1Giới thiệu tổng quan về Lễ hội Hết Chá Mộc Châu
Thời gian: tháng 3 hằng năm
Địa điểm: xã Đông Sang
Huyện Mộc Châu tỉnh Sơn La nổi tiếng là thảo nguyên xinh đẹp rộng lớn nổi tiếng ở khu vực Tây Bắc Việt Nam, có không khí cực kì mát mẻ cùng cảnh vật thiên nhiên xung quanh vô cùng hùng vĩ, nên thơ.
Ngoài ra, còn rất nhiều lễ hội truyền thống mang đến nội dung xây dựng và bảo vệ cuộc sống ấm no đặc sắc như: Lễ hội Hoa Ban Mộc Châu, Lễ hội Cầu Mưa Mộc Châu, Lễ hội khinh khí cầu Mộc Châu,... và trong đó đặc sắc nhất có thể kể đến là Lễ hội Hết Chá Mộc Châu.
Người dân tộc Thái tại khu vực Mộc Châu chủ yếu sống nhờ vào thiên nhiên rộng lớn, nên việc tìm kiếm thức ăn đến từ những hoạt động săn bắn, hái lượm trong rừng. Trong Lễ hội Hết Chá Mộc Châu bạn sẽ được xem các nghệ nhân là những người dân tộc Thái tái hiện lại hành trình đi săn bắn thú rừng, bắt cá dưới suối sâu và cách họ cho trâu cày ruộng.
Xen kẽ với các tiết mục được dàn dựng công phu đó sẽ là những tiểu phẩm kịch câm đầy hài hước và dí dỏm, nhưng ẩn chứa ý nghĩa phê phán những thói hư tật xấu, tôn vinh cái đẹp và hướng con người sống chân thật. Ngoài ra khi đến với Lễ hội Hết Chá Mộc Châu, bạn còn được tham gia các trò chơi dân gian và thưởng thức các món ăn hấp dẫn tại đây.
Lễ hội Hết Chá Mộc Châu là lễ hội văn hóa tâm linh đặc sắc của người dân tộc Thái, thể hiện tinh thần đại đoàn kết cộng đồng văn hóa bản làng cùng giúp đỡ nhau vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Lễ hội Hết Chá Mộc Châu còn là dịp để bà con vùng cao thể hiện tấm lòng biết ơn Trời đất, tổ tiên, những đấng sinh thành có công giáo dưỡng, những vị thầy đã chữa hết bệnh cho mình.
Ngoài ra tại lễ hội, người dân còn cầu chúc cho muôn vật hòa hợp, sinh sôi nảy nở, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình cuộc sống của người dân được ấm no, hạnh phúc và thể hiện tính gắn kết của cả cộng đồng người Thái tại Mộc Châu chuẩn bị bước vào mùa vụ mới. Cũng từ Lễ hội Hết Chá Mộc Châu mà rất nhiều cặp đôi đã nên duyên vợ chồng.
Xem thêm: Lễ hội Cầu mưa Mộc Châu độc đáo của người dân tộc Thái tại tỉnh Sơn La
Lễ hội Hết Chá Mộc Châu là một trong những ngày hội đặc sắc tại tỉnh Sơn La
2Truyền thuyết của Lễ hội Hết Chá Mộc Châu
Xưa kia kể rằng, người dân trong bộ tộc người Thái ở Mộc Châu rất nghèo, họ không có đủ tiền để mua thuốc chữa trị bệnh lý thường sẽ nhờ tìm đến những vị thầy mo. Những vị thầy mo ở đây sẽ dùng mẹo dân gian và nhờ đến các vị thần linh giúp đỡ nên đã chữa bệnh được hết cho người dân trong làng.
Để tưởng nhớ công ơn của người đã có công giúp đỡ dân làng hết bệnh, rất nhiều người dân xin được làm con nuôi của ông và đến những ngày cuối cùng của năm 29 hoặc 30 Tết, những người con nuôi, cháu nuôi của thầy mo sẽ đến làm lễ tạ ơn. Nhưng vì những ngày đó đều là những ngày bận rộn cuối cùng trong năm lo lắng tất bật cho Tết nên vị thầy mo đã tuyên bố lễ tạ ơn sẽ được dời lại và được tổ chức vào tháng 3 hằng năm.
Lễ hội Hết Chá Mộc Châu từ đó cũng được ra đời. Thông qua Lễ hội Hết Chá này các vị thầy mo đã truyền đi những thông điệp của các vị thần linh tới mọi người. Đây là cầu nối sinh hoạt văn hóa tâm linh đặc sắc tại dân tộc Thái ở Mộc Châu, họ xem Lễ hội Hết Chá là lễ hội đoàn kết cộng đồng, giúp đỡ nhau qua những lúc khốn khó trong cuộc sống để cùng nhau trưởng thành và tồn tại.
Người dân tộc Thái chuẩn bị rất công phu cho lễ hội này. Nguồn: Cùng Phượt.info
3Khám phá nét đặc trưng của Lễ hội Hết Chá Mộc Châu
Ở phần lễ của Lễ hội Hết Chá Mộc Châu sẽ là thời điểm để những người con nuôi của vị thầy mo bày tỏ lòng thành kính đến thầy đã chữa bệnh cho mình, thể hiện tính nhân văn và truyền thống “uống nước nhớ nguồn” sâu sắc.
Sau đó sẽ bắt đầu làm lễ cầu cho mưa thuận gió hòa, cuộc sống ấm no đầy đủ, mùa màng cây trái bội thu và cùng ngồi nghe những kinh nghiệm trong sản xuất nông nghiệp từ những người đi trước, nghe những lời răn dạy của những người đã từng trải để mọi người trong làng sống vui vẻ chan hòa với nhau, khuyên con người sống chân thật và yêu thương nhau.
Người dân trong bản sẽ tái hiện lại những tiết mục được tập dợt kỹ càng trước khi khi lễ hội diễn ra
Sau phần nghi lễ và cả phần dâng hoa của Lễ hội Hết Chá Mộc Châu thì phần được đa số các bạn trẻ và những người dân làng thích nhất đó là phần hội.
Phần hội thuộc Lễ hội Hết Chá Mộc Châu diễn ra các trò chơi dân gian đầy thân thuộc và vui nhộn. Mọi người sẽ cùng nhau vừa vui chơi vừa truyền kinh nghiệm chỉ dạy cho con cháu khai hoang ruộng đất, cấy cày làm nông khơi dậy truyền thống nền văn minh lúa nước đặc trưng của đồng bào dân tộc.
Đan xen trong phần hội sẽ là những tiết mục kịch câm hài hước vui nhộn có ý nghĩa phê phán những điều xấu trong xã hội, khuyến khích làm những việc thiện phát huy cái đẹp trong cuộc sống sẽ có thêm những tiết mục múa của các cô gái trong bản làng. Những điệu múa váy xòe uyển chuyển, nhẹ nhàng, đằm thắm hòa cùng tiếng trống, tiếng chiêng rộn rã vui ca khắm góc trời. Âm thanh có lúc trầm bổng nhưng nghe như một bản nhạc chào đón bạn đến với Lễ hội Hết Chá Mộc Châu.
Ai ai cũng nô nức tham gia Lễ hội Hết Chá Mộc Châu. Ảnh: mocchautourism.com
Những hoạt động có trong Lễ hội Hết Chá Mộc Châu đã khơi dậy cuộc sống bình dị nơi đây cùng với thiên nhiên hoang dã được thể hiện trên cây nêu ngày Tết.
Với hai loài hoa đặc trưng vùng núi Tây Bắc là hoa ban và hoa mận, hình con thú, con chim, ve sầu, ong bướm, chiêng trống… đủ màu sắc, tượng trưng cho sự sống, sự ươm mầm nảy lộc của mùa Xuân.
Trong phần hội còn diễn ra những hoạt động vui chơi giải trí vui nhộn ở nhiều khu vực như thi: xòe dân tộc Thái, món ăn dân tộc, đi cầu kiều, đi cà kheo…
Lễ hội Hết Chá Mộc Châu cho thấy người dân vùng cao có những nét văn hóa sinh hoạt tâm linh, tín ngưỡng, tin tưởng thần linh rất sâu đậm và mang đến một nét đẹp rất đặc trưng tại vùng đất này.
Lễ hội Hết Chá Mộc Châu là một lễ hội mà người dân tộc Thái thiểu số rất coi trọng, họ sẽ muốn gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống lâu đời. Muốn cho thế hệ con cháu sau này hiểu rõ hơn về phong tục tập quán có từ lâu đời của bộ tộc.
Thông qua Lễ hội Hết Chả Mộc Châu này, họ cũng muốn giới thiệu với các bạn bè gần xa trong nước lẫn quốc tế biết về những lễ hội truyền thống của họ. Cùng nhau tham gia vui chơi trong lễ hội, cùng nhau trò chuyện ăn uống để kết thêm tình giao lưu học hỏi văn hóa lẫn nhau.
Những tiết mục được dàn dựng công phu tại Lễ hội Hết Chá Mộc Châu
Cũng trong Lễ hội Hết Chá Mộc Châu rất nhiều cặp đôi đã được gặp gỡ nhau, có những gặp đã nên duyên vợ chồng và sống chung thủy hạnh phúc với nhau. Điều này cũng là một trong những ý nghĩa mà tổ tiên đã răn dạy những thế hệ sau này. Luôn luôn phải sống thủy chung và luôn yêu thương, quan tâm giúp đỡ lẫn nhau.
Lễ hội Hết Chá Mộc Châu là dịp để những người dân trong bản có thể cùng nhau vui đùa. Nguồn: Dulichmocchau.org
Lễ hội Hết Chá Mộc Châu là một trong những lễ hội vô cùng quan trọng của người dân tộc Thái tại vùng Tây Bắc Việt Nam. Nếu bạn có dịp đến với Mộc Châu, ngoài tham quan những địa danh nổi tiếng, ngoài thưởng thức những món ăn thơm ngon đặc sắc thì bạn hãy thử một lần tham dự Lễ hội Hết Chá Mộc Châu để có thể hiểu thêm về văn hóa cũng như đời sống tinh thần của người dân nơi đây. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với. Chúc bạn có chuyến đi vui và hãy chia sẻ lại khoảnh khắc đó với MIA.vn nhé !
