Nhà thờ Cha Tam Sài Gòn nơi giao thoa kiến trúc Á Âu

1 Nhà thờ Cha Tam – Dấu ấn kiến trúc độc đáo giữa lòng Sài Gòn

Địa chỉ: 25 Học Lạc, Phường 14, Quận 5, TP. Hồ Chí Minh

Nằm trên con đường Học Lạc, nhà thờ Cha Tam (hay nhà thờ Thánh Phanxicô Xaviê) là một điểm đến thu hút bởi giá trị lịch sử và kiến trúc độc đáo. Được khởi công xây dựng vào năm 1900 và hoàn thành hai năm sau đó, công trình này ban đầu được thiết kế khi giáo xứ Chợ Quán nhận thấy nhu cầu hành lễ của cộng đồng người Hoa theo đạo Công giáo tại khu vực Chợ Lớn chưa được đáp ứng.

Được sự hỗ trợ từ chính quyền, Giám mục Dépierre đã cử linh mục Pierre d'Assou (hay còn gọi là Cha Tam) đứng ra thực hiện dự án xây dựng một ngôi nhà thờ dành cho người Hoa. Cha Tam đã mua một khu đất rộng 3 hecta tại khu vực xóm Lò Rèn, đối diện với đường Thủy Binh (nay là đường Trần Hưng Đạo), gần Lệ Châu hội quán, để xây dựng thánh đường.

Khi tham quan nhà thờ Cha Tam, bạn sẽ được đắm chìm trong không gian linh thiêng và chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, phản ánh sự giao thoa giữa hai nền văn hóa lớn. Đây là một địa điểm không chỉ đáng ghé thăm về mặt tôn giáo mà còn là một phần của di sản văn hóa Sài Gòn, nơi lưu giữ những câu chuyện về lòng nhiệt huyết, sự hy sinh và tình yêu thương cộng đồng. Ngôi nhà thờ này là minh chứng sống động cho tấm lòng nhiệt huyết của một linh mục đầy tâm huyết, cùng với sự đóng góp của cộng đồng giáo dân và những người bạn đồng hành.

2 Hướng dẫn di chuyển đến thăm nhà thờ Cha Tam

Theo kinh nghiệm du lịch, từ chợ Bến Thành bạn có thể di chuyển theo hướng đường Lê Lợi về phía đường Lê Lai, chạy thẳng sang đường Nguyễn Trãi để ghé thăm Nhà thờ Cha Tam. Tiếp theo đến ngã năm Cống Quỳnh thì bạn sẽ rẽ phải vào đường Cống Quỳnh, chạy thẳng đến đường Nguyễn Thị Minh Khai thì rẽ trái, chạy thẳng băng qua ngã sáu Cộng Hòa tiến vào đường Hùng Vương. Chạy hết đường Hùng Vương là đường Hồng Bàng, bạn tiếp tục chạy thêm 1,3 km nữa là rẽ trái vào đường Học Lạc. Nhà thờ Cha Tam nằm bên phía tay phải.

Ngoài ra bạn cũng có thể dễ dàng di chuyển đến nhà thờ Cha Tam qua các tuyến đường như Âu Cơ, Trường Chinh hoặc Lý Thường Kiệt, mất khoảng 30 phút. Các tuyến xe buýt như 05, 103, 150, 25, 56, 68 và 94 cũng dừng gần nhà thờ, giúp chuyến đi trở nên thuận tiện hơn.

3 Lịch sử và nguồn gốc tên gọi

Người chịu trách nhiệm xây dựng nhà thờ Cha Tam là linh mục Pierre d’Assou, một nhân vật được cộng đồng người Hoa kính trọng và gọi theo tên phiên âm tiếng Hoa là Đàm Á Tố-Tam An Su. Tên gọi “nhà thờ Cha Tam” xuất phát từ đây, như một cách tưởng nhớ và tri ân người sáng lập. Sau khi qua đời năm 1935, mộ phần của Cha Tam được đặt tại lối vào nhà thờ, biểu trưng như một dấu ấn lịch sử không thể phai mờ.

4 Những nét đặc sắc không thể bỏ lỡ tại nhà thờ Cha Tam

4.1 Kiến trúc giao thoa giữa hai phong cách Á – Âu

Nhà thờ Cha Tam mang trong mình sự kết hợp hài hòa giữa hai phong cách kiến trúc Á và Âu. Cổng chính được thiết kế theo kiểu tam quan, với mái đầu đao đặc trưng thường thấy ở các ngôi chùa hoặc cung điện Á Đông. Trên mái là cây thánh giá kèm theo biểu tượng “cá chép hóa rồng”, tạo nên nét giao thoa văn hóa đầy ấn tượng.

Bước vào bên trong, khách du lịch Sài Gòn sẽ thấy gian thờ Đức Mẹ Maria nằm trong một tiểu đình được trang trí theo phong cách Trung Hoa cổ điển, với đèn lồng và câu đối được sơn son thiếp vàng. Lối vào thánh đường mang đậm phong cách Gothic châu Âu, nổi bật với các cửa chóp nhọn và không gian rộng lớn. Đặc biệt, khu vực mộ của Cha Tam, được khắc chữ Trung Hoa và chữ Pháp, là một trong những điểm nhấn thu hút sự chú ý của nhiều người. Mái ngói, vốn là nét đặc trưng của các công trình Á Đông, cũng được sử dụng để làm tăng vẻ đẹp cổ kính cho công trình.

4.2 Thánh đường – Sự hòa quyện văn hóa Đông Tây

Thánh đường của nhà thờ Cha Tam tiếp tục là một minh chứng cho sự pha trộn văn hóa độc đáo. Các cột trụ nơi cung thánh được sơn đỏ, biểu trưng cho phong cách kiến trúc tôn giáo Trung Hoa, trong khi các chi tiết như cửa sổ chóp nhọn và ô kính màu lại mang đậm dấu ấn châu Âu cổ điển. Những hình ảnh trên kính kể lại các câu chuyện từ Kinh Thánh, vừa trang nghiêm vừa nghệ thuật.Hình tượng Chúa Giêsu bị đóng đinh cũng được đặt trong không gian trang trọng, phía dưới là hai bức liễn sơn son thiếp vàng, mang lời khuyên răn sâu sắc về đức tin và sự khiêm nhường.

4.3 Dấu mốc lịch sử quan trọng

Nhà thờ Cha Tam không chỉ là nơi thờ phượng mà còn gắn liền với một sự kiện lịch sử nổi bật. Vào năm 1963, khi cuộc đảo chính quân sự nổ ra, Tổng thống Ngô Đình Diệm và người em ruột Ngô Đình Nhu đã tạm lánh tại nhà thờ này. Sau khi cầu nguyện tại đây, cả hai đã bị sát hại trong khi đang bị áp giải.

5 Tâm điểm văn hóa, kiến trúc và các hoạt động cộng đồng

5.1 Hoạt động vì sức khỏe cộng đồng

Một điểm đặc biệt tại nhà thờ Cha Tam là các chương trình khám chữa bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho người dân trong khu vực. Những hoạt động này diễn ra vào thứ Hai, thứ Tư và thứ Sáu hàng tuần, với sự tham gia của đội ngũ y bác sĩ tận tâm và có tay nghề cao. Đây là một hành động thiết thực, không chỉ giúp cải thiện sức khỏe người dân mà còn thể hiện tinh thần nhân ái của giáo xứ.

5.2 Thiện nguyện và hỗ trợ người nghèo

Nhà thờ Cha Tam cũng nổi tiếng với các chương trình thiện nguyện. Tại đây, người nghèo và người già neo đơn thường xuyên được nhận các bữa ăn miễn phí. Vào những dịp lễ, Tết, giáo xứ thường tổ chức quyên góp, tặng quà và kêu gọi sự hỗ trợ từ các nhà hảo tâm, tạo nên không khí sẻ chia và ấm áp cho những người kém may mắn.

6 Lưu ý khi tham quan nhà thờ Cha Tam

Trang phục: MIA.vn khuyên bạn nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi vào nhà thờ.

Cư xử: Tránh nói to, cười đùa hoặc làm ồn, đặc biệt là trong khu vực thánh đường và khi tham dự lễ thánh.

Bảo quản hiện vật: Không leo trèo hoặc chạm vào các hiện vật bên trong nhà thờ.

Gợi ý tham quan khác: Bạn có thể kết hợp ghé thăm các nhà thờ nổi tiếng khác tại Sài Gòn như nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, nhà thờ Tân Định, nhà thờ Huyện Sĩ hoặc nhà thờ Chợ Quán để hoàn thiện chuyến hành trình.

Với hơn một thế kỷ tồn tại, nhà thờ Cha Tam không chỉ là biểu tượng tôn giáo mà còn là một chứng nhân lịch sử và văn hóa của Sài Gòn. Sự hòa quyện độc đáo giữa kiến trúc Á – Âu cùng những câu chuyện lịch sử ý nghĩa khiến nơi đây trở thành điểm đến không thể bỏ qua khi khám phá thành phố.