Địa chỉ: xã Nam Sơn, TP Bắc Ninh

Chùa Hàm Long là cổ tự hơn 1000 năm tuổi nổi tiếng tại Bắc Ninh, mang không gian kiến trúc độc đáo cùng những câu chuyện linh thiêng nổi tiếng. Chẳng hạn như nhiều người vẫn thường gọi nơi đây là “chùa nhốt vong”, “chùa cắt trùng tang” hay “nơi nhốt Thần trùng tang lớn nhất trời Nam”. Chùa tọa lạc tại thành phố Bắc Ninh và nằm trên một sườn đồi, được những cây cổ thụ nhiều năm tuổi bao quanh. 

Chùa Hàm Long được thi công trên địa thế phong thủy tốt, ở chính Hàm con rồng tại núi Long Lĩnh, xung quanh có núi Phượng Hoàng, núi Kỳ Lân và núi Rùa. Điểm đến tâm linh này mang đậm nét kiến trúc cổ, với những tòa tháp rêu phong cùng khung cảnh đậm vẻ u tịch theo năm tháng. Khung cảnh ấy hoàn toàn đối lập với những ngôi chùa đông đúc và nổi tiếng khác. Theo kinh nghiệm du lịch Bắc Ninh, mọi người thường đến đây để vãn cảnh, cầu tài, cầu lộc và nghe kể về những sự tích tâm linh.

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 2

Cổng chùa dẫn đến một điểm đến linh thiêng hàng đầu tại Bắc Ninh nói riêng và cả nước nói chung

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 3

Tổ đình chùa với những chi tiết trên cột đã in đậm dấu ấn thời gian

Chùa Hàm Long nằm cách thủ đô Hà Nội khoảng 40km nên việc di chuyển cũng không quá khó khăn. Bạn có thể đến đây bằng các phương tiện như xe máy, xe ô tô hoặc xe khách. Nếu bạn muốn tự lái xe đến chùa thì MIA.vn gợi ý cung đường Nguyễn Phong Sắc  – Xuân Thủy – Phạm Hùng – Quốc lộ 1A. Sau khi di chuyển theo quốc lộ thêm 23km thì bạn rẽ phải, gặp vòng xuyến thì rẽ sang QL18. Bạn tiếp tục đi qua công ty Kính Nổi khoảng 2km thì hỏi người dân địa phương để đến vị trí chùa.

Theo tài liệu xưa ghi chép lại, chùa Hàm Long Bắc Ninh được xây dựng năm 1158 dưới thời nhà Lý bởi Lý Quốc sư Nguyễn Minh Không dưới triều vua Lý Anh Tông. Chùa nằm trên một khu đất có hình thể như 6 hiền sĩ hội tụ, thế tứ linh (long, ly, quy, phụng). Để đến được chùa Hàm Long, bạn sẽ phải băng qua những bậc đá ngay ngắn. 

Hiện chùa vẫn còn lưu giữ được một số tượng Phật cổ cùng 14 tháp mộ cổ từ thời Trần, Hậu Lê và Nguyễn. Trong số đó bao gồm 4 pho tượng bằng đồng có thủ pháp nghệ thuật và kỹ thuật đúc đặc sắc: tượng đức Phật Thích Ca cao 2,10m; tượng A-nan và Ca-diếp cao 1,86m; tượng Hoàng hậu Maya cao 1,58m (mẹ của đức Phật). Những pho tượng này được đúc đồng tại địa phương, có thần thái tiêu dao tự tại, mang đến cảm giác thanh thản cho mọi người khi đến viếng. 

Cái tên Hàm Long vốn bắt nguồn từ việc phía trước cổ tự được ngọn núi Thần Long che chắn. Xung quanh chùa là những ngọn núi nên thơ, đậm nét hữu tình. Không những nổi tiếng với lịch sử nghìn năm hay kiểu kiến trúc hoài cổ đặc trưng, nơi đây còn có những câu chuyện kỳ thú xoay quanh sự linh thiêng của chùa.

Nếu đã đến chùa Hàm Long một lần bạn sẽ có cảm giác vô cùng ấn tượng trước vẻ đẹp kiến trúc mang đậm dấu ấn của nhà Lý. Chùa tọa lạc trên diện tích đất rộng hơn 9.000m2 với cảnh quan ấn tượng, được mệnh danh là danh lam cổ tự với lịch sử lâu đời. Các công trình kiến trúc mang nét thiết kế, trang trí kiểu truyền thống, được chạm khắc tinh xảo và nghệ thuật. 

Tổng quan khuôn viên bên trong có những công trình như Tam Quan, Tam Bảo, nhà Tổ, nhà Tăng, nhà khách… và những công trình phụ trợ mang đậm nét đẹp cổ kính, rêu phong theo thời gian. Tam Bảo chùa làm bằng gỗ lim và có kết cấu chữ Đinh, gồm tiền đường 7 gian cùng kết cấu vì nóc “chồng rường giá chiêng”, vì nách “kẻ ngồi cốn mê” và 3 gian Thượng điện kết cấu vì nóc “chồng rường giá chiêng”, vì nách “kẻ ngồi”. 

Bàn thờ 7 vị Tổ, thờ Mẫu được đặt bên trong chùa, ngoài ra chùa Hàm Long còn thờ ông Đỗ Văn Vỹ, một người vốn nổi tiếng về sự trượng nghĩa, thông minh và hiếu học của làng. Ngày nay, chùa còn là công trình sinh hoạt tâm linh của người dân địa phương cùng khách thập phương xung quanh, tôn thờ Phật pháp và hướng chúng sinh đến điều thiện và tránh xa điều ác. 

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 4

Tam quan của chùa Hàm Long. Ảnh: David Tráng

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 5

Không gian bình yên lý tưởng bên trong chùa

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 6

Mặt hồ xanh cùng khung cảnh những dãy núi bao bọc xung quanh

Điểm đặc biệt thu hút mọi người đến với chùa Hàm Long chính là mệnh danh ngôi chùa nhốt trùng, nhốt vong lớn nhất Việt Nam. Nhiều người thường tìm đến đây để nhốt vong và cắt trùng tang. Tương truyền, lúc sư tổ Như Trừng Lân Giác còn sinh thời rất cảm thương trước hoàn cảnh nhiều gia đình có người thân mất liên tục (trùng tang) nên đã lập nên bộ ván in khắc phù giải cùng kinh “thập nguyện cứu sinh” để các vong hồn có thể sớm ngày siêu thoát. 

Trong khuôn viên chùa Hàm Long cũng có 2 bảo tháp là tháp Cứu Sinh và tháp Như Trừng Lân Giác được xây từ thời nhà Lý, mọi người vẫn thường truyền tai nhau rằng đây chính là nơi dẫn lối cho vong linh. Về sau, có khá nhiều vị cao tăng từ khắp nơi quy tụ về chùa Hàm Long để học cách “nhốt vong, nhốt trùng”, chẳng hạn như thiền sư Dương Không Lộ – một trong những vị cao nhân có thể hóa giải nhiều loại “trùng”.

Danh tiếng chùa Hàm Long ngày một đồn xa, thu hút nhiều gia đình đến “gửi” và “nhốt” vong hồn chưa siêu thoát hoặc nhờ cắt trùng tang. Từ đó chùa mới có mệnh danh “đệ nhất nhốt trùng, nhốt vong”.

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 7

Ngôi chùa này vốn được biết đến như chùa “đệ nhất nhốt trùng, nhốt vong”

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 8

Tháp Cứu Sinh, nơi chứa công phu tu tập về “trấn trùng” của Sư Tổ Như Trừng Lân Giác. Ảnh: David Tráng

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 9

 Những công trình phụ trợ mang đậm nét đẹp cổ kính, rêu phong

Chuyện đàn đom đóm và nồi cháo trắng: Khoảng từ 5h – 7h người dân địa phương và nhiều khách tham quan từng nói họ thường nhìn thấy một đàn đom đóm từ chùa bay ra. Theo mọi người, đây là lúc những vong hồn được ra ngoài để bớt nhớ trần thế, sau 7h sẽ được các vị sư gọi về. Mỗi ngày chùa Hàm Long đều nấu 2 bữa cháo trắng vào buổi sáng và tối để cúng cho các vong hồn không bị đói. Có lời đồn về việc hôm nào chùa quên nấu cháo thì gà vịt trong làng sẽ bị vong ăn chết. 

Bùa hình người để “trấn vong”: Mỗi khách tham quan đến với chùa Hàm Long sẽ được phát cho 2 loại bùa: 1 có mặt hình phật, mặt kia ghi chữ nho và 1 là loại giấy nhiều màu xoắn thành một hình nhân cao khoảng 3cm. Cả hai loại bùa đều đã được các cao tăng trì chú để trấn vong, có tác dụng mang đến bình an và sức khỏe cho người sử dụng. 

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 10

Lá bùa hình người được phát cho những ai đến “trấn trùng” tại chùa Hàm Long

Theo kinh nghiệm du lịch, nếu bạn ghé thăm vào khoảng ngày 23 – 25 tháng Giêng âm lịch thì sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội chùa Hàm Long vô cùng đặc sắc. Thời điểm này cũng có tổ chức khá nhiều hoạt động lý thú như tắm tượng Phật, đọc kinh, hát chèo, kể chuyện về công đức của nhà Phật… 

Chùa Hàm Long gắn liền với những sự tích linh thiêng tại Bắc Ninh 11

Nhiều du khách thường tìm đến chùa để nhốt "vong" hoặc cầu an

Hy vọng những thông tin chi tiết cùng các giai thoại huyền bí về chùa Hàm Long trên đây sẽ hữu ích với các bạn đọc. Bạn cũng đừng quên tham khảo cẩm nang du lịch của MIA.vn trước khi đi để có được một hành trình thuận lợi nhất nhé.