1Giới thiệu Chùa Phổ Minh Quảng Bình
Địa chỉ: Đức Ninh Đông, Đồng Hới, Quảng Bình
Quảng Bình nổi tiếng với nhiều di tích lịch sử và văn hóa, các thắng cảnh thiên nhiên. Trong số đó không thể không nhắc đến các đến các chùa như Chùa Quan Âm Tự, Chùa Ngoạ Cương Quảng Bình... mà nổi bật nhất có lẽ chính là Chùa Phổ Minh, một thời từng được chọn làm trung tâm Phật học nổi tiếng của cả tỉnh.
Chùa được hòa thượng Thích Phổ Minh lập nên vào năm 1920 và nằm ở vùng đất “Tiền hướng Mâu Sơn chưng tú khí” của xóm Ải thuộc làng Đức Phổ, xã Đức Ninh, huyện Quảng Ninh ngày xưa (nay là thôn Đức Trường, phường Đức Ninh Đông, Đồng Hới). Đặc biệt nơi đây còn cách Chùa Đại Giác Quảng Bình không xa nên tham quan khá thuận lợi.
Chùa Phổ Minh Quảng Bình là nơi xuất thân của nhiều bậc cao tăng đạo hạnh cao với nhiều đóng góp cho sự hưng thịnh Phật giáo nước nhà trong những năm 50, 60. Đặc biệt đến nay chùa vẫn còn lưu giữ 14 pho tượng Phật cổ của Tổ đình Sắc tứ Minh Đức xưa – cổ tự do 12 dòng họ của làng Đức Phổ thành lập vào đầu thế kỷ thứ 17 nhưng hiện tại đã không còn nữa.
Chùa Phổ Minh Quảng Bình là điểm đến tâm linh hàng đầu của tỉnh
Xem thêm: Ghé thăm Chùa Hoằng Phúc Quảng Bình cổ kính hơn 700 năm tuổi
2Khám phá ngôi chùa linh thiêng bậc nhất
Hòa Thượng thế danh là Đặng Giới, có pháp danh Hồng Tuyên, tự Chánh Giáo, hiệu Từ Thông, sinh năm Đinh Hợi (1889). Ông xuất thân từ một gia đình có truyền thống mộ đạo nhiều đời tại làng Đức Phổ, xã Đức Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình. Người dân Đức Phổ xưa kia vẫn thường gọi hòa thượng với cái tên thân thương là thầy Đặng Giới hoặc hòa thượng Phổ Minh.
Ông sớm mồ côi cha mẹ và khi lên 10 tuổi được chú ruột đưa đến Huế học đạo tại Tổ đình Quốc Ân. Sau 12 năm chú tâm học đạo và nghiên cứu kinh giáo, hòa thượng trở về quê nhà hoằng dương Phật pháp và xây dựng Chùa Phổ Minh Quảng Bình từ những năm 1928 – 1930, biến nơi đây thành chốn để các tín đồ tới tu tập, chấn hưng Phật giáo địa phương.
Để thực hiện được ước nguyện của mình, hòa thượng đã vô cùng lưu tâm đến vấn đề đào tạo tăng tài, gửi nhiều tăng sĩ trẻ đến Huế đào tạo Phật giáo tại Phật đường Báo Quốc. Ngoài ra công còn làm lễ quy y, truyền giới cho hàng nghìn người. Đây cũng là thời kỳ phát triển cực thịnh của Phật giáo Quảng Bình: thành lập Hội quán Tỉnh hội Phật giáo, xuất hiện Sơn môn Tăng già, chùa và tịnh thất xây dựng nhiều khắp tỉnh.
Năm 1951, hòa thượng đã kết hợp với Chi hội Phật giáo và Hội Phật học tại địa phương biến Chùa Phổ Minh Quảng Bình thành trung tâm Phật học của tỉnh, đào tạo trình độ Phật học từ sơ đến trung cấp. Từ năm 1957 về sau thì hằng năm ông đều kêu gọi tăng chúng tới đây an cư kiết hạ, trau dồi giới hạnh, giữ gìn thanh quy… Theo đó nếp sống và sinh hoạt của các tăng già cũng dần vào quy củ hơn.
Ngoài tận tụy với công tác Phật sự, hoằng dương chánh dương thì hòa thượng Phổ Minh còn tích cực tham gia các hoạt động yêu nước ở Quảng Bình. Ông đảm nhiệm nhiều chức vị quan trọng trong Phật giáo và xã hội, chẳng hạn như từng giữ chức Ủy viên Trung ương Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam, Chi hội trưởng Chi hội Phật giáo Thống nhất tỉnh Quảng Bình, đại biểu Hội đồng Nhân dân tỉnh Quảng Bình.
Nội dung trong long vị thờ ông ở chùa cũng cho biết, hòa thượng từng được suy tôn là Đường đầu Hòa thượng tại một Giới đàn lớn tổ chức ở Quảng Bình. Ngày 3/3/1968, hòa thượng viên tịch và hưởng dương 73 năm tuổi. Bảo tháp được tôn trí ngay trong khuôn viên Chùa Phổ Minh Quảng Bình.
Chánh điện bên trong cũng được chăm chút bày trí cẩn thận
Hòa thượng Thích Trí Quang xuất gia giờ Giao thừa (vía đức Di Lặc) năm Bính Tý (1936), bổn sư của ông là hòa thượng Thích Hồng Tuyên. Hòa thượng được biết đến như một bậc tu chân đạo hạnh với trí tuệ uyên thâm. Ngoài là nhà Phật học lỗi lạc thì mọi người còn biết đến ông như là tác giả, dịch giả của nhiều tác phẩm có giá trị trong kho tàng kinh điển và văn học.
Hòa thượng Thích Trí Quang từng có nhiều năm gắn bó, tu tập tại chùa Phổ Minh
Chùa Phổ Minh Quảng Bình được hưng đạo năm 1920, ban đầu chỉ là một am nhỏ thờ phật do nữ tín chủ Cửu Khanh và Phật tử làng Đức Phổ phát tâm cúng dường. Ba năm sau thì chùa được sửa sang cho khang trang lại nhưng cũng chỉ làm bằng tre nứa lá. Tới năm 1928 chùa được tôn tạo khang trang hơn hẳn, rộng hơn với cấu trúc hai gian ba chái, xây gạch, lợp ngói.
Xung quanh vườn cây cổ thụ của chùa cũng có thành quách che chở. Năm 1938, Chùa Phổ Minh Quảng Bình được triều đình nhà Nguyễn sắc ban biển hiệu “Sắc tứ Phổ Minh tự”. Tới năm 1948 – 1952 thì phong trào chấn hưng Phật giáo của Quảng Bình phát triển mạnh hẳn, chùa cũng được lựa chọn để đặt trụ sở Chi hội Phật giáo và Hội Phật học Quảng Bình.
Trong thời gian này chùa cũng được đầu tư trùng tu lớn hơn, xây thành 3 gian cao rộng. Hai bên tả hữu của chùa còn xuất hiện thêm nhà tăng, nhà thiền vô cùng khang trang. Năm 1968, chiến tranh khốc liệt diễn ra và chùa cũng bị máy bay Mỹ ném bom phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại móng.
Năm 1970, hòa thượng Phổ Minh lúc này đã viên tịch nên bà con tự vận động công sức, tiền của dựng tạm lại chùa. Trải qua hơn 20 năm kể từ lúc đó, đến năm 2000 chùa cũng thật sự xuống cấp nghiêm trọng. Chạnh lòng trước hình ảnh ấy, không chỉ Phật tử địa phương mà còn nhiều Phật tử xa xứ cùng góp tiền của trùng tu.
Ngày 21/5 năm Bính Tuất (2006) là lúc diễn ra lễ đặt đá đại trùng tu Tổ đình Phổ Minh chính thức. Đến ngày 26/1 năm 2007 chùa cũng chính thức hoàn tất và làm lễ khánh thành. Chùa mới thì có kiến trúc xây dựng theo kiểu chùa Tổ truyền thống ở miền Trung, tiền Phật hậu Tổ, tiền đường hai bên có lầu chuông, lầu trống, phía trước có tam quan, trong khuôn viên chùa có tháp Tổ. Bảo tháp thờ Hòa thượng Phổ Minh cao 5m, có tổng cộng 3 tầng với kiến trúc đẹp cũng được xây lại trong thời gian trùng tu này.
Chuông đồng trong Chùa Phổ Minh Quảng Bình
Trước tam quan và trong chánh điện bên trong tại Chùa Phổ Minh Quảng Bình hiện vẫn còn lưu giữ 2 cặp đối xưa. Đại hồng chung và chiếc trống lớn thì nằm ở tiền đường, chúng đều là những món đồ do các vị cao tăng và bà con Phật tử sống xa quê dành tặng nhân dịp khánh thành chùa. Bên cạnh các kho tượng Phật như tượng Phật Thích Ca, tượng Phật A Di Đà, tượng Bồ tát Quan Thế Âm… thì hiện ở chùa vẫn còn giữ được pho tượng Phật cổ của chùa Minh Đức ngày xưa.
Hiện tại tổ đường Chùa Phổ Minh Quảng Bình thờ 5 ngôi long vị: long vị của Hòa thượng Đắc Ân, long vị của Hòa thượng Đắc Quang, long vị của Tổ sư Từ Niệm trụ trì Tổ đình Sắc tứ Minh Đức của làng Đức Phổ xưa, long vị thờ chung 5 vị Hòa thượng trụ trì chùa Linh Quang và long vị của Hòa thượng Phổ Minh. Hòa thượng Đắc Ân và hòa thượng Đắc Quang là hai anh em ruột.
Kiến trúc chùa mang đậm nét văn hóa truyền thống
Tượng Phật thờ bên trong chùa
Có thể nói Chùa Phổ Minh Quảng Bình như một đóa sen tỏa hương ngát thơm nằm ngay trong lòng tỉnh, nơi mà xưa kia từng được Trần Nhân Tông lựa chọn để làm điểm dừng chân và lập am trì kiến. Nếu có thời gian thăm thú nhiều hơn MIA.vn vẫn khuyên bạn nên trải nghiệm nhiều điểm đến hot khác như Cổng Trời - Cha Lo Quảng Bình.
