Phía Đông Bắc đảo Phú Quý, nơi mặt trời vén mây chào buổi sớm đầu tiên, có một doi đất nhỏ lặng lẽ vươn mình ra biển cả. Ở đó, Dinh Thầy Nại nằm nép mình như một ký ức xưa cũ, cạnh bên là hồ cá Làng Dương, một khoảng xanh bất tận giữa trời nước. Không phải là cái tên nổi tiếng như núi Cao Cát hay vịnh Triều Dương, nhưng chính sự trầm mặc ấy lại khiến nơi này trở thành điểm dừng chân khó quên với những kẻ yêu sự hoang sơ.

Giữa lòng đảo Phú Quý có một nơi mang dáng dấp của quá khứ vĩnh cửu: Phú Quý Ngư Thành Cổ. Người ta vẫn gọi nơi này bằng cái tên vừa lạ vừa quen: “Đấu trường La Mã Phú Quý”. Không phải vì nó mang kiến trúc châu Âu cổ kính, mà bởi hình hài, khí chất và vẻ trầm mặc gợi nhớ một La Mã xa xôi, cổ đại và kiêu hãnh.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 2

Khu vực Dinh Thầy Nại, hồ cá Làng Dương chính là nơi tọa lạc đấu trường La Mã Phú Quý như nhiều người vẫn hay thường gọi. Ảnh: Quốc Bảo

Đấu trường La Mã Phú Quý nằm ở xã Ngũ Phụng, gần bên là Mộ Thầy, phía xa là chùa Linh Sơn lặng lẽ. Theo kinh nghiệm du lịch nhận thấy thì đường đi không khó lắm, từ trung tâm đảo bạn chỉ cần một chiếc xe máy và vài thao tác trên bản đồ là có thể tìm đến nơi. Chúng ta có thể cảm nhận gió từ biển thổi vào mặt, cát lùa qua những vạt cỏ và bạn sẽ chạm đến một không gian vừa hùng vĩ vừa cô liêu.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 3

Khung cửa sổ check-in siêu hot một thời ở đấu trường La Mã Phú Quý nay đã bị dỡ bỏ. Ảnh: Song Toàn

Đấu trường La Mã Phú Quý ở đây không xây để phô trương. Nó được dựng lên vì mưu sinh, bởi bàn tay ngư dân từng tin rằng có thể giam giữ đại dương trong những vòng đá xếp tròn, nơi cá tôm bị giữ lại còn nước biển thì cứ tự do tràn vào. Thế nhưng thời gian đã nói tiếng nói riêng. Những hồ đá sau nhiều mùa gió mặn, đã rệu rã. Rong rêu mọc lên, đá mòn theo sóng, con người rút đi, để lại một quần thể hoang sơ và mê hoặc.

Từ trên cao nhìn xuống, từng hồ cá xưa trông như những vòng tròn bí ẩn trên mặt biển. Màu nước trong như thể một tấm gương. Không gian tĩnh lặng, đầy âm vang. Cảnh tượng ấy khiến người ta không thể không liên tưởng đến đấu trường La Mã, nơi thời gian từng bị đóng khung trong đá.

Ngay bên cạnh Đấu trường La Mã Phú Quý là Mộ Thầy Sại Nại, một điểm tựa tâm linh của ngư dân từ bao đời. Ngôi mộ cổ từ thế kỷ 17 nằm trên ngọn đồi cao, từ đây bạn có thể thu trọn vào tầm mắt toàn cảnh Ngư Thành Cổ lặng lẽ nằm giữa nước non. Người xưa thường đến đây để cầu an, nhưng người nay đến để lắng lòng.

Thầy Nại là nơi thờ vị lương y gốc Hoa, người từng cứu giúp biết bao cư dân từ buổi đầu khai phá hòn đảo. Dân làng tôn ông như thần, người gìn giữ bình yên và sức khỏe cho xứ này. Ngôi dinh không lớn, nhưng toát ra một vẻ trầm lặng trang nghiêm, như thể đang kể lại câu chuyện của một thời khốn khó. Nhìn từ trên cao, khu vực này như một nét chấm phá giữa nền xanh bất tận của đại dương.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 4

Đại môn dinh Thầy Nại. Ảnh: Trần Khổng Mạnh

Nơi này không phải được sinh ra để chụp hình, nhưng lại trở thành điểm đến của những tay máy ảnh đam mê vẻ đẹp lạ lùng. Chỉ cần chịu khó vượt qua con đường gồ ghề, bước xuống các bờ đá bạn sẽ có ngay những khung hình tưởng như được dàn dựng giữa trường quay cổ tích.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 5

Bạn có thể chụp hình bên bờ đá của đấu trường La Mã Phú Quý. Ảnh: Kim Anh Luu

Phú Quý không thiếu đặc sản. Cá, mực, sò, ốc... mọi thứ như vừa được mang lên từ lòng biển còn nóng hổi hơi muối. Sau những giờ ngụp lặn trong vẻ đẹp hoang sơ, MIA.vn mách bạn có thể thưởng thức các món ngon được mang lên từ lòng biển.

Cua huỳnh đế đỏ au, cá mú tươi rói, hàu đá béo ngậy hay tôm hùm đỏ chắc thịt, tất cả đều giữ nguyên hương vị nguyên sơ. Ngoài hải sản, ẩm thực Phú Quý còn có bò nóng đậm đà, bánh căn mềm thơm ăn cùng nước mắm pha chua ngọt, như mang cả đất trời vào lòng người thưởng thức.

Bao quanh dinh là những hồ nuôi hải sản được tạo nên bằng bàn tay lao động. Người dân xếp đá thành tường, chừa ra các khe hở để nước biển len vào, nuôi dưỡng cá tôm bên trong nhưng không cho chúng thoát ra. Cũng chính những bức tường đá ấy, rêu phong phủ kín, đã vô tình tạo nên một không gian mang dáng dấp của đấu trường La Mã cổ xưa. Khách du lịch Phú Quý đến đây thường trầm trồ, gọi nơi này là “Đấu trường La Mã Phú Quý thu nhỏ giữa lòng biển Việt”.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 6

Những bức tường đá như đang kể lại câu chuyện của riêng mình. Ảnh: Thành Nguyễn Minh

Cách dinh Thầy không xa, hồ cá Làng Dương như một chiếc gương soi trời. Không biển hiệu, không cổng chào, nơi này từng là điểm nuôi cá, mực của dân địa phương. Rồi vì những thay đổi trong sinh kế, người ta rời đi, để lại một “ao cá bỏ hoang” giữa lòng đảo. Nhưng thiên nhiên chẳng bỏ rơi nơi nào, nước biển dần lấp đầy hồ, mặt nước trong xanh như ngọc, soi bóng mây trời. Những bức tường đá xưa cũ trở thành phông nền cho những bức ảnh đầy thi vị.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 7

Nước biển vẫn đầy trong hồ cá tại đây. Ảnh: Hồ cá Làng Dương

Nơi từng bị lãng quên nay lại là chốn hút hồn kẻ lữ hành. Mỗi góc hồ là một mảnh ghép thời gian. Có chỗ rêu phủ xanh rì, có chỗ đá trần sần sùi. Khách tham quan đến đây như lạc vào thế giới khác, một bức tranh cổ điển giữa biển trời rộng lớn. Người ta ngồi bên hồ, lặng ngắm từng đợt sóng nhỏ đập vào vách đá, cảm nhận tiếng thời gian chảy qua những thớ rêu phong.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 8

Mỗi góc hồ lại mang đến một góc check-in độc đáo. Ảnh: Kim Anh Luu

Phú Quý, hay còn gọi là cù lao Thu tỉnh Bình Thuận, nằm cách thành phố Phan Thiết khoảng 110km. Không ồn ào, không vội vã, hòn đảo như một viên ngọc thô vẫn nằm im giữa đại dương. Ngoài đảo chính, còn có những hòn nhỏ như đảo Hòn Hải, Hòn Đỏ, Hòn Tranh và Hòn Hải, mỗi nơi đều mang trong mình một vẻ đẹp riêng, một câu chuyện riêng cho những người thích khám phá.

Chính vì còn xa đất liền, Phú Quý giữ được vẻ đẹp thuần khiết hiếm nơi nào có. Những ai đến đây, đều như tìm thấy một mảnh yên bình cho riêng mình. Không có tiếng còi xe, chỉ có tiếng gió biển và mùi mặn của đại dương.

Để đến được hòn đảo này, bạn phải lên tàu từ cảng Phan Thiết. Hành trình kéo dài khoảng hai tiếng rưỡi không hề mệt mỏi, trái lại còn mang đến trải nghiệm hiếm có: được lênh đênh giữa biển xanh, ngắm chân trời trải dài và cảm nhận gió trời mơn man trên da mặt.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 9

Nước biển xanh ngắt ở đảo Hòn Hải. Ảnh: Mai Thanh Hải

Chuẩn bị và kính trọng: Trước khi đến đấu trường La Mã Phú Quý bạn nên mặc đồ phù hợp với khí hậu nắng và gió. Đường đi có đoạn gập ghềnh, bờ đá có thể trơn trượt, đặc biệt sau mưa hay khi thủy triều lên. Đừng quên kiểm tra dự báo thời tiết, mùa khô tại đây bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 6 là thời điểm ghé thăm đấu trường La Mã Phú Quý lý tưởng nhất.

Giữ gìn nơi này như giữ một ký ức: Đấu trường La Mã Phú Quý không cần đến hàng rào để bảo vệ, chỉ cần sự ý thức từ mỗi du khách. Bạn nhớ đừng xả rác, đừng giẫm lên rong rêu, đừng làm ồn. Và quan trọng nhất, hãy tôn trọng văn hóa bản địa như thể bạn đang bước vào một ngôi đền thiêng, nơi từng có bàn tay người dân dựng lên vì biển, sống với biển, rồi lặng lẽ rút lui để thiên nhiên kể tiếp phần còn lại của câu chuyện.

Đấu trường La Mã Phú Quý, một vết tích của ngư dân và thiên nhiên 10

Đấu trường La Mã Phú Quý là một phần ký ức của người dân địa phương. Ảnh: Thanh Thu Ho

Đấu trường La Mã Phú Quý không nằm ở châu Âu. Nó nằm giữa đại dương, trên đảo Phú Quý, nơi người ta từng xây đá giữ cá mà vô tình giữ luôn vẻ đẹp của thời gian. Vẻ giản dị mà sâu sắc, hoang sơ mà lạ lẫm nơi ấy đang chờ bạn cùng vali MIA.vn chứa đầy ắp những kinh nghiệm hữu ích đến để cảm nhận.