Tìm hiểu lịch sử lăng mộ vua Minh Mạng bên bờ sông Hương

1Giới thiệu về lăng mộ vua Minh Mạng

1.1 Vị trí của lăng mộ vua Minh Mạng

Khuôn viên lăng mộ vua Minh Mạng nằm trên đỉnh núi Cẩm Khê, tại nơi giao thoa của hai dòng Hữu Trạch và Tả Trạch Sông Hương, cách trung tâm thành phố khoảng 12 km. Theo ghi nhận của sử sách thì ngọn núi này đã được đích thân vua Minh Mạng lựa chọn, sau đó nhiều lần chỉnh sửa rồi mới phê chuẩn thiết kế lăng mộ do các quan lại dâng lên. 

1.2  Ý nghĩa của lăng vua Minh Mạng

Lăng vua Minh Mạng được các nhà sử học đánh giá có vị trí phong thủy rất đẹp, khi nằm ở nơi có núi, sông, hồ, không gian thoáng đãng và yên tĩnh. Công trình được xây dựng với lối kiến trúc uy nghi, phản ánh chuẩn mực của kiến trúc cung đình trong thời nhà Nguyễn. Bên cạnh đó, lăng mộ như một lời nhắc nhở các thế hệ sau phải luôn ghi nhớ công lao của các thế hệ đi trước, dành cho cha ông sự tôn kính và biết ơn. Đến hiện nay, lăng mộ vua Minh Mạng cùng Đại Nội Huế và các công trình cung đình đã trở thành một trong những điểm tham quan hấp dẫn nhất của du lịch Huế.

1.3 Quá trình xây dựng lăng vua Minh Mạng

Vua Minh Mạng lên ngôi năm 1820, là một vị minh quân đã có đóng góp rất lớn để cải cách đất nước và nâng cao cuộc sống cho nhân dân lúc bấy giờ. Khi về già, ông đã lên kế hoạch xây dựng một Sơn lăng để làm nơi yên nghỉ và cho các thế hệ sau hương hỏa. Mất 14 năm tìm kiếm vị trí thích hợp xây lăng, cuối cùng vua Minh Mạng đã chọn núi Cẩm Khê với địa thế non nước hữu tình để xây nên công trình cuối cùng của đời mình. Ông đổi tên ngọn núi thành Hiếu Sơn và gọi lăng tẩm của mình là Hiếu Lăng.

Tháng 4/1840 quá trình xây lăng mộ vua Minh Mạng chính thức bắt đầu. Tuy nhiên đến tháng 1/1841 thì vua Minh Mạng băng hà khi lăng chưa xây xong. Sau đó vua Thiệu Trị lên ngôi, ông đã huy động 10.000 lính làm việc ngày đêm để hoàn thành công trình dang dở này. Đến năm 1843, Hiếu Lăng được hoàn thiện, thi hài vua Minh Mạng được đưa vào tẩm điện để an nghỉ.

Xem thêm: Đắm mình trong phong cảnh non nước hữu tình của Vịnh Lăng Cô Huế

2Tham quan lăng mộ vua Minh Mạng

Khuôn viên lăng vua Minh Mạng có tổng diện tích 18ha, bao gồm 40 công trình được bố trí đối xứng nhau, thiết kế như một người đang nằm nghỉ ngơi, đầu gối lên núi Kim Phụng còn chân duỗi thẳng ra ngã ba sông Hương. Hai phần của hồ Trừng Minh như phần cánh mềm mại uốn quanh, gợi lên cảm giác thanh thản và nhàn hạ. Tiếp theo hãy cùng MIA.vn điểm qua những công trình nổi bật bên trong lăng mộ vua Minh Mạng nhé.

2.1 Đại Hồng Môn 

Đại Hồng Môn là cửa chính của lăng mộ vua Minh Mạng, mở đường để vào bên trong. Cổng được xây nên từ loại vôi gạch, sơn màu đỏ rực rỡ, trang nghiêm. Đại Hồng Môn chia làm 3 lối vào và 24 mái lá được trang trí cá chép hóa rồng và long vân vô cùng tinh xảo. Theo những thông tin sử sách ghi lại, cửa lớn ở vị trí trung tâm của Đại Hồng Môn từ khi được xây dựng đến nay chỉ mở một lần duy nhất để đưa quan tài của vua Minh Mạng vào lăng. Còn sau đó, dù là các bậc đế vương đến dâng hương tại đây cũng chỉ đi vào bằng hai cổng phụ hai bên là Tả Hồng Môn và Hữu Hồng Môn. Ngày nay, khi bạn đến tham quan cũng sẽ vào bằng hai cổng phụ này.

2.2 Bái Đình

Bước qua Đại Hồng Môn, bạn sẽ vào tới khoảng sân rộng được lát bằng loại gạch Bát Tràng có tên gọi là Bái Đình. Sân đặt hai hàng tượng quan văn và quan võ rất uy nghiêm, ngoài ra còn có voi ngựa khắc bằng đá đứng chầu. Đây là biểu tượng của những tướng tài canh giữ lăng vua Minh Mạng để ông được yên nghỉ ngàn thu. Bái Đình còn đặt một bia đá lớn là Thánh Đức Thần Công, được vua Thiệu Trị viết nên để ghi nhớ những công đức và đóng góp của vua cha cho giang sơn xã tắc. 

2.3 Lầu Minh Lâu

Minh Lâu có ý nghĩa là lầu sáng - Nơi để nhà vua ngồi ngắm trăng và thưởng cảnh trong những đêm trăng thanh gió mát. Tòa Minh Lâu tại lăng mộ vua Minh Mạng được thiết kế hình vuông, gồm hai tầng và tám mái, xây trên đồi Tam Đài Sơn, sau lưng là vườn hoa chữ Thọ. Lầu Minh Lâu mang đậm kiến trúc Nho Giáo triết lý nhân sinh, thể hiện quan niệm trị nước của các nhà vua dưới thời nhà Nguyễn.

2.4 Khu vực Tẩm điện 

Tẩm điện của Lăng Minh Mạng chia làm hai phần là Hiếu Đức Môn và điện Sùng Ân. Nơi đây là khu vực thờ cúng bài vị của vua Minh Mạng và Tá Thiên Nhân Hoàng hậu. Không gian trong Tẩm điện rất linh thiêng, cổ kính và tĩnh lặng, mang màu sắc hoàng gia với những họa tiết rồng phượng cùng màu đỏ và vàng làm chủ đạo. Từ đây, bạn đi theo 17 bậc thềm đá để vào Hoằng Trạch Môn và tận hưởng vẻ đẹp của bầu trời xanh, của những hàng cây rợp bóng mát, của những đàn sen nhỏ xen lẫn giữa vườn hoa dại mong manh. 

2.5. Hồ Tân Nguyệt

Tiếp đến trong hành trình tham quan lăng mộ vua Minh Mạng là Hồ Tân Nguyệt. Đây là hồ nhân tạo, được quân lính miệt mài đào ngày đêm, với cảm hứng từ trăng non (trăng khuyết) ôm lấy mặt trời, tạo thành biểu tượng Bửu Thành với ý nghĩa về hai yếu tố quan trọng nhất tạo thành vũ trụ.

2.6. Cầu Thông Minh Chính Trực 

Cây cầu được xây để bắc qua hồ Tân Nguyện là cầu Thông Minh Chính Trực, dẫn bạn vào Lầu Minh Lâu. Cầu được xây gồm 33 bậc tầng cấp, mang vẻ đẹp hiền hòa, gần gũi với thiên nhiên. 

2.7. Hiển Đức Môn

Hiển Đức Môn là một trong những công trình thuộc khuôn viên Tẩm Điện. Công trình này được xây trên mảnh đất hình vuông, tượng trưng cho thần đất đai (quan niệm thời nhà Nguyễn là đất hình vuông, trời hình tròn). Nơi đây thiết kế với màu sắc uy nghiêm, cổ kính, không gian linh thiêng và trầm lặng.

2.8 Bửu Thành

Bửu Thành là bức tường quây xung quanh quả đồi có chu vi 273 mét, cao 3,5 mét, chỉ có một cửa duy nhất để ra vào. Bên trong Bửu Thành trồng rất nhiều cây cối, chủ yếu là cây thông. Theo các ghi chép từ sử sách thì linh cữu của vua Minh Mạng được chôn cất sâu trong quả đồi, Bửu Thành bao bọc để bảo vệ sự yên nghỉ của nhà vua.

3Những lưu ý khi tham quan lăng mộ vua Minh Mạng

Khi đến tham quan lăng mộ vua Minh Mạng, bạn hãy lưu ý chọn trang phục kín đáo, lịch sự, màu sắc hài hòa để phù hợp với không gian truyền thống, uy nghiêm nơi đây.

Thứ hai, trong khuôn viên lăng tuyệt đối không được hút thuốc, không ăn uống và vứt rác bừa bãi. Bên cạnh đó, bạn cũng lưu ý hạn chế cười đùa lớn tiếng, không chửi bậy hay có những hành vi không đẹp, ảnh hưởng đến người khác.

Với những giá trị lịch sử và nhân văn to lớn, lăng mộ vua Minh Mạng là điểm đến bạn nhất định không nên bỏ lỡ khi có cơ hội đến Huế nhé. Cẩm nang du lịch MIA.vn chúc bạn có những trải nghiệm thật đáng nhớ khi tham quan công trình lâu đời này nhé.