Cà Mau là mảnh đất ở cực Nam tổ quốc. Đây là nơi giao thoa của rừng và biển. Cà Mau hấp dẫn nhiều người đến ghé thăm bởi không gian du lịch sinh thái, hệ thống sông ngòi dày đặc, đặc biệt phải kể đến là Vườn quốc gia Mũi Cà Mau. Địa điểm này có vị trí thuận lợi nên có hệ động thực vật vô cùng phong phú.

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau đã hình thành từ rất lâu nhưng cho đến năm 2003 mới nhận được quan tâm và phát triển. Trong đó, tổng diện tích là gần 42.000ha. Vào 14/7/2003, chính phủ thông qua quyết định và từ đó vườn được phát triển theo số 142/2003/QĐ-TTG dựa trên việc nâng cấp lại Khu Bảo tồn thiên nhiên Đất Mũi, điều vốn đã được phê duyệt từ năm 1986.

Vào 26/5/2009, khu vườn đáng tự hào này đã được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển của thế giới. Chưa dừng lại ở đó, theo công ước Ramsar, Vườn quốc gia Mũi Cà Mau còn được công bố là khu Ramsar thứ 5 của Việt Nam và đứng ở vị trí 2.088 trên thế giới về bảo tồn đa dạng sinh học.

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau nằm giữa khu vực giao nhau của 2 huyện Năm Căn và huyện Ngọc Hiển. Nơi này cách thành phố Cà Mau hơn 100km, tuy hơi xa nhưng bù lại được mẹ thiên nhiên ban tặng cho nhiều điều thú vị khác. Với 3 mặt giáp biển, còn là nơi giao nhau giữa vùng biển của 2 hướng đông và tây nên chịu sự tác động của 2 dòng thủy triều, có thể nói vị trí đắc địa như thế này khó có nơi nào có được. Cứ mỗi năm, khu vực này được bồi đắp nên vườn cũng vì thế mà càng ngày càng lấn ra biển thêm vài chục mét, từ đó tạo điều kiện phát triển cho hàng trăm loài động vật.

Tổng diện tích đất của Vườn quốc gia tầm 42ha. Trong đó, trên 15ha là đất liền; khoảng 26ha vùng ven biển. Vườn được chia thành 4 phân khu: bảo vệ nghiêm ngặt (trên 12ha), phục hồi sinh thái (gần 3ha), hành chính - dịch vụ (tầm 200 ha), phần rộng nhất - bảo tồn biển (hơn 26ha).

Xem thêm: Khám phá công viên Văn hóa Du lịch Cà Mau có gì hấp dẫn

Theo như thống kê, vườn này có số lượng động thực vật phong phú với khoảng 32 loài cây ngập mặn, hơn 93 loài chim, 26 loài thú, 43 loài động vật bò sát, 139 loài cá, 9 loài lưỡng cư, 49 loài sinh vật phù du và có nhiều loài nước mặn khác. Ngoài ra, có một số loài còn được thống kê trong sách đỏ của Việt Nam và cả thế giới. Mỗi năm nơi đây lại có thêm nhiều phong phú các loài động thực vật khác. Sở dĩ có được điều này là nhờ vào hệ thống sông ngòi và kênh rạch dày đặc bên trong khiến diện tích đất ngày càng được mở rộng. Nhờ vậy mà nơi đây trở thành 1 trong những địa điểm tham quan tại Cà Mau được yêu thích nhất.

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau, mãn nhãn với hệ sinh thái phong phú 2

Ngắm nhìn cảnh đàn chim đáp xuống mặt nước để săn mồi vô cùng sinh động. Ảnh: Trần Thanh Minh

Sở hữu sự phong phú về động thực vật trong vườn, nơi đây có chức năng bảo vệ sự đa dạng sinh thái. Nếu Vườn quốc gia Mũi Cà Mau bị tàn phá sẽ rất khó khăn trong việc bảo tồn những loài động thực vật đang sinh sống tại nơi đây. Địa điểm này còn giúp bảo tồn các mẫu sinh thái xứng tầm quốc gia và thế giới. Quá trình thực hiện việc bảo tồn dựa trên những cơ sở khoa học đã chứng nhận, áp dụng giải pháp về kinh tế, xã hội để đảm bảo hiệu quả và duy trì sự phát triển mạnh mẽ hiện tại. Rừng ngập mặn tại Vườn quốc gia Mũi Cà Mau còn là hệ thống rừng phòng hộ giúp ngăn chặn, giảm khả năng bị sạt lở và lũ lụt. Hệ thống này còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc bồi đắp đất đai, hỗ trợ phương tiện, bảo vệ nơi sinh sống và cư trú của những người dân sống ở gần đó. Nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của rừng và các hệ sinh học đang tồn tại nơi đây. Những ai chịu trách nhiệm bảo vệ Vườn quốc gia Mũi Cà Mau cần nắm được các phương pháp và cách thức sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên này.

Ngoài ra, Vườn quốc gia Mũi Cà Mau còn có nhằm củng cố thêm năng lực an ninh quốc phòng và bảo vệ trật tự xã hội và chính trị văn hóa. Đặc biệt hơn cả, nơi đây được vinh hạnh phục vụ cho những hoạt động du lịch của tín đồ thích thám hiểm, khám phá ở trong và ngoài nước. Hiện nay, vườn đang hướng đến mô hình phát triển mới nhằm bảo tồn đa dạng sinh học tốt hơn cũng như giữ vững được giá trị của vùng sinh thái ngập nước. 

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau, mãn nhãn với hệ sinh thái phong phú 3

Có rất nhiều loài động vật trong Vườn quốc gia Mũi Cà Mau. Ảnh: Tạ Nhật Huy

Khi đến đây, bạn có thể tham quan những điểm du lịch độc đáo như đến Công viên Văn hóa Du lịch và đừng quên lấy điện thoại chụp lại những khoảnh khắc tại đấy nhé! Tại đây có những biểu tượng đặc trưng của Đất Mũi như cột mốc tọa độ GPS 0001, tiểu cảnh hình con tàu, tham quan bờ kè chắn sóng, cầu làng rừng, cá thòi lòi, mô hình cất nước thời kháng chiến, cột mốc cuối đường mòn Hồ Chí Minh,… Bước thêm vài nơi nữa bạn sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cồn Ông Trang. Ngoài ra, bạn có thể đến chợ Đất Mũi để mua về làm quà. Vườn quốc gia Mũi Cà Mau còn có nghệ thuật đờn ca tài tử để bạn cùng gia đình thưởng thức. Tiếp đến, con sông Cửa Lớn và Bảy Háp, đây là hai dòng nước có lượng phù sa dồi dào nên hằng năm bồi đắp cho bãi bồi. Bạn cũng có thể tìm hiểu về các nghề truyền thống của nơi này như nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản, làm tôm khô, vót đũa đước, đóng đáy,... Tuy cảnh quang xung quanh thiên nhiên, mộc mạc nhưng nơi đây vẫn có homestay tại các khu du lịch cộng đồng vùng Đất Mũi. Trước khi đến đây bạn cũng nên biết cần chuẩn bị gì khi đi du lịch cộng đồng ở Cà Mau.

Nếu bạn muốn có những trải nghiệm tuyệt vời thì có thể tham gia trải nghiệm tuyến xuyên rừng. Cụ thể, trong tuyến đó bạn sẽ được chở trên ca nô trên dòng kênh Lạch Vàm, vừa đi vừa ngắm nhìn những dãy hàu lồng đặt sát nhau trên khắp mặt sông. Nếu có người hướng dẫn viên du lịch, bạn sẽ có dịp tìm hiểu thêm về ngành nghề nuôi hàu lồng - Hình thức nuôi trồng thủy sản giúp đem lại nguồn lợi kinh tế ổn định cho người dân vùng Cà Mau. Ngoài ra trong hành trình đi còn có những thú vị khi khám phá hệ sinh thái rừng ngập mặn, bạn có thể tìm hiểu các loài sinh vật dưới tán cây rừng, “sống ảo” dưới gốc đước nhiều năm tuổi, biết thêm về đời sống của người dân theo tuyến. Bãi bồi Cà Mau là điểm dừng chân hoàn hảo để bạn có thể chiêm ngưỡng hành trình di cư của những đàn chim, sinh sôi nảy nở kì diệu của thế giới động thực vật trên bãi bồi. Môi trường nơi đây tạo điều kiện thuận lợi cho đa số các loài thủy hải sản trên đất Cà Mau.

Trong Khu du lịch Mũi Cà Mau này, bạn có thể được ăn đặc sản biển trứ danh như: Tôm tít, ba khía, cua biển, cá dứa, cá kèo, tôm, cá thòi lòi, ốc len… Đây là những món trứ danh và được nhiều thực khách chuộng của vùng rừng ngập mặn. Nếu bạn muốn mua quà về cho bà con, dòng họ thì có thể chọn: Khô cá dứa, tôm khô, mắm ba khía, đũa đước, mật ong, những sản phẩm lưu niệm… 

Vườn quốc gia Mũi Cà Mau, mãn nhãn với hệ sinh thái phong phú 4

Bạn có thể ghé chân bãi bồi để ngắm nhìn cảnh nước non xung quanh

Những điều mới mẻ mà bạn khám phá và chiêm ngưỡng tại Vườn quốc gia Mũi Cà Mau sẽ giúp chúng mình có thêm trải nghiệm tuyệt vời. Nếu bạn mong muốn có thể hòa mình vào thiên nhiên, tìm hiểu cuộc sống mộc mạc của người bản địa. Đừng quên mang theo cẩm nang du lịch để lưu lại những điểm độc đáo này nhé!