chủ trì hiện tại là hòa thượng Thích Nguyên Đức cũng đã tiếp tục cho trùng tu chùa. Chánh điện của Hồ Sơn Cổ Tự được mở rộng và bài trí trang nghiêm hơn với tượng Phật nghìn mắt nghìn tay.

Sau nhiều lần trùng tu, chùa Hồ Sơn Phú Yên vẫn giữa được nét cổ kính và còn lưu giữ nhiều bảo vật cũng như tháp cổ lâu đời. Nơi đây trước kia là đồi Chàm, nên chùa Hồ Sơn cũng đã tìm được một số tượng Chàm, gạch nung… Theo thời gian, chùa Hồ Sơn Phú Yên đã trở thành một địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng ở Phú Yên và được nhiều người đến vãng chùa.

Khám phá Chùa Hồ Sơn Phú Yên - Ngôi chùa linh thiêng trong lòng người dân Tuy Hòa 3

Tháp cổ bên trong Chùa Hồ Sơn Phú Yên

Chùa Hồ Sơn cổ tự đã được xếp vào hàng các danh lam ở Phú Yên và của cả nước. Đến viếng thăm chùa Hồ Sơn Phú Yên, ngoài ngưỡng vọng nơi đức Phật, chiêm nghiệm cuộc sống, bạn còn được khám phá vẻ đẹp hòa cùng với thiên nhiên nơi đây. Chùa hiện có một vườn chim rộng lớn với nhiều loài chim quý hiếm như gà tây, gà ri, bồ câu Pan, trĩ đỏ công, gà sao,... Hòa thượng trụ trì Thích Nguyên Đức cho biết, chính nhờ vào môi trường gần gũi với tự nhiên đã dần dần thu hút nhiều loại chim về đây cư trú và trở thành một vườn chim tự nhiên. Từ đó nhà chùa đã cho xây dựng vườn chim để làm nơi có các loài chim đến trú ngụ, trong đó còn có những loài chim trong Sách Đỏ Việt Nam như sao, trĩ, chim công quý phái. Với những loài động vật này thì được nhà chùa nuôi dưỡng, và nhân giống thành công đã làm cho vườn chim càng thêm phong phú. 

Ngoài ra, xung quanh chùa còn là một vườn cây ăn trái, và có cây xanh rợp bóng quanh năm, có nhiều loại cây trái lạ như chuối tím (cơm lửa), chuối nà quạ (tá quạ), chuối sáp, chuối búp sen…

Ngoài thiên nhiên hữu tính, chùa Hồ Sơn Phú Yên còn là nơi lưu giữ các tượng Phật lâu đời có tuổi đời lên tới hàng thế kỷ. Người ta cũng đã tìm thấy nơi đây có tượng Phật được làm bằng đất sét nung có niên đại khoảng thế kỷ thứ 6 hoặc thứ 7, có giá trị rất cao về mặt khảo cổ và lịch sử. Không chỉ vậy, Chùa còn giữ một số pho tượng cổ như tượng đức Phật Thích Ca bằng sa thạch mang phong cách Chăm Pa, cao 0,36m, ngang 0,30m, nặng 15 kg; đầu tượng Phật bằng đất sét nung cao 0,25m, ngang 0,24m, nặng 4kg.

Khám phá Chùa Hồ Sơn Phú Yên - Ngôi chùa linh thiêng trong lòng người dân Tuy Hòa 4

Không gian trang nghiêm bên trong chánh điện chùa Hồ Sơn Phú Yên

Khám phá Chùa Hồ Sơn Phú Yên - Ngôi chùa linh thiêng trong lòng người dân Tuy Hòa 5

Tượng đức Phật Thích Ca và Đầu Tượng Phật cổ được thờ tại chùa Hồ Sơn Phú Yên

Nếu có dịp khám phá Phú Yên, bạn hãy dành thời gian ghé thăm Chùa Hồ Sơn để cảm nhận được sự thiêng liêng chốn cửa Phật và thả mình hòa cùng thiên nhiên nơi đây. Nhất định chùa Hồ Sơn Phú Yên sẽ là một điểm du lịch đáng nhớ trong lịch trình khám phá Phú Yên của bạn.