Lễ hội đình Phú Gia - Nét đặc sắc của Lễ hội truyền thống Hà Nội

1Giới thiệu tổng quan về Lễ hội đình Phú Gia

Thời gian diễn ra Lễ hội đình Phú Gia từ mùng 8 đến mùng 11 tháng Giêng hàng năm. Hòa cùng không khí Tết đang ngập tràn trên khắp các tỉnh thành trên cả nước Việt Nam thì song song đó người dân trong làng Phú Gia thuộc quận Tây Hồ, Thành phố Hà Nội cũng không quên được ngày lễ trọng đại. Họ tất bật chuẩn bị cho ngày khai hội đình làng Phú Gia để tưởng nhớ tới Thần Trần Khai Nguyên, một vị tướng thời Hùng Vương thứ 6 đã có công đánh giặc giữ nước và nhớ ơn tổ tiên, những vị tiền nhân đã có công dựng nước giữ nước.

Lễ hội đình Phú Gia cũng là dịp để người dân tri ân báo ân những vị tiền bối đi trước, phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp của ông cha ta. Cũng là một hình thức liên kết cộng đồng, tăng thêm sự đoàn kết cho dân tộc, tăng sự thương yêu giữa bà con hàng xóm láng giềng, là nơi giao lưu sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng. Cũng là dịp để thế hệ trẻ noi theo và nơi để duy trì lòng yêu nước, duy trì truyền thống uống nước nhớ nguồn. Lễ hội đình Phú Gia là một trong những lễ hội Hà Nội được người dân quan tâm và tham dự nhiều nhất.

Xem thêm: Lễ hội đền Huyền Trân Công Chúa - Lễ hội Tưởng nhớ các bậc tiền nhân tại Thừa Thiên - Huế

2Hướng dẫn di chuyển đến địa điểm tham gia Lễ hội đình Phú Gia

Lễ hội đình Phú Gia được tổ chức tại đình Phú Gia hay đình Khai Nguyên, quán Già La thuộc phường Phú Thượng, quận Tây Hồ, Thủ đô Hà Nội. Từ khu vực Trung tâm Thành phố Hà Nội bạn sẽ mất khoảng 10km và thời gian di chuyển đến đây là 30 phút. Bạn có thể tham khảo bản đồ để tìm cho mình hướng đi phù hợp và tiết kiệm thời gian nhất.

3Di chuyển đến địa điểm Lễ hội đình Phú Gia bằng cách nào

Bạn có thể sử dụng phương tiện là xe máy, xe ô tô cá nhân để đến đình Phú Gia tham gia Lễ hội đình Phú Gia. Bạn có thể di chuyển theo bản đồ Google và đi theo hướng dẫn. Nếu bạn là khách du lịch chưa có xe thì bạn có thể liên hệ ở quầy tiếp tân của khu vực bạn đang lưu trú để thuê xe máy và liên hệ thuê xe ô tô nếu có nhu cầu. Hoặc bạn có thể tham khảo ở những địa chỉ cho thuê xe uy tín ở Hà Nội.

4Khám phá nét độc đáo của Lễ hội đình Phú Gia

4.1 Lịch sử ngôi đền Phú Gia

Theo lịch sử ghi nhận, làng Phú Gia từ lâu đã tôn thờ thần Khai Nguyên - một tướng thời Hùng Vương thứ 6 có công đánh giặc Ân giữ nước, được phong làm Thành hoàng làng (vị thần được tôn thờ chính trong đình làng Việt Nam). Tương truyền ngài còn có công trị nạn hồng thủy, đem lại bình yên, sự ấm no hạnh phúc và được nhà Vua ban 12 đạo sắc phong (mệnh lệnh của Vua phong chức tước, khen thưởng những người có công được thờ trong các đình đền trong tín ngưỡng làng xã của người Việt), phong làm Thành hoàng làng với 12 chữ “Cứu nước, cứu dân, âm phù, dương trợ, dân tình yên ổn”.

Theo lời kể lại của các bậc cao niên lão làng tương truyền rằng: “Vị tướng đời thứ 6 của Vua Hùng, có tên húy là Nhự hay còn gọi là thần Già La và thần Khai Nguyên, trong cuộc hành quân đi đánh giặc Ân bị giặc chém vào cổ ngả đầu về một bên nhưng vẫn dũng mãnh phi ngựa về làng. Đến đoạn vườn Hồng có cây đa táo tại ngã ba Nhật Tân có một quán hàng nước ven đường. Ngài liền hỏi bà cụ ở hàng nước: “Cổ tôi thế này, liệu còn sống được không?”. Bà hàng nước xem xong và trả lời: “Ngài có là người nhà trời mới sống được!”.

Nghe hết câu trả lời của bà cụ hàng nước, Ngài phi ngựa đi được một quãng về đến đầu làng Phú Gia thì chết. Sau khi Ngài chết, dân làng Phú Gia lập đền thờ để ghi nhớ công lao đánh đuổi giặc Ân của Ngài. Câu chuyện đó vẫn còn được lưu truyền ở địa phương cho đến ngày nay khi du khách hay những người muốn tìm hiểu về địa danh này đều được kể lại với câu chuyện đó. 

Năm 2001, đình Phú Gia được Nhà nước Việt Nam công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia. Năm 2009, đình Phú Gia được Nhà nước cho phục dựng lại gần như nguyên bản của thế kỉ trước. Vào năm 2010, đình Phú Gia được gắn biển công trình nhân dịp kỷ niệm Đại lễ 1.000 năm Thăng Long Hà Nội. Đến nay, Ban Quản lý của đình Phú Gia vẫn đang tiếp tục nghiên cứu bổ sung thông tin và cập nhập kiến thức về mặt lịch sử cho ngôi đình này để người dân có thể biết thêm về ngôi đình tổ chức Lễ hội đình Phú Gia.

4.2 Những nghi thức trong Lễ hội đền Phú Gia

Theo thông lệ hằng năm đến ngày 8/1 (âm lịch), người dân trong làng Phú Gia lại mở hội để tưởng nhớ tới Ngài, đây là nét văn hóa truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của người Việt. Lễ hội đền Phú Gia bao gồm các nghi thức: Lễ tế thần, Dâng hương rước kiệu, thổi xôi, ca hát, đấu võ, chọi gà… Lễ mở cửa bắt đầu từ sáng sớm ngày 8/1, các cụ ông trong đội tế lễ làm lễ Bao Sái (lau tượng).

Từ lúc 7:00 ngày 9/1(âm lịch), sẽ diễn ra Lễ rước nước với màn dâng lễ được thực hiện với sự tham gia của các cụ ông, cụ bà trong trang phục lễ hội truyền thống cùng người dân trong vùng và du khách thập phương đổ về dự Lễ hội đình Phú Gia. Nghi lễ rước nước từ đình Phú Gia xuống bến được tiến hành ngay sau đó. 

Đoàn rước nước bao gồm: đội múa rồng, đội đánh trống, đánh chiêng, đội cầm vũ khí sẽ cầm gươm hầu, bát bửu, chấp kích; đội khiêng chĩnh (chóe) để đựng nước; 2 đội nhạc lễ: bát âm, đồng văn (trống); đội cấm vệ quân hầu Thánh sẽ lần lượt xuống thuyền, rồi từ từ chèo ra giữa sông Hồng để lấy nước. Biểu dương sức mạnh đoàn kết làng xã, sự gắn kết tình cảm cộng đồng, biểu hiện ước muốn cầu mùa, cầu nước, cầu nhân khang vật thịnh, phong đăng hòa cốc, mong cầu quốc thới dân an.

Ngày 10/1 (âm lịch) chính thức là ngày bước vào Lễ hội đình Phú Gia, từ 6:00 sáng chiêng trống đã nổi lên báo hiệu lễ hội đã bắt đầu, các đoàn đại biểu và nhân dân trong vùng cùng vào dâng hương lễ bái. Sau đó đến đội tế chính của làng bao gồm 8 người mặc áo xanh, người chủ tế sẽ đeo “Bối tử” và chân đi hia. Nghi lễ ở Lễ hội đình Phú Gia được diễn ra trong không khí trang nghiêm, thành kính trong tiếng nhạc bát âm gồm ba “chầu tế” dâng hương, dâng rượu và dâng trà để tế Nhập tịch. 

Chiều bắt đầu từ 14:00, các đội dâng hương nữ sẽ tổ chức các nghi lễ: tuần hương, rượu, trà, sau đó người dân trong vùng và khách thập phương vào tế lễ Thánh. Lễ tế buổi tối sẽ bắt đầu từ 20:00 là buổi lễ tế cuối cùng được đánh giá rất quan trọng, đó là Lễ đêm trung diễn ra trong không khí trang nghiêm do đội tế nam đảm nhiệm.

Sau phần lễ sẽ đến phần hội giúp người dân cùng hòa mình vui chơi giải trí. Các trò chơi dân gian ở Lễ hội đình Phú Gia bao gồm: diễn xướng văn nghệ tạo lên không khí sôi động, hát chèo, hát quan họ, diễn các tích cổ, chọi gà, đánh cờ bỏ. Trong khi tham dự Lễ hội đình Phú Gia, du khách được tham gia phần lễ, chơi vui hết mình ở phần hội và ở đây còn kết hợp quảng bá đặc sản làng quê như chè xôi, bánh đa kê, bánh trôi bánh chay và một số bánh truyền thống khác.

Ngày 11/1 (âm lịch) ngày cuối cùng của Lễ hội đình Phú Gia, buổi sáng dân làng, du khách và các đội tế tập trung tại sân đình Phú Gia để cùng chứng kiến Lễ tế hạ hội chính thức khép lại Lễ hội đình Phú Gia. Trong ngày kết thúc Lễ hội đình Phú Gia còn có nhiều trò chơi được tổ chức như: thi đấu cờ tướng, kéo co, bóng bàn, bóng đá, bóng chuyền, thi chọi gà, tổ tôm điếm, biểu diễn văn hóa, văn nghệ…

Lễ hội đình Phú Gia là lễ hội xảy ra cùng chung vào dịp Tết nguyên đán nên các bạn có dịp đi du lịch Hà Nội vào mùa này hãy nán lại để tham gia Lễ hội đình Phú Gia cùng người dân thủ đô. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với bạn. Chúc bạn có chuyến đi vui và hãy chia sẻ lại khoảnh khắc đó với MIA.vn nhé !