1 Đôi nét về đền Củi
Đền Củi có gì thú vị mà luôn được nhiều người ghé đến để khám phá, cầu mong những điều tốt đẹp...? Hãy cùng MIA.vn khám phá thêm một số thông tin hữu ích ngay bên dưới đây.
1.1 Đền Củi ở đâu?
- Địa chỉ: Xã Xuân Hồng, Huyện Nghi Xuân, Tỉnh Hà Tĩnh
- Giờ mở cửa tham khảo: từ 07:00 – 18:00
- Miễn phí vào tham quan
Nét đẹp bình yên và mộc mạc của đền Củi vào một buổi xế chiều. Ảnh: laodong
Đền Củi hay còn gọi là đền Chợ Củi, là một địa điểm tâm linh nổi tiếng ở Hà Tĩnh, thu hút nhiều khách du lịch không chỉ bởi sự linh thiêng mà còn bởi vẻ đẹp thiên nhiên hữu tình. Nằm ở vị trí đắc địa, lưng tựa vào núi Hồng Lĩnh, bên cạnh là dòng sông Lam thơ mộng, đền Củi được ví như một viên ngọc quý giữa cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp.
Mặc dù Hà Tĩnh còn nổi tiếng với nhiều địa điểm du lịch khác, nhưng Đền Củi vẫn là lựa chọn hàng đầu của nhiều người. Nơi đây vừa mang đậm giá trị tâm linh, vừa sở hữu phong cảnh thiên nhiên yên bình, mọi thức cùng tạo nên một không gian huyền bí, đầy lôi cuốn.
1.2 Đường đi đến đền Củi
Đền Củi tọa lạc tại xã Xuân Hồng, cách trung tâm thành phố Hà Tĩnh khoảng 40km về phía Đông Bắc và chỉ cách thành phố Vinh (Nghệ An) khoảng 11km về phía Nam. Để đến được đền, từ cầu Bến Thủy, bạn chỉ cần đi theo Quốc lộ 1A, men theo chân núi Ngã Mã, dọc theo dòng sông Lam. Dần dần, bạn sẽ thấy đền Củi ẩn mình giữa khu vườn cây cổ thụ xanh mát.
Bạn chỉ cần đi dọc theo Quốc lộ 1A là có thể dễ dàng tìm thấy đền Củi. Ảnh: Google Maps
Hành trình đến với đền không chỉ là chuyến đi về tâm linh, mà còn là cơ hội để bạn hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng vẻ đẹp yên bình của cảnh vật xung quanh.
Khi di chuyển gần đến đền bạn sẽ bắt gặp một chiếc bảng tên. Ảnh: xuanhong
1.3 Kiến trúc có gì đặc biệt?
Kiến trúc Đền Chợ Củi không chỉ là một công trình tôn nghiêm, mà còn là một tác phẩm hội tụ vẻ đẹp huyền bí của thiên nhiên và văn hóa, thấm đẫm linh khí của đất trời. Nằm giữa mênh mông sơn thủy hữu tình, vị trí của đền đã góp phần tạo nên một không gian huyền ảo, khiến mỗi bước chân đến đây như đưa bạn vào một thế giới tâm linh kỳ diệu.
Dù đã trải qua vô số lần trùng tu nhưng đền Củi vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính theo thời gian. Ảnh: vinwonders
Mặc dù trải qua nhiều lần tôn tạo, Đền Củi vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính, với kiến trúc chủ yếu theo hình chữ Tam: hạ điện, trung điện và thượng điện, tất cả được liên kết chặt chẽ theo trục thần đạo, thể hiện sự uy nghi, tôn trọng các giá trị tâm linh. Ngoài ra, các cung thờ như Thánh Mẫu, Ngũ vị Tôn ông, quan Hoàng Mười, Chầu Mười và Trần Triều được bố trí hợp lý, mang đến không gian tôn kính cho những tín đồ thờ cúng.
Đặc biệt, Đền Củi được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống thời Nguyễn, được xem là minh chứng sống động cho sự bền bỉ, trường tồn của những giá trị văn hóa.
2 Truyền thuyết về Đức quan Hoàng Mười
Theo truyền thuyết, Đức Quan Hoàng Mười, hay còn gọi là ông Mười Nghệ An, là con trai của vua Bát Hải Động Đình, một thiên quân của Đế Đình, thần tiên trong chốn Đào Nguyên. Theo lệnh trời, ông giáng trần để giúp đỡ nhân gian, mang lại bình yên cho dân chúng. Tuy nhiên, thân thế của ông khi hạ phàm trong dân gian tẽ được lưu truyền với nhiều phiên bản khác nhau.
Trong lòng người xứ Nghệ, ông Hoàng Mười được coi là hình ảnh của tướng quân Lê Khôi, một vị tướng tài ba dưới thời vua Lê Lợi. Ông là người giúp Lê Lợi chiến đấu chống giặc Minh xâm lược, tham gia vào những chiến công lẫy lừng trong suốt 10 năm. Sau đó được phong chức Khâm sai tiết chế Thủy lục chư dinh hộ vệ Thượng tướng quân, giữ vị trí quan trọng trong triều đại nhà Lê.
Cảm nhận sự linh thiêng tại cung thờ Quan Hoàng Mười tại Đền Củi. Ảnh: mytour
Có một giai thoại kể rằng, sau một chiến thắng trở về, ông Lê Khôi gặp phải một trận cuồng phong lớn làm sập đổ nhiều ngôi nhà của dân làng. Xót xa trước cảnh ngập lụt, ông liền dẫn quân sĩ lên rừng chặt tre, chặt gỗ về giúp dân dựng lại nhà cửa. Tuy nhiên, khi đến chân núi Ngũ Mã, ông lại gặp phải một trận cuồng phong khác, khiến thuyền bè bị vỡ và ông hy sinh.
Một góc nhìn bao quát từ phía trong đền Củi hướng ra. Ảnh: xuanhong
Quân sĩ và người dân chưa kịp làm lễ tang cho ông, thì mối đã đùn đất lên thành một ngôi mộ. Để tri ân ông, người dân đã lập đền thờ và tôn kính ông như một vị thần linh thiêng. Ngôi đền thờ từ đó trở thành nơi linh thiêng để người dân cầu khấn.
Theo sử sách, tướng quân Lê Khôi qua đời vào năm Bính Dần (1446), an táng tại ngọn Long Ngâm thuộc núi Nam Giới, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh, và được xây đền thờ tưởng nhớ. Sau đó, ông được tôn phong là Uy Mục Đại Vương và Chiêu Trưng Đại Vương vào năm 1487.
Cũng có một câu chuyện khác trong dân gian cho rằng ông Hoàng Mười chính là Nguyễn Xí, một vị tướng tài dưới thời vua Lê Thái Tổ. Đây là người có công giúp vua dẹp giặc Minh, sau này được giao trấn giữ đất Nghệ An, Hà Tĩnh - quê hương của ông. Trong thời gian cai trị, ông luôn chăm lo cho đời sống của người dân. Một lần, khi một trận cuồng phong đổ bộ làm sập nhà cửa, ông đã chỉ huy quân sĩ lên rừng đốn gỗ về dựng nhà và mở kho lương cứu tế.
Trong một chuyến đi thuyền trên sông Lam, khi đến chân núi Hồng Lĩnh, một cơn phong ba khác nổi lên khiến thuyền của ông chìm xuống. Ông qua đời trên dòng sông, nhưng khi thi thể ông được vớt lên, người ta thấy sắc mặt ông vẫn tươi tắn như lúc còn sống, thân thể nhẹ tựa như không. Khi thi thể ông được đưa vào bờ, đất xung quanh tự động bồi lên, tạo thành một ngôi mộ. Lúc ấy, trên trời xuất hiện mây ngũ sắc, kết thành hình xích mã (hoặc xích điểu) và các thiên binh thiên tướng đã xuống rước ông về trời.
Nhân dân, tôn vinh ông là Đức Hoàng Mười, hay còn gọi là ông Mười Củi, không chỉ vì ông là con trai thứ mười của vua cha, mà còn vì ông là một nhân vật tài đức vẹn toàn, văn võ song toàn. "Mười" trong tên ông mang ý nghĩa viên mãn, tròn đầy. Không chỉ là một vị tướng tài ba, ông còn là một người văn nhã, yêu thích thơ ca và văn chương, được tiên giới mến phục. Các nàng tiên nữ còn thầm thương trộm nhớ ông vì tài năng và vẻ ngoài phong nhã.
Trong suốt lịch sử, ông Hoàng Mười được trao 21 sắc phong, tất cả còn lưu giữ trong đền thờ ông, minh chứng cho sự tôn kính và sự linh thiêng của ông. Dù là hình tượng của Chiêu Trưng Đại Vương hay Uy Minh Vương, hình ảnh của ông Hoàng Mười luôn gần gũi với ngườii dân xứ Nghệ: Một người anh hùng, có tài văn võ, dũng khí phi thường, và luôn lo nghĩ cho đời sống nhân dân, không mưu cầu danh lợi cá nhân.
3 Văn hóa và nghi lễ
Đền Chợ Củi nổi bật với không khí linh thiêng và sự tôn nghiêm. Hằng năm, nơi đây thu hút hàng vạn khách du lịch từ khắp nơi đổ về, để chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên và hòa mình vào không gian tâm linh đặc biệt.
Khách du lịch có thể mua mâm lễ dọc đường để vào đền với các mức giá khác nhau. Ảnh: vinwonders
Với những giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc, Đền Chợ Củi là một trong những điểm đến nổi tiếng của tỉnh Hà Tĩnh để cầu mong tài lộc, sức khỏe và bình an. Đặc biệt, đền không chỉ là nơi linh thiêng để tưởng nhớ các bậc tiền nhân, mà còn là không gian mang lại sự thư thái, trong lành cho tâm hồn.
Cả ngàn năm qua, người dân vẫn truyền tai nhau rằng Đền Chợ Củi có linh thiêng đặc biệt, nếu thành tâm cầu khấn, mọi nguyện ước đều có thể trở thành hiện thực. Vì thế, mỗi dịp lễ hội, khách du lịch từ mọi miền tổ quốc lại nườm nượp kéo về để thắp nén nhang, cầu nguyện cho sự bình an, công danh, và tài lộc. Trong ba ngày lễ hội lớn hàng năm, đền Củi trở thành điểm hội tụ linh thiêng với những nghi lễ trang trọng:
+ Ngày 3/3 âm lịch: Giỗ Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh
+ Ngày 20/8 âm lịch: Giỗ Hưng Đạo Đại Vương
+ Ngày 10/10 âm lịch: Giỗ Đức Quan Hoàng Mười
Mỗi dịp lễ đều có rất nhiều người đến khấn bái, cầu xin những điều tối đẹp. Ảnh: thanhnien
Lễ hội Đền Chợ Củi không chỉ là dịp để tưởng nhớ các vị anh hùng, mà còn là cơ hội để bạn có thể tìm về sự thanh tịnh, bình yên trong tâm hồn, hòa mình vào không gian thiêng liêng và đầy ý nghĩa này.
4 Một số lưu ý khi đến đền Củi
Nếu có dịp du lịch Hà Tĩnh và ghé đến đền Củi thì bạn cũng nên nắm một số lưu ý cơ bản sau để có một chuyến đi thuận lợi và tôn trọng những giá trị văn hóa tại đây:
Tại khu vực cổng vào của đền có bảng nội quy chung mà bạn nên đọc để nắm. Ảnh: Tôn Kiên
+ Bạn nên mặc trang phục kín đáo, lịch sự khi vào khuôn viên đền để thể hiện sự tôn trọng đối với văn hóa và tín ngưỡng của người dân địa phương.
+ Khi vào các khu vực thờ tự trong đền, bạn nên giữ im lặng, tôn trọng không gian thiêng liêng và tránh làm ồn ào. Nếu muốn cầu nguyện, hãy đứng trang nghiêm và thành tâm.
+ Không chụp ảnh trong khu vực thờ cúng và hãy tuân thủ quy định này và chỉ chụp ảnh ở những khu vực cho phép.
+ Nếu bạn muốn thắp hương hay thực hiện bất kỳ nghi lễ nào, hãy hỏi người dân địa phương hoặc các hướng dẫn viên để đảm bảo bạn thực hiện đúng cách, tránh làm sai truyền thống.
+ Tránh gây ồn ào hay làm phiền đến người khác trong khu vực tham quan.
Đền Củi là một di tích lịch sử và văn hóa mang đậm dấu ấn tâm linh của người Việt, không chỉ là điểm đến linh thiêng mà còn là nơi giao hòa tuyệt vời giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thiên nhiên. Cẩm nang du lịch hy vọng rằng, khi đặt chân đến mảnh đất này, bạn và gia đình sẽ có những phút giây trải nghiệm tuyệt vời, có thể hòa mình vào không gian văn hóa độc đáo, mang đậm tinh thần dân tộc và sự linh thiêng của đất trời.
