Cá gỏi kiến vàng, đặc sản độc đáo của người dân Rơ Măm

Ẩm thực Kon Tum nổi tiếng với đông đảo khách du lịch trong và ngoài nước bởi vô vàn đặc sản thơm ngon khó cưỡng. Các món ăn khởi nguồn từ mảnh đất cao nguyên này luôn mang trong mình một sức hút đặc trưng và thấm nhuần hương vị dân dã, mộc mạc của núi rừng như chuột Ngọc Linh, gà nướng cơm lam, dế chiên Kon Tum, heo Măng Đen quay…  Và sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến cá gỏi kiến vàng - một món ăn lâu đời của người Rơ Măm. Sở hữu cái tên ấn tượng cùng hương vị tuyệt vời, cá gỏi kiến vàng xứng đáng được ghi vào danh sách các món đặc sản trứ danh trong cẩm nang du lịchKon Tum của bạn đấy!

1Giới thiệu đôi nét về món cá gỏi kiến vàng

1.1 Cá gỏi kiến vàng - Món ăn độc đáo ngay từ tên gọi

Rơ Măm là một trong những dân tộc có nhân số rất ít đang sinh sống tại nước ta. Địa bàn cư trú của họ là ở làng Le thuộc địa phận xã Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum. Khi đến với mảnh đất của dân tộc thiểu số Rơ Măm, mọi người vẫn thường hay nói với nhau rằng nhất định phải thử được món đặc sản cá gỏi kiến vàng. Đây là món ăn vô cùng bổ dưỡng được tổ tiên người Rơ Măm truyền lại cho thế hệ sau. 

Ngay cả những già làng cũng không rõ món cá gỏi kiến vàng xuất hiện từ bao giờ, chỉ biết nó đã có từ thời được cha ông truyền lại. Ngày xưa, người dân Rơ Măm chủ yếu ở trong rừng, đời sống vô cùng cực khổ, khó khăn. Để có lương thực sống qua ngày, người Rơ Măm thường xuyên lội xuống suối bắt cá và trèo lên cành cây hái tổ kiến vàng rồi chế biến thành món ăn, dùng chung với các loại rau rừng. Qua bao thế hệ, món cá gỏi kiến vàng dần trở thành đặc sản của đồng bào dân tộc Rơ Măm. Trong các dịp lễ hội quan trọng của làng, cá gỏi kiến vàng luôn luôn góp mặt và được người dân bản xứ coi đây là món đặc sản dùng để chiêu đãi khách quý. 

Cá gỏi kiến vàng là món ăn được chế biến bởi hai nguyên liệu chính là cá và kiến vàng. Cá ở đây được đánh bắt từ những con suối nên rất ngọt thịt. Người dân thường sẽ săn lùng những con cá thật lớn, tươi ngon, thịt cá phải chắc và vảy đều để có thể kết hợp tốt nhất với nguyên liệu còn lại là kiến vàng. Đối với loại nguyên liệu quan trọng thứ hai này, người dân ở đây sẽ tìm những tổ kiến to, có số lượng trứng lớn vì khi chế biến sẽ thơm hơn, ăn lại bùi và béo ngậy. Tuy sở hữu cái tên khiến nhiều người e ngại nhưng cá gỏi kiến vàng lại là món ăn có hương vị thơm ngon trứ danh và hàm lượng dinh dưỡng rất cao đấy nhé!

1.2 Thưởng thức món cá gỏi kiến vàng ở đâu?

Món cá gỏi kiến vàng không chỉ hấp dẫn thực khách ở vẻ bề ngoài mà còn bởi hương vị thơm ngon, lạ miệng. Mùi thơm phưng phức cùng vị ngọt thanh của cá suối hòa quyện với vị béo ngậy của trứng và vị chua của kiến tạo nên món cá gỏi kiến vàng cực kỳ độc đáo ở vùng trời Kon Tum đầy nắng gió mà không có nơi nào khác có được. Vậy nên nếu muốn thưởng thức cá gỏi kiến vàng thì bạn nhất định phải đến mảnh đất Kon Tum. Đặc biệt, bạn nên ghé vào huyện Sa Thầy - nơi khởi nguồn của món ăn độc đáo này để có thể thưởng thức cá gỏi kiến vàng thơm ngon và chuẩn vị nhất. Tùy theo cách chế biến của từng quán mà sẽ gia giảm nguyên liệu ít nhiều nhưng tổng thể món cá gỏi kiến vàng vẫn mang hương vị đặc trưng truyền thống. Do đó bạn có thể yên tâm lựa chọn bất kỳ hàng quán nào tại đây nhé!

Xem thêm: Thưởng thức cá chua Kon Tum đậm đà hương vị núi rừng Tây Nguyên

2Khám phá tất tần tật những nét đặc sắc của món cá gỏi kiến vàng

2.1 Các công đoạn chế biến món cá gỏi kiến vàng

Để làm ra món cá gỏi kiến vàng đúng chuẩn cần rất nhiều công đoạn và người chế biến phải thật sự tỉ mỉ. Đầu tiên phải săn bắt được cá suối loại vừa phải, to khoảng chừng ba ngón tay chụm lại. Người dân địa phương thường đến sông Sa Thầy để bắt loài cá trắng về chế biến. Cá được lọc hết xương, rửa sạch rồi đem đi băm nhỏ và giã nhuyễn. Sau đó, người dân sẽ vắt cạn nước để khử hết mùi tanh rồi ướp cá cùng các loại gia vị kèm thêm một ít thính gạo và tiêu rừng để dậy mùi thơm.

Sau khi sơ chế cá suối, người dân tiếp tục đi bắt kiến vàng. Khi lấy tổ kiến xuống, trước tiên sẽ đặt một chậu nước ở bên dưới rồi lấy cán dao gõ nhẹ cho kiến rơi hết xuống chậu. Tiếp đến nhẹ nhàng tách đôi tổ kiến và lấy trứng ra để riêng. Trứng kiến vàng thường có màu trắng đục, to gần bằng hạt gạo và có mùi thơm nhẹ. Cuối cùng, trứng kiến được tiến hành làm nhuyễn ra rồi đem phơi dưới nắng.

Công đoạn cuối cùng là nêm nếm gia vị cho cá và kiến. Các loại gia vị cần dùng là muối, hạt tiêu, ớt xanh và thính được làm từ gạo. Sau khi chuẩn bị đầy đủ gia vị thì mới bắt đầu cho vào hỗn hợp cá, kiến, trứng một lượng vừa phải rồi trộn thật đều tay đến khi ngửi thấy mùi thơm phảng phất toả ra. Cho hỗn hợp nghỉ khoảng chừng 30 phút thì trộn đều thịt cá và kiến vàng rồi chuẩn bị thêm một ít rau rừng để ăn kèm là món đặc sản Kon Tum nổi tiếng này đã được hoàn thành. 

Dân tộc Rơ Măm gọi đây là món Plat (tức là gỏi kiến vàng), còn nếu trộn thêm thính gạo vào thì sẽ trở thành món Trót IagLia. Ngoài ra, bà con bản địa còn dùng kiến và trứng để nấu canh hoặc xào chung với thịt thú rừng. Tuy nhiên, để giữ được trọn vẹn hương vị thơm ngon của những thứ nguyên liệu này thì món ăn đặc trưng nhất vẫn là cá gỏi kiến vàng.

2.2 Cách thưởng thức món cá gỏi kiến vàng

Tùy theo sở thích của mỗi người mà có nhiều cách để thưởng thức cá gỏi kiến vàng. Món ăn này thường được dùng kèm với nhiều loại rau rừng như lá lộc vừng, lá sung, lá xoài non… Lá to thì dùng làm phần áo gói và được cuốn thành hình phễu, ở bên trong có thêm một vài loại bé hơn như rau răm để tăng thêm hương vị. Khi cảm thấy lượng lá đã đủ thì bạn sẽ cho cá gỏi kiến vàng vào trong rồi cuốn lại và thưởng thức.

Món cá gỏi kiến vàng khi càng ăn thì sẽ càng nhận thấy được hương vị vô cùng đậm đà. Thoạt đầu, bạn sẽ cảm nhận được vị tươi mát của rau rồi dần dần đến vị ngọt thơm của cá tươi hoà quyện cùng trứng kiến béo ngậy. Kế tiếp là vị cay nồng của tiêu và ớt kết hợp với vị đăng đắng của các loại lá rừng. Tất cả nguyên liệu và gia vị đều kết hợp rất hài hoà tạo nên sức hấp dẫn cho món ăn đặc sắc này. Trong lúc thưởng thức cá gỏi kiến vàng, bạn có thể nhâm nhi rượu ghè Kon Tum để bữa ăn thêm trọn vẹn nhé!

Trên đây MIA.vn đã giới thiệu đến bạn món cá gỏi kiến vàng của đồng bào dân tộc thiểu số Rơ Măm. Đây là món đặc sản có một không hai với hương vị thơm ngon, lạ miệng và vô cùng bổ dưỡng, hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn nhiều trải nghiệm độc đáo trong hành trình khám phá ẩm thực vùng cao Kon Tum. Nếu có dịp đến đây thì bạn đừng quên ghé lại và thưởng thức món ăn trứ danh này nhé!