1 Nguồn gốc dừa Tam Quan
Nhắc đến đặc sản Bình Định, không thể không nhắc đến dừa Tam Quan. Dừng chân tại khu vực phía bắc của tỉnh này, khách du lịch sẽ trầm trồ trước cả một vùng rộng lớn rợp bóng dừa xanh mát. Trong đó có rừng dừa Tam Quan được đánh giá như “thiên đường dừa thứ hai” của Việt Nam.
Theo nhiều nguồn thông tin do MIA.vn tìm hiểu, người ta cho rằng phường Tam Quan là nơi có cây dừa đầu tiên tại thị xã Hoài Nhơn, ước tính hơn 1.000 năm trước từ thời Bình Định còn thuộc Chămpa cổ. Đó là lý do địa danh Tam Quan được dùng để đặt tên cho loại dừa đặc sản xứ này.
Do điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng cùng truyền thống trân quý thức quà đặc sản, ở Tam Quan, hầu như vườn nhà nào cũng có bóng dáng những cây dừa. Từ một trái dừa Tam Quan, người dân có thể chế biến thành đa dạng món ngon độc đáo như bánh tráng nước dừa, kẹo dừa hay các loại dầu dừa, thảm xơ dừa… phát triển đời sống kinh tế.
Dừa Tam Quan được biết đến là một loại dừa đặc biệt, chỉ có thể tìm thấy ở Bình Định và một số ít các tỉnh thành Việt Nam khác như Ninh Thuận, Khánh Hòa… Vì vậy, đây sẽ là sản vật mà bạn sẽ không muốn bỏ lỡ trong hành trình du lịch Quy Nhơn nói riêng và Bình Định nói chung của mình.
2 Dừa xứ Tam Quan có gì đặc biệt?
2.1 Đặc điểm
Cây dừa Tam Quan cao đến 10m, cho trái hình dáng tròn trịa. Loại dừa này khi đọc chại tên thành “Tam Quang” còn mô tả đến phần vỏ với 3 lớp gồm lớp vỏ ngoài cùng màu xanh bóng, vỏ giữa màu nâu sáng và cuối cùng là trắng sáng. Bên trong trái dừa dày thịt trắng nõn và cho nhiều nước ngon ngọt, thanh mát.
Dừa Tam Quan có khả năng thích ứng linh hoạt, không đòi hỏi điều kiện đất đai khó khăn, do đó mở ra nhiều cơ hội cho người nông dân và kinh tế của vùng miền. Khoảng 3 năm sau khi trồng, giống dừa sẽ cho trái với năng suất cao. Mỗi năm một cây có thể thu hoạch khoảng 100 trái, với một buồng có 8 - 10 trái, mỗi trái thể tích nước từ 280 - 400ml.
Thời gian khai thác của dừa Tam Quan có thể lên tới 20 năm. Mùa dừa ngon nhất rơi vào 3 tháng mùa nắng từ tháng 6 đến tháng 8 hằng năm.
2.2 Hương vị
Nước dừa Tam Quan thanh ngọt, mát lạnh, được cả người dân địa phương và khách du lịch ưa chuộng. Trái dừa vỏ mỏng nhưng nhiều cơm dẻo và ngọt dịu. Khi bổ trái dừa ra, hương thơm tự nhiên lan tỏa mát cả người.
2.3 Công dụng
- Hỗ trợ điều trị bệnh: Dừa Tam Quan có tính mát, vị ngọt, vừa giúp giải nhiệt lại nhuận tràng, dưỡng nhan và tốt cho hệ tiêu hóa. Thành phần của dầu dừa hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, kháng khuẩn, virus. Nổi bật hơn cả giữa nhiều công dụng của dừa chính là khả năng ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư, giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Làm đẹp và chăm sóc sức khỏe: Dầu khai thác từ dừa có thể dùng để dưỡng da mặt, chăm sóc tóc và dưỡng móng. Đây là nguyên liệu quý giá trong việc chăm sóc sức khỏe hàng ngày.
3 Các món ngon chế biến từ loại dừa đặc sản
3.1 Nước dừa Tam Quan
Trái dừa Tam Quan khá to nên nước rất nhiều. Sau khi bổ ra chỉ cần nghiêng nhẹ và dốc ngược là nước dừa đã đổ đầy ca. Người dân địa phương thường nạo lớp cơm dừa bên trong để cho vào ly nước dừa, có thể uống không hoặc thêm vài viên đá. Trong những ngày thời tiết nắng nóng, được hớp một ngụm nước dừa vị ngọt thanh thanh, tê đầu lưỡi và mát lạnh, nhấm nháp từng miếng cơm dừa như thạch dẻo thì còn gì bằng.
3.2 Kẹo dừa
Kẹo dừa Tam Quan là một trong những đặc sản của vùng đất Bình Định. Món kẹo được làm từ dừa chín vàng, cắt thành lát mỏng và sấy khô. Khi ăn cảm nhận được sự hài hòa giữa cơm, sữa và nước dừa, qua quy trình chế biến tạo nên viên kẹo dẻo mềm có vị ngon ngọt đặc trưng.
Hương vị kẹo dừa Tam Quan gắn liền với vùng đất này, do đó đây là thức đặc sản lý tưởng để mua về làm quà du lịch cho gia đình, bạn bè.
3.3 Bánh tráng dừa
Một món ngon khác làm từ dừa Tam Quan mà MIA.vn tin rằng bạn sẽ không muốn bỏ lỡ đó là bánh tráng dừa. Nguyên liệu chính để làm nên đặc sản này là bánh tráng, nhân dừa và các loại gia vị. Món ăn sẽ được làm bằng cách chế biến nhân dừa với gia vị, sau đó cuốn hỗn hợp này trong lớp bánh tráng mỏng. Bánh tráng dừa có vị thanh ngọt tự của dừa Tam Quan, cắn một miếng cảm nhận được độ giòn dai của vỏ bánh cùng hương thơm tự nhiên.
Sẽ là thiếu sót rất lớn nếu bỏ lỡ cơ hội thưởng thức dừa Tam Quan trong hành trình vi vu khám phá ẩm thực Bình Định. Thêm ngay món đặc sản này vào danh sách các thức quà ngon phù hợp để mua về làm quà du lịch cho gia đình, bạn bè.