1Giới thiệu về Hội Xòe Mường Lò
Thung lũng Mường Lò nằm cách trung tâm thành phố Yên Bái khoảng chừng 80km về phía Tây. Nơi đây được ví là lòng chảo khổng lồ của thị trấn Nghĩa Lộ và một vài xã của huyện Văn Chấn. Cũng chính tại địa điểm này đã hình thành nên Hội Xòe Mường Lò vô cùng nổi tiếng.
Xòe là một từ trong sách của người Thái Đen Tây Bắc, có nghĩa là “xe”, xòe cổ là “xé cáu ké”. Ý nghĩa của từ ngày nhằm nói đến một hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian của người đồng bào dân tộc Thái. Hội Xòe Mường Lò là lễ hội văn hóa đặc trưng và mang giá trị văn hóa quan trọng của người dân tộc Thái.
Xem thêm: Lễ hội đền Đại Cại - Nét văn hóa độc đáo của người dân Yên Bái
Nền kinh tế ở Mường Lò là nền kinh tế nông nghiệp, người dân quanh năm gắn bó với nương rẫy, sông suối. Trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày, người Thái phải lăn lộn với thiên nhiên, đấu tranh chống lại thú dữ. Mỗi lần hoàn thành được một công việc quan trọng, chinh phục được thiên nhiên hay chiến thắng kẻ thù thì mọi người lại tổ chức lễ hội nhảy múa để ăn mừng. Tất cả người dân, không kể nam nữ, già trẻ cùng nắm tay nhau và nhảy múa quanh đống lửa lớn để ăn mừng. Từ năm này qua tháng nọ, các lễ hội này được diễn ra nhiều lần nên các động tác múa xòe cũng trở nên thuần thục và có ý thức. Những điệu xòe này chủ yếu là những điệu múa mô phỏng lại quá trình canh tác, sản xuất khai phá đất, làm rẫy hay lấy nước hoặc đơn giản hơn là phản ánh đời sống tinh thần của người dân. Có thể thấy rằng Hội Xòe Mường Lò đã được hình thành và phát triển cùng với quá trình hình thành bản sắc dân tộc Thái.
2Thông tin cơ bản về Hội Xòe Mường Lò
Hội Xòe Mường Lò được tổ chức thường niên tại thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái. Thường diễn ra vào tháng 9, tháng 10 hàng năm.
Đơn vị tổ chức: UBND Thị xã Nghĩa Lộ
Điện thoại: 0216.3.870.454
Email: vanhoanghialo@gmail.com
3Hội Xòe Mường Lò có gì thú vị?
Hội Xòe Mường Lò nổi bật với sáu điệu xòe cổ hay còn được gọi và “xé cáu ké” theo tiếng Thái. Sáu điệu múa này bao gồm: xòe vòng, vòng tròn vỗ tay, tung khăn, bổ bốn, tiến lùi, nâng khăn mời rượu. Lễ hội này đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào năm 2017.
Ngoài việc phản ánh đời sống văn hóa của người dân địa phương, Hội Xòe Mường Lò đã thực sự ăn sâu vào đời sống tinh thần của bà con Mường Lò. Mỗi điệu múa lại mang một ý nghĩa riêng.
Sự dẻo dai của những người biểu diễn xòe Thái kết hợp với sự nhộn nhịp của trống, khèn lại càng cho Hội Xòe Mường Lò thêm phần ý nghĩa. Bạn có thể ngồi trên nhà sàn, vừa uống rượu, vừa thức điệu múa xòe và nghe hát dân ca. Mỗi điệu xòe được biểu diễn lại khiến cho con người ta trở nên gần nhau hơn, yêu đời hơn và tái tạo năng lượng để bước tiếp tục lao động và học tập. Đặc biệt hơn là khi được hòa mình vào điệu xòe bên cạnh đống lửa hồng rực sáng, bạn sẽ càng cảm nhận được sự quyến rũ mà nó mang lại.
Hội Xòe Mường Lò còn ghi đậm dấu ấn bởi những bộ váy đầy màu sắc. Phụ nữ tham hội sẽ mặc áo cỏm, đính hàng khuy bạc hình ve sầu, bướm, nhện… thắt eo bằng dây thắt màu xanh lá, đeo xà tích bên hông. Những ai đã có chồng thì phải búi tóc cao, đội khăn piêu được thiêu nổi các họa tiết vô cùng đặc sắc.
Hội Xòe Mường Lò là lễ hội văn hóa lâu đời và không thể thiếu trong đời sống văn hóa, tinh thần của người Thái Đen Mường Lò. Nếu có dịp đến đây bạn đừng quên chiêm ngưỡng điệu múa độc đáo này nhé! Ngoài ra, tại Yến Bái cũng có rất nhiều lễ hội thú vị khác đang chờ bạn khám phá như Lễ hội Xên Lẩu Nó của người Thái đen, Lễ hội đền Đại Cại, Lễ Cầu mùa của người Dao đỏ.