Giữa vùng nước mặn gió chướng, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ được xem là biểu tượng tâm linh của người dân xứ biển. Đây là dịp họ tưởng nhớ đức Ông Nam Hải, vị thần hộ mệnh mà ngư dân tin rằng luôn dõi theo, bảo vệ họ trong những chuyến ra khơi.

Lễ hội không chỉ là nghi lễ tôn giáo mà còn là lời nhắc về đạo lý uống nước nhớ nguồn, về ước mong biển lành sóng êm, về khát vọng bình an và đủ đầy sau mỗi mùa đi biển. Nhiều du khách đến đây vì tò mò, nhưng ở lại vì cảm được nét đẹp văn hóa không nơi nào khác có.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 2

Mỗi năm, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ kéo dài ba ngày, từ 15 đến 17 tháng Tám âm lịch. Ảnh minh họa: Báo Công lý

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ diễn ra từ ngày mười lăm đến mười bảy tháng tám âm lịch hằng năm. Năm 2025, lễ hội sẽ rơi vào khoảng ngày mười bảy đến mười chín tháng chín dương lịch.

Điểm chính của lễ hội là di tích Lăng Ông Thủy Tướng tại Thạnh Phước Lạch. Từ nơi linh thiêng ấy, không khí hội lễ lan rộng khắp thị trấn Cần Thạnh. Nhiều địa điểm khác như Công viên văn hóa di tích Căn cứ Rừng Sác, đình Cần Thạnh và các tuyến đường trung tâm cũng rộn ràng trong những ngày này.

Đặc biệt, trước khi hội chính bắt đầu, cư dân trong huyện tổ chức nghi lễ tại các đình, miếu thờ cá Ông. Bình Khánh, Đồng Hoà hay Thạnh An đều có lễ cúng riêng. Khi nghi thức hoàn tất, họ cùng đổ về thị trấn Cần Thạnh. Cả vùng biển bỗng chốc sáng lên bởi tiếng trống, tiếng reo, tiếng hò chào đón ngày hội lớn nhất trong năm.

Từ trung tâm TP.HCM bạn có thể đến Cần Giờ bằng xe máy, ô tô hoặc xe buýt. Lộ trình đi qua quốc lộ 50, bến phà Bình Khánh rồi đến thị trấn Cần Thạnh. Nếu đi nhóm đông và muốn di chuyển thoải mái thì bạn có thể đi taxi hoặc Grab.

Để hiểu trọn vẹn Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ chúng ta phải quay về với những câu chuyện đã theo ngư dân từ hàng trăm năm trước. Tín ngưỡng thờ cá Ông xuất hiện từ rất sớm. Theo Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức, từ thế kỷ mười tám, ngư dân Cần Giờ đã xem cá Ông như vị thần cứu nạn giữa biển cả.

Hai truyền thuyết lưu truyền trong dân gian kể về nguồn gốc thiêng liêng của cá Ông. Một gắn với Phật giáo cho rằng cá Ông là tiền thân của Quan Thế Âm Bồ Tát, luôn hiện thân để cứu giúp người gặp nạn. Truyền thuyết thứ hai lại nhắc đến việc cá Ông từng giúp thủy quân Nguyễn Ánh thoát hiểm trong những ngày binh biến.

Riêng Cần Giờ có câu chuyện khác biệt hơn. Dân gian kể rằng cá Ông từng mắc lỗi, bị chia ba phần ảo hồn và được các làng ven biển thỉnh về thờ phụng. Vì thế, việc dựng miếu, dựng đình tôn thờ Thần Nam Hải trở thành truyền thống không bao giờ phai.

Từ một nghi lễ nhỏ, theo dòng thời gian, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ lớn mạnh và trở thành sự kiện văn hóa đặc sắc, thu hút ngư dân lẫn du khách thập phương.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 3

Ghe thuyền được sơn mới, dây cờ được căng từ mũi ghe đến đuôi, nhà nhà lập hương án trước cửa để chờ đoàn rước kiệu đi qua. Ảnh minh họa: VinWonders

Không chỉ dừng lại ở tín ngưỡng, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ phản ánh tinh thần đoàn kết của cư dân miền biển. Đây là lúc họ tưởng nhớ người đã ngã xuống trong những chuyến đi biển, là dịp để bày tỏ lòng biết ơn với những người dám đối mặt sóng gió, nuôi dưỡng cuộc sống nơi bãi bồi sông nước.

Lễ hội còn là Tết riêng của ngư dân Cần Giờ. Khi tiếng trống hội nổi lên, mọi con đường, bến nước đều ngập tràn sự hân hoan. Những câu chúc bình an, mùa cá đầy khoang cùng tiếng cười rộn ràng lan khắp xóm chài. Trong mắt du khách, đây là cơ hội hiếm có để chứng kiến sự hòa quyện giữa tín ngưỡng và đời sống, giữa lễ và hội, giữa truyền thống và nhịp sống hiện đại.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 4

Ngư dân khắp nơi đổ về Cần Thạnh tham gia lễ chính, tạo nên dòng người đông đúc và náo nhiệt kéo dài suốt ba ngày đêm. Ảnh minh họa: Sở Văn hóa – Thể thao

Giữa không gian rực sáng của vùng biển Cần Giờ, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ 2025 trở lại như một lời gọi thân thương. Âm thanh trống hội, nhịp hát bả trạo, sắc màu cờ hội… tất cả hòa vào nhau, tạo nên bức tranh sống động của một vùng biển vẫn giữ trọn niềm tin vào Thần Nam Hải và truyền thống bao đời gắn bó với sóng nước.

Ngay đêm khai mạc, Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ thắp sáng bãi biển bằng một chương trình nghệ thuật đầy nội lực. Vọng cổ mềm như gió biển. Hát bội sắc lạnh như lưỡi sóng. Hát bả trạo dội lên từng nhịp chèo mạnh mẽ của ngư dân.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 5

Quá trình hình thành và phát triển Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ được tái hiện trên sân khấu. Ảnh minh họa: T.T.D.

Bên cạnh phần lễ, phần hội năm 2025 mang đến hơn 20 hoạt động lớn nhỏ. Không khí rộn ràng lan từ bãi biển đến đường làng, từ sân đình đến công viên thị trấn:

- Giải Marathon Xanh chạy xuyên qua những cung đường ngập sắc rừng ngập mặn.

- Giải đua xe đạp trẻ TP.HCM với không khí tranh tài cuốn hút từng nhịp.

- Các trò chơi dân gian như bịt mắt đập niêu, kéo co, đan lưới, đẩy gậy, nhắc nhớ về nhịp sống lao động thuần khiết của những người làm nghề biển.

- Trẻ em nô nức với Đêm hội trăng rằm, nơi đèn lồng, tiếng cười và trống hội nối thành một dòng ký ức đầy trong trẻo.

Bên cạnh đó, gian hàng giới thiệu sản vật OCOP, ẩm thực dân gian và triển lãm hình ảnh – hiện vật về đời sống ngư dân khiến du khách dễ dàng cảm nhận một Cần Giờ bình dị, chân thật và hiếu khách.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 6

Đoàn đại biểu dự lễ thượng cờ. Ảnh minh họa: T.T.D.

Mở đầu với nghi thức tri ân và cầu phúc

Ngày đầu tiên của Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ bắt đầu bằng Lễ viếng nghĩa trang liệt sĩ Rừng Sác. Đây là lúc cộng đồng ngư dân dành phút lặng lại để tưởng nhớ những người đã ngã xuống vì bình yên nơi tuyến biển này.

Ngay sau đó là Lễ Thượng Kỳ, nghi thức mở màn trang trọng với cờ ngũ sắc tung bay trên nền trống chiêng rền vang. Chính khoảnh khắc này đánh dấu sự khởi đầu cho chuỗi lễ quan trọng của ba ngày hội.

Buổi tối cùng ngày, không khí hướng về sự bình an với Lễ Cầu An tại Lăng Ông Thủy Tướng. Đàn tràng được lập theo nghi lễ Phật giáo, mang theo ước vọng một năm yên lành, thuận buồm xuôi gió của bà con vùng biển.

Ngày chính hội: Nghi thức Nghinh Ông giữa mênh mông sóng nước

Ngày 16/8 âm lịch là thời khắc linh thiêng nhất của Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ. Từ sớm tinh sương, đoàn rước khởi hành từ Lăng Ông ra biển, mang theo âm sắc trầm hùng của nhạc lễ và sự trang nghiêm của hàng nghi trượng.

Tại vùng tam giang khẩu, lễ thượng hương, lễ chầu rượu, lễ đọc sớ và lễ đại điền lần lượt diễn ra, tất cả hòa làm một trong tiếng sóng biển đều nhịp. Khi đoàn trở về đất liền, Lễ Túc Yết được cử hành. Âm thanh Đại Lôi trống võ vang lên, rồi đến Lễ Đại Bội với những trích đoạn tuồng cổ dâng Ông, tạo nên bầu không khí vừa thiêng vừa đượm hồn truyền thống.

Khép lại bằng Đại lễ cổ truyền và nghi thức tạ ơn biển cả

Ngày 17/8 âm lịch, cộng đồng ngư dân cùng du khách trở lại Lăng Ông Thủy Tướng để dâng Lễ Tạ ơn Thần Nam Hải. Đây là lời tri ân dành cho biển trời đã nuôi dưỡng cuộc sống của bao thế hệ, cũng là mong ước cho một năm mới thuận lợi, bình yên trên những chuyến ra khơi.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 7

Lăng Ông Thủy Tướng diễn ra các lễ chính. Ảnh minh họa: Tcdulichtphcm

Những trò chơi dân gian làm nên dấu ấn riêng của Cần Giờ

Từ bãi biển chợ Cần Giờ đến Công viên Cần Thạnh, phần hội của Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ luôn tràn ngập tiếng cười. Du khách dễ dàng bắt gặp những cuộc thi thả chài, trói cua, bắt vịt trên biển hay đá bóng cà kheo đầy vui nhộn. Đây là những hoạt động ra đời từ chính đời sống ngư dân, vì vậy mộc mạc nhưng gần gũi và chứa đựng tinh thần lạc quan của vùng biển.

Sự kết hợp của thể thao hiện đại và văn hóa truyền thống

Những năm gần đây, không khí hội thêm phần hấp dẫn bởi các môn hiện đại như marathon, bi sắt, bóng chuyền bãi biển hay cờ tướng. Sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại khiến Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ vừa gìn giữ bản sắc, vừa mở rộng tinh thần giao lưu.

Hội hoa đăng và rước đèn: Đêm biển sáng như một dòng sao

Tối 15/8 âm lịch là thời điểm được mong chờ nhất. Lúc 22 giờ, bầu trời biển được thắp sáng bởi màn thả diều đèn nghệ thuật. Đến 23 giờ, mặt nước lung linh trong ánh hoa đăng trôi nhẹ, thu hút hàng nghìn người chiêm ngưỡng.

Trước đó, trẻ em địa phương còn được tham gia rước đèn Trung thu, tạo nên bầu không khí gia đình ấm áp giữa lòng lễ hội.

Biểu diễn lân – sư – rồng và không gian triển lãm

Nhiều đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp từ TP.HCM mang đến những màn trình diễn lân – sư – rồng đẹp mắt. Bên cạnh đó, triển lãm thành tựu nghề biển và các ngành nghề truyền thống giúp du khách hiểu sâu hơn về đời sống văn hóa của Cần Giờ.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 8

Tiết mục lân sư rồng sẵn sàng biểu diễn trong lễ hội. Ảnh minh họa: Tcdulichtphcm

Phong vị đặc trưng của Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ nằm ở sự dung dị. Không phô trương, không màu mè, lễ hội giữ nguyên cách tổ chức bao đời nay. Đó là sự thành kính trong mỗi lời khấn, là tiếng trống thúc giục mỗi khi đoàn rước Ông di chuyển, là nụ cười chân chất của người dân vùng biển.

Nhiều du khách nói rằng họ quay lại vì cảm giác bình yên lạ lùng mà lễ hội đem đến. Bởi ở đây, giữa vùng đất ngập mặn, họ thấy được cách người dân nâng niu văn hóa của mình, dù đời sống có thay đổi thế nào.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 9

Những ghe lớn dẫn đầu, theo sau là hàng chục ghe nhỏ hơn, cờ hội tung bay, tiếng trống chiêng rộn rã. Ảnh minh họa: Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch

Lễ hội hình thành từ tín ngưỡng thờ Thần Nam Hải (cá Ông) – vị thần được ngư dân tin rằng luôn bảo hộ khi ra khơi. Truyền thuyết cá Ông cứu thuyền vua Gia Long và các câu chuyện dân gian về đức Quan Thế Âm hóa thân càng củng cố niềm tin này qua nhiều thế hệ.

Lễ hội mang ý nghĩa tạ ơn biển cả, cầu cho mùa đánh bắt bình an, sóng yên gió lặng. Đây cũng là dịp người dân tưởng niệm những ngư phủ đã nằm lại với biển và tôn vinh truyền thống "uống nước nhớ nguồn" của cộng đồng Cần Giờ.

Du khách nhất định nên xem lễ rước Nghinh Ông trên biển, lễ Thượng Kỳ mở hội, múa lân – hát bội, trò chơi dân gian như cà kheo, kéo lưới, bắt vịt trên biển… và thưởng thức ẩm thực hải sản địa phương. Đây là cơ hội hiếm hoi để hòa mình vào đời sống ngư dân đúng nghĩa.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ mang nhịp đập của cả cộng đồng miền biển 10

Phần hội của Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ kéo dài suốt ba ngày và lan rộng từ bãi biển chợ Cần Giờ đến Công viên Cần Thạnh. Ảnh minh họa: Báo Pháp luật Việt Nam

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ là trí nhớ của biển, ký ức của một vùng đất, và là cách người dân gửi vào sóng lời cầu bình an. Ba ngày hội không chỉ thu hút du khách, mà còn nhắc mỗi người về giá trị của niềm tin và lòng biết ơn. Nếu bạn muốn trải nghiệm một mùa lễ hội mang đậm bản sắc Nam Bộ, hãy đến Cần Giờ khi tháng Tám âm lịch về. Và nhớ mang theo vali hành trang gọn gàng, để đường đi thêm nhẹ nhàng MIA.vn luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên mọi hành trình.