Hành trình về Armenia, miền đất Thánh nơi lịch sử và thiên nhiên giao hòa

1 Giới thiệu chung về đất nước Armenia

1.1 Vị trí địa lý và ý nghĩa chiến lược tại ngã ba Á – Âu

Armenia là một quốc gia nhỏ không giáp biển, nằm ở vùng Nam Kavkaz giữa châu Á và châu Âu. Quốc gia này giáp ranh với Thổ Nhĩ Kỳ ở phía Tây, Georgia ở phía Bắc, Azerbaijan ở phía Đông và Iran ở phía Nam. Dù có diện tích khiêm tốn, vị trí của Armenia lại vô cùng quan trọng khi nằm tại ngã tư của nhiều nền văn minh cổ đại và tuyến giao thương chiến lược qua dãy Kavkaz.

Với địa hình chủ yếu là đồi núi, cao nguyên và những thung lũng sâu, Armenia sở hữu cảnh quan thiên nhiên phong phú, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành của nhiều pháo đài, tu viện và công trình lịch sử từ thời cổ đại. Sự đa dạng địa hình cũng khiến nơi đây trở thành một điểm đến lý tưởng cho các hoạt động du lịch khám phá, trekking và du lịch văn hóa.

1.2 Lịch sử và vai trò văn hóa của Armenia

Armenia là một trong những vùng đất cổ xưa nhất có con người đã định cư từ hàng nghìn năm trước Công nguyên. Đế chế Urartu – một vương quốc cổ đại tại khu vực này đã từng là thế lực lớn vào khoảng thế kỷ 9 TCN.

Đặc biệt, vào năm 301 sau Công nguyên, Armenia trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới chính thức tiếp nhận Cơ đốc giáo làm quốc giáo. Sự kiện này là một cột mốc lịch sử mang tầm ảnh hưởng sâu rộng, đánh dấu vai trò quan trọng của Armenia trong sự phát triển của văn hóa, tôn giáo nhân loại.

Sự giao thoa giữa Đông và Tây qua hàng nghìn năm cũng đã tạo nên một bản sắc văn hóa đặc trưng cho Armenia, nơi các giá trị truyền thống được gìn giữ bên cạnh những thay đổi hiện đại.

2 Những lý do nên du lịch Armenia

2.1 Di sản văn hóa và tôn giáo phong phú

Armenia là cái nôi của nhiều giá trị văn hóa và tôn giáo đặc sắc. Đất nước này sở hữu vô số nhà thờ, tu viện cổ kính mang đậm dấu ấn thời gian. Các công trình kiến trúc tại Armenia không chỉ phản ánh đức tin mãnh liệt mà còn là minh chứng cho tài năng nghệ thuật và kỹ thuật xây dựng tinh xảo của người xưa.

Ngoài ra, văn hóa Armenia còn đậm chất truyền thống qua âm nhạc, điệu múa dân gian, trang phục và nghi lễ. Khi du lịch đến đây bạn sẽ có cơ hội tham dự các lễ hội đặc trưng, thưởng thức các bản thánh ca cổ hay tận mắt chứng kiến các nghi thức tôn giáo thiêng liêng vẫn còn được duy trì cho đến ngày nay.

2.2 Cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ và đa dạng

Thiên nhiên Armenia là sự hòa quyện hoàn hảo giữa núi non trùng điệp, sông hồ thơ mộng và những thung lũng sâu thẳm. Hồ Sevan với làn nước trong xanh như ngọc là một trong những điểm nhấn nổi bật, trong khi các hẻm núi như Garni hay Vorotan lại khiến du khách choáng ngợp bởi sự kỳ vĩ và vẻ đẹp nguyên sơ.

Bên cạnh đó, khí hậu tại Armenia ôn hòa, mùa hè mát mẻ và mùa đông có tuyết trắng phủ đầy, tạo điều kiện lý tưởng cho cả du lịch khám phá lẫn nghỉ dưỡng.

3 Top 12 địa điểm du lịch nổi bật tại Armenia

3.1 Tu viện Geghard – Kiệt tác kiến trúc trong lòng núi

Nằm cách thủ đô Yerevan khoảng 35km, tu viện Geghard là một trong những công trình tôn giáo kỳ diệu nhất của Armenia. Được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới, tu viện được xây dựng một phần vào bên trong vách đá, tạo nên không gian linh thiêng, huyền bí như chốn ẩn tu của các vị thánh.

Cái tên "Geghard" có nghĩa là "ngọn giáo", liên quan đến ngọn giáo thánh được cho là đã đâm vào sườn Chúa Jesus - một bảo vật từng được lưu giữ tại đây. Kỹ thuật điêu khắc và bố cục kiến trúc hoàn hảo của tu viện Geghard khiến nơi này không chỉ là điểm hành hương mà còn là điểm đến không thể bỏ lỡ với du khách yêu thích lịch sử và nghệ thuật.

3.2 Đền Garni

Đền Garni là một trong những công trình hiếm hoi còn sót lại trước khi Armenia theo Cơ đốc giáo. Được xây dựng vào thế kỷ I sau Công nguyên, đền mang phong cách kiến trúc Hy Lạp cổ đại, với các cột trụ đối xứng và bậc thang lớn dẫn lên sảnh chính.

Nằm trên một mỏm đá cao nhìn ra hẻm núi Azat, Garni không chỉ hấp dẫn về mặt lịch sử mà còn là nơi lý tưởng để ngắm cảnh và chụp ảnh. Khi ghé thăm ngôi đền này, bạn có thể cảm nhận được sự giao thoa giữa các nền văn minh cổ xưa và sự bền bỉ của một di sản vượt thời gian.

3.3 Tu viện Khor Virap

Tu viện Khor Virap là một trong những biểu tượng tôn giáo và văn hóa quan trọng nhất của Armenia, tọa lạc ngay gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, nhìn thẳng ra ngọn núi Ararat linh thiêng. Nơi đây gắn liền với truyền thuyết về Thánh Grigor Illuminator – người đã bị giam dưới hầm sâu trong suốt 13 năm và sau đó trở thành nhân vật trung tâm trong việc đưa Cơ đốc giáo trở thành quốc giáo Armenia.

Từ tu viện, bạn có thể phóng tầm mắt ra toàn cảnh đồng bằng Ararat xanh mướt với đỉnh núi phủ tuyết trắng vươn lên trời xanh.

3.4 Tu viện Noravank

Nằm nép mình giữa thung lũng Amaghu đầy sắc đỏ rực rỡ, tu viện Noravank là một viên ngọc kiến trúc nằm giữa thiên nhiên hùng vĩ. Với thiết kế độc đáo gồm những nhà nguyện xếp chồng lên nhau và các bậc thang dựng đứng, nơi đây vừa mang vẻ đẹp tráng lệ vừa chất chứa ý nghĩa tôn giáo sâu sắc.

Noravank không chỉ nổi tiếng bởi kiến trúc tinh xảo mà còn nhờ vị trí tuyệt đẹp giữa những dãy núi vào lúc hoàng hôn, tạo nên bức tranh thiên nhiên kỳ ảo khiến bất cứ ai ghé thăm cũng phải lặng người.

3.5. Tu viện Tatev

Được mệnh danh là "thiên đường nơi hạ giới", tu viện Tatev nằm chênh vênh trên vách đá cao của hẻm núi Vorotan, thuộc miền Nam Armenia. Để đến được đây, bạn sẽ đi qua tuyến cáp treo "Wings of Tatev" dài nhất thế giới, mang đến trải nghiệm ngoạn mục giữa không trung.

Tu viện có từ thế kỷ 9 và từng là trung tâm tôn giáo – giáo dục lớn bậc nhất Armenia thời Trung cổ. Với vị trí biệt lập và tầm nhìn ra những thung lũng sâu thẳm, Tatev là nơi lý tưởng để bạn chiêm nghiệm vẻ đẹp của thiên nhiên và cảm nhận sự thanh tịnh trong tâm hồn.

3.6 Nhà thờ Echmiadzin

Được xem là nhà thờ lâu đời nhất thế giới còn tồn tại, Echmiadzin là trung tâm thiêng liêng của Giáo hội Armenia và được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới. Theo truyền thuyết, chính tại nơi đây Chúa Jesus đã hiện ra trong giấc mơ và chỉ dẫn địa điểm để xây dựng nhà thờ.

Ngoài kiến trúc cổ kính, Echmiadzin còn lưu giữ nhiều thánh tích quý giá và là nơi tổ chức các nghi lễ quan trọng của giáo hội. Khi bước vào không gian linh thiêng này, bạn sẽ cảm nhận rõ sự thiêng liêng và tôn kính trong từng viên đá.

3.7 Tàn tích Zvartnots

Zvartnots từng là một nhà thờ tráng lệ được xây dựng vào thế kỷ 7 với kiến trúc vòng tròn độc đáo, điều hiếm thấy trong thời kỳ đó. Dù hiện tại chỉ còn là tàn tích, nhưng những cột đá đứng trơ trọi giữa đồng bằng vẫn gợi nhắc đến một thời kỳ hưng thịnh của kiến trúc và tín ngưỡng ở Armenia.

Nằm gần nhà thờ Echmiadzin, khu tàn tích này là nơi tuyệt vời để bạn tìm hiểu thêm về quá khứ huy hoàng của vùng đất này.

3.8 Hồ Sevan

Hồ Sevan là một trong những hồ nước ngọt lớn nhất vùng Kavkaz và cũng là điểm đến nghỉ dưỡng nổi tiếng của người dân Armenia. Với mặt nước trong xanh như ngọc và khung cảnh bao quanh bởi những dãy núi trập trùng, hồ Sevan là nơi lý tưởng cho các hoạt động chèo thuyền, tắm nắng hoặc cắm trại ven hồ. Bên bờ Sevan còn có tu viện Sevanavank – một di tích cổ tọa lạc trên đồi cao, từ đó bạn có thể ngắm toàn cảnh hồ rộng lớn.

3.9 Thành phố Yerevan – Thủ đô hiện đại với dấu ấn lịch sử

Yerevan không chỉ là trung tâm chính trị và kinh tế của Armenia mà còn là nơi quy tụ nhiều công trình kiến trúc cổ kính xen lẫn nét hiện đại. Quảng trường Cộng hòa, Nhà hát Opera, Viện bảo tàng lịch sử quốc gia hay công trình tưởng niệm diệt chủng Tsitsernakaberd đều là những điểm đến không thể bỏ qua.

Ngoài ra, phố đi bộ Northern Avenue, các quán café ngoài trời và không gian nghệ thuật đương đại biến Yerevan trở thành một thủ đô sống động, gần gũi và đầy sức hút với du khách quốc tế.

3.10 Hang động Khndzoresk

Khndzoresk là một ngôi làng cổ đặc biệt với những ngôi nhà được khoét sâu vào lòng núi, tạo thành hệ thống hang động kỳ lạ. Ngày nay, nơi đây trở thành điểm tham quan độc đáo nhờ chiếc cầu treo dài dẫn lối vào làng và quang cảnh hùng vĩ bên dưới.

Khndzoresk còn là nơi mang lại cảm giác phiêu lưu kỳ bí và kết nối sâu sắc với lối sống cổ truyền của người Armenia thời xa xưa.

3.11 Nhà máy rượu Areni – Nơi sản xuất rượu vang cổ xưa nhất thế giới

Armenia được xem là một trong những cái nôi đầu tiên của nghề làm rượu vang trên thế giới và làng Areni chính là nơi minh chứng cho điều đó. Các nhà khảo cổ đã tìm thấy tại đây hầm rượu lâu đời có niên đại hơn 6.000 năm.

Tham quan nhà máy rượu Areni, bạn không chỉ được nếm thử những dòng vang địa phương đậm đà mà còn có cơ hội tìm hiểu quy trình sản xuất thủ công truyền thống gắn liền với đời sống văn hóa của người dân Armenia.

4 Kinh nghiệm du lịch Armenia

4.1 Thời điểm lý tưởng để du lịch Armenia

Theo các kinh nghiệm du lịch, Armenia là quốc gia có khí hậu ôn hòa, mỗi mùa trong năm đều mang một vẻ đẹp riêng biệt, phù hợp với nhiều loại hình du lịch khác nhau:

- Mùa xuân (tháng 4 – 6): Thời tiết ấm áp, hoa nở khắp các thung lũng và sườn đồi. Đây là thời điểm lý tưởng để tham quan các tu viện, đền đài trong không gian xanh mướt.

- Mùa hè (tháng 7 – 9): Dù nắng nhưng không quá gắt, thích hợp cho các chuyến trekking, khám phá thiên nhiên và tham gia các lễ hội truyền thống sôi động tại Yerevan và các vùng quê.

- Mùa thu (tháng 9 – 11): Mùa của lá vàng rực rỡ, cảnh sắc lãng mạn như tranh vẽ. Ngoài ra, đây cũng là mùa thu hoạch nho và tổ chức các lễ hội rượu vang.

- Mùa đông (tháng 12 – 2): Phù hợp cho những ai yêu thích tuyết trắng và các hoạt động như trượt tuyết, ngắm cảnh núi non phủ tuyết.

4.2 Hướng dẫn di chuyển

Di chuyển đến Armenia:

- Từ Việt Nam bạn có thể đến Armenia qua các chuyến bay trung chuyển tại Doha (Qatar Airways), Istanbul (Turkish Airlines), Dubai (Emirates) hoặc Moscow.

- Sân bay quốc tế chính là Zvartnots International Airport (EVN), nằm cách thủ đô Yerevan khoảng 12km.

Di chuyển nội địa:

- Xe buýt/xe minivan (marshrutka): Phổ biến và giá rẻ nhưng không phải lúc nào cũng tiện nghi hoặc có lịch trình rõ ràng.

- Taxi: Dễ gọi, giá hợp lý kết hợp với ứng dụng như GG hoặc Yandex Go.

- Thuê xe tự lái: Phù hợp với những ai muốn chủ động hành trình, tuy nhiên cần có bằng lái quốc tế và lưu ý luật giao thông địa phương.

- Tour địa phương: Nhiều công ty cung cấp tour trọn gói trong ngày hoặc dài hạn, rất thuận tiện nếu bạn không tự tin về ngôn ngữ hay phương tiện.

4.3 Thưởng thức ẩm thực Armenia

Ẩm thực Armenia là sự kết hợp hài hòa giữa vị tươi ngon của nguyên liệu và cách chế biến mộc mạc nhưng tinh tế. MIA.vn gợi ý bạn một số món nên thử như:

- Khorovats (thịt nướng than): Món nướng nổi tiếng được chế biến từ thịt heo, cừu hoặc gà, ướp gia vị đậm đà và nướng trên lửa than.

- Dolma: Là món lá nho cuốn thịt băm và cơm, được hầm mềm cùng nước sốt cà chua chua nhẹ.

- Lavash: Bánh mì mỏng truyền thống, ăn kèm thịt nướng, rau hoặc phô mai.

- Khash: Súp chân giò, thường được ăn vào buổi sáng mùa đông, là đặc sản lâu đời nhưng có phần kén người ăn.

4.4 Lưu ý về văn hóa và phong tục

- Trang phục lịch sự: Khi đến các địa điểm tôn giáo như nhà thờ, tu viện bạn nên mặc kín đáo, không mặc quần đùi hoặc áo ba lỗ. Phụ nữ có thể được yêu cầu trùm khăn khi vào nhà thờ.

- Tôn trọng đức tin: Armenia là quốc gia rất coi trọng tôn giáo, nhất là Cơ đốc giáo. Tránh nói đùa hoặc hành động không phù hợp ở nơi linh thiêng.

- Chào hỏi và giao tiếp: Người Armenia rất thân thiện và nồng hậu. Họ thường bắt tay chào hỏi, mời trà hoặc rượu như một cử chỉ thiện chí.

- Tiền tệ: Đồng tiền địa phương là Dram Armenia (AMD). Tiền mặt vẫn phổ biến hơn ở vùng nông thôn, trong khi các thành phố lớn chấp nhận thẻ thanh toán.

5 Gợi ý lịch trình du lịch Armenia 7 ngày

Từ các kinh nghiệm du lịch, MIA.vn tổng hợp và gợi ý bạn lịch trình du lịch 7 ngày tại Armenia. Lịch trình này giúp bạn có thể khám phá trọn vẹn những điểm đến nổi bật nhất của Armenia, từ di tích lịch sử, thiên nhiên hùng vĩ đến ẩm thực và văn hóa bản địa:

Ngày 1–2: Khám phá thủ đô Yerevan

- Tham quan Quảng trường Cộng hòa – trung tâm sôi động với kiến trúc đá vôi màu hồng đặc trưng.

- Ghé thăm Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Armenia và Viện diệt chủng Tsitsernakaberd để hiểu sâu hơn về lịch sử.

- Tản bộ tại phố Northern Avenue, thưởng thức cà phê ngoài trời và tham quan các phòng trưng bày nghệ thuật đương đại.

- Buổi tối: Thưởng thức bữa tối truyền thống tại nhà hàng địa phương, kết hợp xem biểu diễn nhạc dân gian nếu có dịp.

Ngày 3: Du ngoạn Garni và Geghard

- Khởi hành đến đền Garni, công trình ngoại giáo duy nhất còn sót lại.

- Dạo bước tại hẻm núi Garni.

- Tiếp tục đến tu viện Geghard tham quan tuyệt tác được tạc thẳng vào vách đá, mang không khí huyền bí cổ xưa.

- Trên đường về, ghé làng Goght thưởng thức Lavash nướng lò đất theo kiểu truyền thống.

Ngày 4: Đến tu viện Khor Virap và Noravank

- Ghé tu viện Khor Virap, nơi có view ngoạn mục hướng về đỉnh Ararat linh thiêng.

- Tham quan xưởng rượu vang Areni, thưởng thức các dòng vang thủ công nổi tiếng.

- Chiều: Tới tu viện Noravank, ngắm kiến trúc độc đáo nằm giữa vách núi đỏ rực.

Ngày 5: Về miền Nam đi cáp treo đến tu viện Tatev

- Khởi hành sớm đến vùng Syunik.

- Trải nghiệm tuyến cáp treo Wings of Tatev dài nhất thế giới để đến tu viện Tatev cổ kính nằm trên vách đá.

- Khám phá vùng quê Armenia yên bình, gặp gỡ người dân địa phương và thưởng thức đặc sản miền núi.

Ngày 6: Tham quan hồ Sevan

- Tham quan hồ Sevan, chèo thuyền hoặc nghỉ ngơi thư giãn bên bờ hồ.

- Ghé tu viện Sevanavank trên bán đảo, ngắm toàn cảnh hồ từ trên cao.

- Trên đường về lại Yerevan, bạn có thể dừng chân tham quan nhà thờ Echmiadzin và tàn tích Zvartnots.

Ngày 7: Mua sắm – Ẩm thực – Nghỉ ngơi

- Tham quan chợ Vernissage, khu chợ trời nổi tiếng chuyên bán đồ lưu niệm thủ công.

- Mua sắm tại các cửa hàng đặc sản như rượu vang, mứt trái cây, thảm dệt tay.

- Thưởng thức một bữa tối chia tay với các món ăn truyền thống: Khorovats, Dolma, rượu vang Areni.

Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình không chỉ để ngắm nhìn mà còn để cảm nhận thiên nhiên, lịch sử và con người hòa quyện thì Armenia chính là lựa chọn đáng để lưu giữ suốt đời. Đừng chần chừ, hãy xếp hành lý vào vali và khởi hành đến vùng đất của những câu chuyện được viết bằng đá. Armenia đang chờ bạn đến và viết tiếp câu chuyện khám phá của riêng mình.