Chùa Giác Lâm nằm ở 565 Lạc Long Quân, quận Tân Bình, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là một trong những ngôi chùa cổ và lớn nhất tại Sài Gòn, được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là một trong những di sản lịch sử – văn hóa quốc gia của Việt Nam.

- Điện thoại: 028 3865 3933

- Giờ mở cửa: 7h00 – 21h00

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 2

Khám phá lịch sử chùa Giác Lâm

Chùa Giác Lâm, hay còn được gọi là Chùa Phật Bảo, là một trong những ngôi chùa có niên đại 300 năm tuổi. Nơi đây thu hút rất nhiều người dân và khách du lịch đến thăm quan và chiêm bái hàng năm. Nếu bạn có cơ hội du lịch Sài Gòn, đừng bỏ qua cơ hội ghé thăm ngôi chùa này nhé! Bây giờ, cùng MIA.vn tìm hiểu hành trình lịch sử hơn 3 thế kỷ của chùa Giác Lâm dưới đây.

- Nguyên đại cổ: Vào mùa xuân năm 1744, chùa Giác Lâm được cư sĩ Lý Thụy Long khởi công xây dựng  dưới thời vua Nguyễn Phúc Khoát. Chùa ban đầu được biết đến với nhiều tên gọi như Cẩm Sơn, Sơn Can và Cẩm Đệm.

- Đổi tên và phát triển: Thiền sư Phật Ý-Linh Nhạc đã gửi đệ tử là Viên Quang về tiếp quản chùa. Từ đó chùa được đổi tên thành Giác Lâm và trở thành trung tâm đào tạo kinh sách, giới luật cho các phật tử ở Gia Định và Nam Bộ.

- Giai đoạn quan trọng: Trong lịch sử, chùa Giác Lâm từng là nơi ẩn náu của nhiều nhà cách mạng trong thời kỳ chiến tranh 1939-1945. Đây cũng là thời điểm chùa được trùng tu một lần nữa.

Ngày 3 tháng Chạp năm Đinh Hợi (1827), thiền sư Viên Quang qua đời, thiền sư Hải Tịnh lên kế vị. Đến năm 1873, dưới sự trụ trì của Thiền sư Minh Khiêm, chùa Giác Lâm còn là nơi in ấn sách, khắc bản gỗ và truyền bá tri thức Phật giáo đến với mọi người.

Năm 1988, Chùa Giác Lâm chính thức được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia.

- Chùa Giác Lâm ngày nay: Từ khi thành lập đến nay chùa Giác Lâm đã trải qua tám đời sư trụ trì. Viện chủ chùa hiện nay là Thượng tọa Thích Huệ Trung, trụ trì là Đại đức Thích Từ Tánh, phó trụ trì là Đại đức Thích Từ Trí. Chùa Giác Lâm vẫn thu hút hàng nghìn du khách và phật tử mỗi năm đến thăm quan và tìm hiểu về lịch sử và văn hóa Phật giáo.

Nằm yên bình giữa nhịp sống sôi động của thành phố Hồ Chí Minh, Chùa Giác Lâm là một viên ngọc lịch sử mang trong mình những nét kiến trúc độc đáo và những câu chuyện hấp dẫn về tín ngưỡng và văn hóa Phật giáo Nam Bộ. Hãy theo chân Cẩm nang du dịch MIA.vn tìm hiểu về các công trình kiến trúc của chùa Giác Lâm nhé!

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 3

Chùa được thiết kế theo hình chữ tam

Đến ngày nay, Chùa Giác Lâm vẫn duy trì nét kiến trúc mang đậm nét văn hóa và phong cách truyền thống của các chùa Nam Bộ trong quá khứ. Chùa được thiết kế theo hình chữ tam (Ξ), có ba dãy nhà ngang được liên kết với nhau, sắp xếp theo một bố cục hình chữ nhật bao gồm chính điện, giảng đường và nhà trai.

Cổng nhị quan của chùa Giác Lâm được hoàn thành vào năm 1945, đặc điểm nổi bật là hai con sư tử ở hai góc cổng, thể hiện nét văn hóa Ấn Độ và hình tượng đầu rắn Naga đặc trưng của Phật giáo Khmer. Cổng được thiết kế với hình dạng chân quỳ, trang trí với hoa văn chạm nổi đặc trưng. Trên cổng, có ghi dòng chữ Hán kể về truyền thuyết Ô Quan Thái tử đời Đường. Ngoài ra, cổng chùa không được xây thẳng về phía chính điện, theo quan niệm cổ xưa, tránh việc quỷ thần đi thẳng vào khu vực chính của ngôi chùa.

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 4

Cổng tam quan của chùa Giác Lâm

Ban đầu, khi chùa Giác Lâm được xây dựng, không có cổng tam quan. Cho đến năm 1955, nhà chùa mới bắt đầu xây dựng cổng tam quan, hướng về phía Nam và nằm sát bên đường Lạc Long Quân ngày nay. Hai bên của cột trụ được chạm khắc câu đối bằng chữ Hán. Đặc biệt, cổng chùa luôn mở cửa chào đón những ai muốn tìm hiểu và hướng theo đạo Phật.

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 5

Mái chùa được điêu khắc hình tượng rồng

Mái chùa được thiết kế theo hình bánh ít phổ biến trong kiến trúc miền Nam, tạo cảm giác gần gũi, thân thiện với người dân. Mái có bốn vạt, thẳng và không có diềm đầu đao như ở các đình chùa ở miền Bắc. Trên đỉnh mái là hình tượng "lưỡng long tranh châu," thể hiện sự trang trọng và tôn kính đối với đạo Phật.

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 6

Khu chánh điện với bề ngoài đồ sộ, trang nghiêm

Phía trước chánh điện là sân hình chữ nhật, với chiều ngang 20m và chiều rộng 10m. Nơi đây có bàn thờ với tượng A Di Đà, Thích Ca, Di Lặc và hai bàn thờ hai bên với tượng Quan Thế Âm, Đại Thế Chí. Điện phật tổ rất trang nghiêm, gồm ba bàn thờ được sắp xếp theo thứ tự từ cao đến thấp: Bàn Di Đà, bàn Hội Đồng, bàn Tam Bảo.

Chánh điện Chùa Giác Lâm có bốn cột chính gọi là tứ trụ, biểu tượng cho "tiên bái Phật, hậu bái Tổ". Bên cạnh đó, nơi đây có tổng cộng 56 cột to. Mỗi cột được chế tác công phu, chạm khắc các câu đối và trang trí bằng thiếp vàng. Giữa các hàng cột cũng được khắc họa các đề tài trang trí truyền thống như tứ linh, tứ quý, hoa điểu...

Khu thờ bên trong chính điện Chùa Giác Lâm rực rỡ và tráng lệ. Tại đây, bạn có thể bắt gặp nhiều bức tượng to lớn như tượng Phật A Di Đà, Phật Thích Ca, Di Lặc Bồ Tát, Thế Chí Bồ Tát, Quan Thế Âm Bồ Tát, cùng với bộ tượng Cửu Long được đúc từ đồng. Điểm đặc biệt tại đây là sự hiện diện của 2 bộ tượng Thập Bát La Hán và 2 bộ Tượng Thập Điện Diêm Vương.

Đỉnh tường chính điện và tháp tổ Hồng Hưng có hơn 7.000 chiếc đĩa trang trí. Trong đó, hơn 6.000 chiếc đĩa được sử dụng tại tường chính điện và hơn 1.000 chiếc ở tháp tổ Hồng Hưng. Các đĩa trang trí này chủ yếu được sản xuất từ lò gốm Lái Thiêu, Bình Dương, cùng với một số đĩa nhập khẩu từ Nhật Bản và Trung Quốc. Điều này làm cho Giác Lâm trở thành ngôi chùa sở hữu kỷ lục là ngôi chùa “có số lượng đĩa trang trí nhiều nhất Việt Nam.

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 7

Tượng thờ đằng sau khu chánh điện

Đằng sau khu vực chánh điện của chùa Giác Lâm là nơi đặt bàn thờ nhà tổ, nơi tôn kính các vị hòa thượng trụ trì của chùa theo từng thời kỳ. Đối diện bàn thờ nhà tổ là bàn thờ Phật Chuẩn Đề, Phật A Di Đà và Thập Điện Diêm Vương.

Gần khu vực bàn thờ nhà tổ là phòng giảng đường được xây dựng theo kiểu mái nhà chính điện. Đây là nơi các tăng ni, pháp tử thường tham dự các sự kiện quan trọng và lễ hội lớn tại chùa Giác Lâm. Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ, phòng giảng đường còn được sử dụng để đào tạo cán bộ và triển khai công tác trinh sát trong khu vực nội thành.

Ngoài những kiến trúc trên , chùa Giác Lâm có một số kiến trúc nổi bật bạn không thể bỏ lỡ khi ghé thăm nơi này

- Khu tháp mộ cổ tại chùa Giác Lâm được xây dựng từ đầu thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX, là nơi tôn kính các thiền sư và tu sĩ khi họ qua đời.

- Bảo Tháp Xá Lợi - một kiến trúc hình lục giác với bảy tầng tháp, bắt đầu xây dựng năm 1970 theo thiết kế của kiến trúc sư Vĩnh Hoằng. Công trình này tạm dừng vào năm 1975 và hoàn thành vào năm 1994, có chiều cao 32,7m và diện tích rộng hơn 600m2, hướng về phía Bắc.

Tầng dưới cùng của bảo tháp đặt bàn thờ tượng Di Đà Tam Tôn, các tầng tiếp theo đặt thờ nhiều tượng Phật, Bồ tát như đức Phật Thích Ca, đức Phật Dược Sư, Bồ tát Quan Thế Âm,… Tầng trên cùng trang trí chùm đèn Cửu Long, giữa là tháp Xá lợi đức Phật Thích Ca.

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 8

Bảo Tháp Xá Lợi của chùa Giác Quan

- Chùa Giác Lâm có khu thờ 119 pho tượng, gồm tượng Thích Ca bằng gỗ, tượng Thích Ca sơ sinh bằng đồng, cùng các tượng Thập Bát La Hán và tượng Ngũ Hiền. Bộ tượng Thập Bát La Hán là biểu trưng rõ nét cho sự phát triển của Phật giáo Nam Bộ và nét đặc trưng của người Việt. Ngoài các tượng, chùa còn có nhiều tác phẩm gỗ quý khác như bao lam, hoành phi, câu đối thếp vàng, bàn thờ và vật phẩm thờ cúng cổ.

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 9

119 pho tượng được thờ tại chùa Giác Lâm

Trong những dịp lễ như Rằm tháng Giêng, Rằm tháng Bảy hay lễ Vu Lan, chùa Giác Lâm thu hút đông đảo tăng ni Phật tử và khách du lịch. Đây là cơ hội để bạn tham gia lễ phật, cầu bình an và tận hưởng không khí trang nghiêm và tôn kính tại ngôi chùa.

Ngoài ra, chùa Giác Lâm còn tổ chức nhiều hoạt động tín ngưỡng đặc biệt như lễ phật đản, xin chữ cầu may. Bạn cũng có thể tham gia các khóa tu để lắng nghe thuyết giảng về Phật pháp và rèn luyện đức tính kiên nhẫn. Việc tham gia vào những hoạt động này này giúp bạn hiểu sâu hơn về Phật học và cảm nhận không khí thiêng liêng, cầu nguyện cho gia đình và người thân.

Chùa Giác Lâm hơn 300 tuổi: Thế giới tĩnh lặng giữa lòng Sài Gòn 10

Các hoạt động, ngày lễ tại chùa Giác Lâm

Kết thúc hành trình khám phá chùa Giác Lâm, hy vọng bạn không chỉ mang theo những hình ảnh đẹp của những ngóc ngách linh thiêng, những nét kiến trúc độc đáo của ngôi chùa mà còn có cho mình kiến thức về lịch sử chùa Giác Lâm. Hẹn gặp lại các bạn qua những bài viết về các ngôi chùa nổi tiếng khác của MIA.vn nhé!