1Tìm về làng Chuồn – ‘cái nôi’ của món bánh xèo cá kình hấp dẫn
Vốn nổi danh là một trong những vùng đất sở hữu nền ẩm thực đậm đà bản sắc dân tộc Việt với bao món ăn được sáng tạo riêng để tiến vua ngày trước, Huế luôn đưa mọi người đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Dường như chẳng có bất kì giới hạn nào cho sự sáng tạo của người dân tại đây, đặc biệt là trong ẩm thực. Và tất nhiên, Bánh xèo cá kình làng Chuồn chính là thành quả của sự sáng tạo vô bờ bến ấy.
Xem thêm: Ai ra xứ Huế thì ghé ngay các quán Bún hến ngon nổi tiếng một phương
Thật ra, ở miền Trung người ta thường gọi bánh xèo với một cái tên khác là bánh khoái. Và ở nơi làng Chuồn, những chiếc bánh xèo cá kình đã luôn gắn liền với cuộc sống thường ngày của họ suốt bao tháng năm qua, đồng thời trở thành món ăn quen thuộc trên những bữa cơm gia đình dân dã, bình dị.
Bánh xèo cá kình làng Chuồn thật sự nổi tiếng, đến mức được nhắc trong những lời thơ, câu ca đã luôn tồn tại qua bao thế hệ tại xứ Huế kinh kỳ.
“Thơm ngon bánh khoái cá kình
Chợ Chuồn anh nhớ mối tình đôi ta
Cầu cho mưa nắng thuận hòa
Mùa màng tươi tốt, anh ra cưới nàng.”
Chỉ với vỏn vẹn bốn câu thơ ấy thôi là bạn đã đủ hình dung được sự nổi tiếng của những dĩa Bánh xèo cá kình làng Chuồn rồi đúng không nè? Và tất nhiên, làng Chuồn – ‘cái nôi’ của món ăn đặc biệt này cũng dần trở nên nổi tiếng không kém, hàng năm luôn chào đón đông đảo mọi người ghé về đây, cốt chỉ để một lần được thưởng thức món bánh dân dã, bình dị này.
Nằm yên bình nơi vùng An Truyền, thuộc xã Phú An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế và cách trung tâm thành phố áng chừng 10km, mỗi khi nhắc đến làng Chuồn, mọi người thường nghĩ ngay đến những dĩa bánh xèo cá kình hấp dẫn được chế biến từ những con cá tươi rói vừa cập bờ. Vốn là một phần trong hệ thống phá Tam Giang với vô ngần những loại cá nước lợ nổi tiếng như cá kình, cá dìa, thế nên người dân làng Chuồn đã khéo léo nâng tầm loài cá dân dã này trở thành món ăn nổi tiếng khắp chốn xa gần.
Ít ai biết rằng, bên cạnh bánh xèo cá kình, ngôi làng nhỏ này cũng sở hữu vô số những món đặc sản Huế khác cũng chẳng kém cạnh là bao, chẳng hạn như bánh tét làng Chuồn, rượu gạo làng Chuồn, v.v. Những món đặc sản này đã thật sự trở thành một phần không thể thiếu trong bản đồ ẩm thực Huế, đồng thời là mắt xích quan trọng trong tổng thể di tích lịch sử văn hóa chợ làng nơi cố đô Huế từ biết bao đời nay.
2Bạn có thể đến làng Chuồn để thưởng thức món bánh xèo cá kình này bằng phương tiện nào?
Vốn là một ngôi làng nằm yên bình nơi ngoại ô thành phố, làng Chuồn cách trung tâm nội thành tầm chừng 10km và khoảng 20 phút đi đường. Chính bởi thế nên mọi người, đặc biệt là những ai có niềm say mê bất tận với cuộc sống bình dị của người dân nơi đây thường kết hợp ghé tham quan làng Chuồn, cốt để tìm hiểu một ngày nơi đây ra sao và để thưởng thức dĩa Bánh xèo cá kình làng Chuồn hấp dẫn.
Bật mí với bạn là bạn cũng có thể ghé đến phá Tam Giang, rừng ngập mặt Rú Chá để tham quan, chụp ảnh nữa luôn đó vì những điểm này nằm cách nhau không xa. Sau khi lấp đầy chiếc bụng rỗng với những dĩa Bánh xèo cá kình làng Chuồn to ụ thì vi vu khám phá Huế với vô số điểm tham quan hấp dẫn cũng là một gợi ý không tồi tí nào.
Bạn có thể thuê xe máy theo ngày tại những cửa hàng ở khu vực nội thành với mức giá dao động từ 120.000 VNĐ đến 150.000 VNĐ tùy theo loại xe mà bạn chọn để có thể đến làng Chuồn nhé. Lộ trình di chuyển cũng tương đối dễ dàng thôi. Bạn có thể đi theo lộ trình như sau: Lê Quý Đôn – Tôn Đức Thắng – Tố Hữu – QL 49 – An Truyền – cầu Tư Hiền - Làng Chuồn. Theo kinh nghiệm đi Huế tự túc của MIA.vn thì bạn nên đi bằng xe máy để có thể dừng lại ngắm cảnh và chụp ảnh, bởi vì cảnh hai bên đường dọc hành trình siêu đẹp luôn đó nha.
3Bánh xèo cá kình làng Chuồn có gì đặc biệt mà ai từng ăn đều tấm tắc khen ngon?
Khác với những món đặc sản Huế khác thường trải qua nhiều giờ ninh xương, nấu nước lèo hoặc sơ chế cầu kì như bún bò, bánh canh Nam Phổ, Bánh xèo cá kình làng Chuồn lại được chế biến từ những thành phần cực kì giản đơn và dễ tìm: bột gạo ruộng làng Chuồn, dầu phụng, giá sống, nước mắm ruốc hoặc nước mắm cá nục Thuận An và những chú cá kình tươi rói – linh hồn của món ăn.
Thật vậy, cá kình chính là yếu tố quan trọng nhất làm nên sự đặc biệt của món bánh xèo dân dã nơi làng Chuồn. Ngay từ tờ mờ sáng, ngư dân sau một đêm thả lưới, buông cần sẽ về bến với những thúng đầy ắp những con cá tươi rói.
Cá kình được dùng để chế biến món bánh xèo này phải là những con cá còn giữ được độ tươi nguyên với phần da ánh màu đen với những sớ thịt chắc và có vị ngọt thanh tự nhiên. Đặc biệt hơn, những con cá kình làng Chuồn thịt lại càng chắc và ngọt hơn ở những nơi khác, điều này vẫn chưa ai có thể lý giải được vì sao.
Tuy nhiên, không phải bất kì lúc nào trong năm bạn cũng có thể thưởng thức món Bánh xèo cá kình làng Chuồn. Mùa cá kình chỉ kéo dài vỏn vẹn từ độ tháng Tư đến tháng Sáu âm lịch mà thôi. Thế nên vào những ngày này trong năm, làng Chuồn lại tấp nập cảnh người xe ra vào, cốt chỉ để một lần được thưởng thức món bánh hấp dẫn này.
Trái ngược với những loại bánh đặc sản khác ở Huế phải trải qua quy trình chế biến khép kín, nếu đến làng Chuồn, bạn sẽ được nhìn thấy toàn bộ công đoạn để hoàn thành món Bánh xèo cá kình làng Chuồn độc đáo.
Thường thì chỉ khi nào khách gọi thì các cô, các bà trong chợ hoặc quán mới bắt đầu đổ bánh. Thậm chí là ở nhiều quán hoặc gian hàng nhỏ ở chợ, mọi người còn nhận đổ bánh xèo giùm cho khách với những nguyên liệu do mọi người tự mua với nào cá kình, tôm, mực, v.v. tùy theo sở thích nữa đó.
Trước khi mang đi đổ bánh, cá sẽ được sơ chế sạch sẽ, sau đó đặt vào chảo đã được tráng sẵn một lớp bột gạo trắng xay nhuyễn. Kế đó, người đầu bếp sẽ thêm thắt tí nước mắm pha rồi đậy vung lại, đợi tầm 3 phút trước khi lật bánh để giòn cả hai mặt. Bánh khi được dọn ra phục vụ sẽ kèm thêm một giỏ rau sống tươi rói cùng một chén to ụ nước mắm chua ngọt, thêm thắt thêm tí ớt để tăng thêm độ hấp dẫn.
Khi thưởng thức, bạn sẽ dùng tay để gỡ cá, sau đó cuốn một miếng bánh với tí rau, sau đó chấm vào chén nước mắm pha và cắn một miếng to ụ. Cách ăn này sẽ giúp bạn có thể cảm nhận trọn vẹn hương vị của món ăn đó nha.
Chẳng hiểu vì sao nhưng mọi người thường bảo nhau rằng Bánh xèo cá kình làng Chuồn ngon nhất khi được ăn ngay ở chợ với bầu không khí rộn ràng cảnh người mua kẻ bán tấp nập của buổi sáng đầu ngày. Ngoài ra, khi ngồi ăn ở chợ, bạn còn được tự mình trải nghiệm một ngày buôn bán của người dân địa phương thế nào nữa đó. Quả thật đúng là món bánh dân dã chỉ ngon khi ăn trong không gian cũng dân dã chẳng kém!
Bánh xèo cá kình làng Chuồn là món ăn dân dã đã gắn liền với bao thế hệ người dân địa phương, đồng thời là một trong những món đặc sản được nhiều người yêu thích và nhất định phải thử khi đến Huế. Vậy còn bạn, bạn có muốn một lần thưởng thức món bánh bình dị, dân dã này không?