Bánh chưng đen Mường Lò là một trong những món ăn truyền thống của người Thái thường xuất hiện vào các dịp Tết. Cùng với hương vị và ý nghĩa độc đáo mà món ăn này mang lại, Bánh chưng đem Mường Lò cứ thế trở thành một đặc sản của mảnh đất Yên Bái, lưu truyền qua biết bao thế hệ và luôn được người dân nơi đây đem ra để đãi khách đến nhà.

Đến với Yên Bái vào lúc Tết đến Xuân về, bạn sẽ có cơ hội thưởng thức Bánh chưng đen Mường Lò ngon nức tiếng. Đồng thời thông qua ý nghĩa được truyền tải của món bánh chưng đen, bạn sẽ càng hiểu hơn về nét văn hóa và truyền thống của người Thái nói riêng cũng như đồng bào dân tộc sinh sống tại Yên Bái nói chung.

Xem thêm: Lạp xưởng Yên Bái - Một trong TOP6 món ăn ngon nhất vùng cao

Bánh chưng đen Mường Lò - Đặc sản nổi tiếng của dân tộc người Thái 2

Bánh chưng đen Mường Lò là một trong những món ăn truyền thống vô cùng nổi tiếng của người Thái

Không giống như bánh chưng ở nhiều vùng miền khác, Bánh chưng đen Mường Lò khoác lên mình sắc áo mới lạ khiến nhiều người ngạc nhiên ngay lần đầu thưởng thức. Hương vị của bánh chưng đen cùng vô cùng thơm ngon khó cưỡng. Cắn thử một miếng bánh chưng đen bạn sẽ cảm nhận lớp bánh bên ngoài dẻo thơm, nhân bên trong ngọt ngào, beo béo, bùi bùi vô cùng hấp dẫn.

Bánh chưng đen Mường Lò thường chỉ xuất hiện vào các ngày Lễ, Tết, giỗ chạp và phổ biến nhất là với cộng đồng người Thái ở Yên Bái. Tuy nhiên ngày nay món ăn này dần trở nên phổ biến và trở thành một đặc sản trứ danh tại vùng cao Yên Bái. Mọi người khi đến với mảnh đất này có thể tìm kiếm mua Bánh chưng đen Mường Lò để đem về tặng cho bạn bè, người thân.

Bánh chưng đen Mường Lò - Đặc sản nổi tiếng của dân tộc người Thái 3

Bánh chưng đen Mường Lò khoác lên mình sắc áo mới lạ khiến nhiều người ngạc nhiên ngay lần đầu thưởng thức

2.1 Bánh chưng đen Mường Lò là món ăn truyền thống của người Thái

Được lưu truyền qua biết bao thế hệ và luôn có mặt trong mâm cơm của người dân tộc Thái mỗi dịp lễ đặc biệt, Bánh chưng đen Mường Lò được chế biến không chỉ để làm thỏa mãn thú vui ăn uống của mọi người mà còn mang trong mình một ý nghĩa to lớn. Khoảng 15 đến 20 ngày trước dịp Tết, mỗi gia đình người Thái tại đây đều sẽ nổi lửa để nấu Bánh chưng đen Mường Lò.

Để làm ra được món bánh chưng đen ngon đúng chuẩn, người Thái thường phải chuẩn bị nguyên liệu rất kỹ và tỉ mỉ trong từng công đoạn. Chính nhờ vậy mà Bánh chưng đen Mường Lò trở thành món bánh đặc sắc trong tinh hoa ẩm thực Yên Bái. Họ thường làm món bánh này mỗi khi muốn bày tỏ lòng biết ơn đối với thiên nhiên đất trời, gia tiên.

Bánh chưng đen Mường Lò - Đặc sản nổi tiếng của dân tộc người Thái 4

Bánh chưng đen Mường Lò thường được người Thái cất công chuẩn bị từ 15 đến 20 ngày trước dịp Tết

2.2 Biểu tượng của sự hòa hợp giữa trời và đất

Ý nghĩa của Bánh chưng đen Mường Lò chính là sự hòa hợp giữa đất trời Yên Bái. Được mệnh danh là vùng đất gạo trắng nước trong, Mường Lò đã ghi dấu ấn trong lòng biết bao người thông qua món bánh chưng đen truyền thống của mình. 

Theo quan niệm của người Thái, thân cây muối chua để dùng nấu bánh chưng đen sau khi trải qua một quá trình dài nở hoa, thả muối xuống gốc thì đã tích tụ hết linh khí của trời và đất. Trong khi đó gạo nếp và thịt lợn đen lại thể hiện kết quả của một năm chăm chỉ lao động, sản xuất của người nông dân. Chính vì thế, Bánh chưng đen Mường Lò không chỉ là một món ăn mà còn là linh hồn ẩm thực của người Thái sinh sống tại Yên Bái.

Đối với người Thái, Bánh chưng đen Mường Lò chính là một sản vật đặc sắc thường được họ dùng để dâng lên cho trời đất và tổ tiên. Đây là một trong những nét văn hóa đã có truyền thống từ lâu đời và được người Thái giữ gìn, lưu truyền qua biết bao nhiêu thế hệ. Mỗi khi đến Tết, dù có bận rộn đến đâu thì mỗi gia đình tại đây vẫn luôn dành ra một ít thời gian để nấu một nồi bánh chưng đen thơm lừng dâng lên bàn thờ cúng.

Bánh chưng đen Mường Lò - Đặc sản nổi tiếng của dân tộc người Thái 5

Ý nghĩa của Bánh chưng đen Mường Lò chính là biểu tượng của sự hòa hợp giữa đất trời Yên Bái

2.3 Cách chế biến và gói bánh vô cùng đặc biệt

Nguyên liệu để chế biến món Bánh chưng đen Mường Lò thường là các nguyên liệu quen thuộc như gạo nếp, lá dong, thịt lợn, đỗ xanh...Trong đó gạo nếp chính là một trong những nguyên liệu quan trọng nhất tạo nên độ mềm dẻo cho vỏ bánh. Để lớp vỏ bên ngoài có thể đạt được đến độ dẻo thích hợp, gạo được chọn phải là Nếp Tú Lệ và thân cây núc nác để tạo màu đen cho vỏ bánh.

Một trong những điểm thú vị của món Bánh chưng đen Mường Lò chính là cách gói bánh. Tuy mang tên gọi là bánh chưng nhưng thay vì chỉ gói hình vuông, Bánh chưng đen Mường Lò còn có thể gói thành hình trụ hệt như bánh tét. Dù là cách gói nào thì bánh chưng vẫn giữ nguyên được hương vị độc đáo và ý nghĩa đặc sắc của chính mình.

Đối với người Thái, con gái là phải biết gói Bánh chưng đen Mường Lò sao cho vừa đẹp mắt, vừa trông hấp dẫn. Đặc biệt là khi bóc vỏ bánh thì lớp bánh bên ngoài phải đen nhánh, dẻo quánh. Có như vậy mới được xem là đảm đang, khéo léo, xứng đáng là người vợ hiền, dâu thảo.

Bánh chưng đen Mường Lò - Đặc sản nổi tiếng của dân tộc người Thái 6

Nguyên liệu để chế biến món Bánh chưng đen Mường Lò thường là các nguyên liệu quen thuộc

Bánh chưng đen Mường Lò sau khi gói xong sẽ được người Thái xếp vào nồi, đổ nước ngập bánh rồi bắt đầu nấu để bánh chín đều. Bởi vì khi nấu phải nổi lửa khá to nên họ thường lót một lớp lá dong ở đáy nồi để chống cháy bánh hoặc không khiến vỏ bánh bị rách. Sau khoảng 7 đến 8 tiếng, bánh sẽ được vớt ra và ngâm cùng nước để rửa lại thật sạch.

Để có được những chiếc Bánh chưng đen Mường Lò thơm ngon cũng đòi hỏi người có tay nghề và kĩ thuật đảm nhiệm các công đoạn từ lựa chọn nguyên liệu đến chỉnh lửa, căn thời gian hợp lý cũng như gói bánh. Bánh chưng đen Mường Lò thường bảo quản được từ 5 đến 7 ngày. Nếu bỏ vào ngăn mát tủ lạnh thì thời gian bảo quản sẽ được lâu hơn.

Bánh chưng đen Mường Lò - Đặc sản nổi tiếng của dân tộc người Thái 7

Để có được những chiếc Bánh chưng đen Mường Lò thơm ngon cũng đòi hỏi người có tay nghề và kĩ thuật

Bạn có thể thưởng thức Bánh chưng đen Mường Lò ngay sau khi vừa vớt bánh ra còn nóng hổi hoặc để nguội đều ngon. Sau khi bóc vỏ bánh, người Thái sẽ dùng lạt để xắt bánh thành nhiều miếng nhỏ vừa miệng. Cắn thử một miếng bánh, hương thơm đặc trưng của lá dong quyện hòa của vị mềm dẻo của Nếp Tú Lệ và thịt lợn béo ngậy trong nhân đỗ xanh beo béo, bùi bùi chắc chắn sẽ khiến bạn không nói nên thành lời.

Người Thái tại Yên Bái thường thưởng thức Bánh chưng đen Mường Lò với nước mắm là chủ yếu. Ngoài ra họ còn ăn kèm với gà nướng hoặc Thịt trâu gác bếp Yên Bái để làm món ăn gia tăng thêm hương vị. Bên cạnh đó bạn cũng có thể thưởng thức bánh chưng đen nướng để thay đổi khẩu vị. Dù là cách chế biến nào thì hương vị của món ăn vẫn đủ để đánh thức mọi giác quan của bạn.

Bánh chưng đen Mường Lò - Đặc sản nổi tiếng của dân tộc người Thái 8

Bạn có thể thưởng thức Bánh chưng đen Mường Lò bằng nhiều cách chế biến tùy theo sở thích của mình

Đã đến Yên Bái thì nhất định không được bỏ lỡ cơ hội thưởng thức Bánh chưng đen Mường Lò. Không chỉ khoác lên mình hương vị làm biết bao người tấm tắc khen ngon, món bánh này còn trở thành đặc sản trứ danh của vùng cao Yên Bái. Nếu có dịp ghé đến đây, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức và mua món bánh truyền thống này về làm quà nhé!