Vị trí: Làng Đồng Bằng, Xã An Lễ, Huyện Quỳnh Phụ, Tỉnh Thái Bình

Đền Đồng Bằng thuộc địa phận xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ được biết đến là ngôi đền linh thiêng đã được xây dựng từ thời vua Hùng Vương thứ 18. Ngôi đền này nhận được sắc phong “Tam Kỳ Linh Ứng - Vĩnh Công Đại Vương Tối Thượng Đẳng Linh Thần”. Đến nay, Đền Đồng Bằng đã trở thành điểm du lịch Thái Bình nổi tiếng bậc nhất tại Hòa Bình, thu hút rất đông du khách đến tham quan, trải nghiệm.

Đền Đồng Bằng khi được xây dựng là nơi thờ Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình, người đã có công giúp Vua Hùng đánh đuổi giặc ngoại xâm, lập làng giúp dân. Từ cuối thế kỷ XIII đến nay, đền thờ này còn tưởng niệm Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và các tướng quân dưới thời nhà Trần có công bảo vệ đất nước, ba lần đánh quân Nguyên – Mông khỏi bờ cõi nước nhà.

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 2

Đền Đồng Bằng qua nhiều lần tu sửa nên rất khang trang, kiến trúc nổi bật

Vì lịch sử hơn 4000 năm nên Đền Đồng Bằng gắn với rất nhiều truyền thuyết ly kỳ. Trong đó, điển tích về Vua cha Bát Hải là câu chuyện được truyền miệng nhiều nhất. Tương truyền vào thời Hùng Vương thứ 18, khi ngoại bang đến xâm lăng nước ra, triều đình đã chiêu tập binh hùng tướng mạnh, chuẩn bị kỹ lưỡng nhưng vì thế giặc quá mạnh nên đã phải lập đàn Triệu Linh Sơn Tú Khí, cầu thần linh hỗ trợ chống giặc.

Vùng đất này thời ấy thuộc trang Hoa Đào, nằm ở gần cửa sông Vĩnh. Đây là nơi Long Cung Hoàng Thái Tử (tức là Giao Long – con của Lạc Long Quân và người thiếp Ngọc Nữ) đã đầu thai vào một gia đình ngư dân sinh sống gần cửa sông, thuộc Trang Hoa Đào, đất Việt (xã An Lễ, Quỳnh Phụ bây giờ) giúp phò tá vua đánh giặc. 

Ngài đã cùng với 2 người em và 10 vị tướng hùng mạnh: quan lớn Thượng, quan Đệ tam, quan Đệ tứ, quan Điều thất (ông Hoàng Mười), quân sư quê ở Nuồi, 28 vị nội tướng và binh sĩ, cùng nhau hợp sức đánh tan giặc trên 8 cửa biển, mang về thái bình cho đất nước. Sau chiến thắng ấy ngài được phong là Vĩnh Công Đại vương. Thay vì ở lại triều đình, ngài xin về quê phụng dưỡng cha mẹ và khai khẩn, chiêu dân lập ấp vùng duyên hải, giúp vua giữ yên bờ cõi. 

Khi Vĩnh Công Đại Vương quy tiên vào ngày 25/8 âm lịch, người dân nơi đây nhớ ơn Ngài nên đã tôn ông là Vua cha – Bát Hải Đại Vương. Vua Hùng cũng đã cho tu sửa lại dinh thất, xây thành miếu điện thờ để người dân hương khói tưởng nhớ. Rất nhiều câu chuyện tương truyền rằng Vĩnh Công Đại Vương rất linh thiêng, vào thế kỉ XIII khi giặc Nguyên - Mông đến xâm lược nước ta, Hưng Đạo Đạo Vương đã đưa các tướng đến đền để cầu nguyện âm phù. 

Sau ba lần đánh đuổi được quân Nguyên - Mông, binh tướng nhà Trần đã góp sức để tôn tạo đền thờ thêm khang trang. Từ đó đến nay, dù trải qua hàng ngàn năm với rất nhiều biến động lịch sử, người dân Thái Bình vẫn hương khói đầy đủ, thờ cúng Vĩnh Công Đại Vương và Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn cùng những anh hùng nhà Trần có công với đất nước.

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 3

Đền là nơi thờ Vĩnh Công Đại Vương và Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn cùng những anh hùng nhà Trần 

Có dịp đến tham quan Đền Đồng Bằng, MIA.vn chắc chắn bạn sẽ bất ngờ với lối kiến trúc vô cùng ấn tượng tại đây. Đền được ví như bảo tàng mỹ thuật điêu khắc bằng chất liệu gỗ, vẻ đẹp đồ sộ và tinh xảo với tầng tầng, lớp lớp các cung thờ nối liền nhau. Đền Đồng Bằng gồm có 13 tòa, 66 gian, thiết kế dạng khép kín. Không gian thờ linh thiêng, các chi tiết đều được chạm trổ, điêu khắc cực kỳ tinh xảo, hàng trăm câu đối sơn son thếp vàng rực rỡ, quý linh, tứ quý trưng bày huyền ảo, sống động.

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 4

Bên trong các gian điện thờ là những chi tiết sơn son thếp vàng, điêu khắc cực kỳ tinh xảo

Khu vực cổng đền thiết kế theo kiểu vọng lầu tam hoành tráng, cổng tam quan cực kỳ nguy nga. Bước qua cổng, bạn sẽ vào tới sân chính nội tự, là nơi tổ chức các hoạt động đại lễ, lễ tế quan trọng. Kiến trúc đền theo dạng tiền công hậu đinh, 5 cung thờ chính với các kiểu kiến trúc khác nhau:

- Cung đệ tứ chạm khắc tinh xảo, trang trí đầy ắp nhưng bài trí thiết tự.

- Cung đệ tam thì thiết kế thanh hư thoát tục hơn, đơn giản và nhẹ nhàng.

- Cung đệ nhị xây dựng tươi mới, nhiều màu sắc hút mắt. 

- Cung đệ nhất với ban thờ đức vua Bát Hải nên rất trang nghiêm, yên tĩnh. 

- Cuối cùng là cấm cung đền Đồng Bằng, là nơi linh thiêng nhất, trước kia chỉ vua chúa mới có thể vào đây thờ cúng. 

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 5

Kiến trúc bên trong đền thờ rất cầu kỳ, tinh xảo

Các cung tại Đền Đồng Bằng hội tụ đầy đủ ngũ hành theo quan niệm truyền thống của người Việt. Giữa các cung là một miệng giếng cổ, theo những câu chuyện xa xưa thì đây chính là nơi mà Vĩnh Công từng ẩn thân. Vì vậy mà người dân tin rằng nước ở giếng này có thể tiêu trừ điều xui rủi, mang đến may mắn.

Vẻ đẹp của ngôi đền hàng ngàn năm tuổi này mang nét xưa dáng cũ, thể hiện tinh hoa kiến trúc và văn hóa tâm linh của dân tộc. Trải qua thăng trầm lịch sử, các cuộc chiến tranh liên miên, đền đã nhiều lần bị hư hại. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại, đền Đồng Bằng đã được tu sửa, mở rộng khuôn viên để phục vụ khách hàng hương, chiêm bái từ khắp nơi đổ về. Khu di tích lịch sử đền Đồng Bằng hiện nay có diện tích khoảng 20.520m2, bao gồm cả các đền Đức Vua, đền Sinh, đền quan Đệ Nhị, đền quan Điều, đền quan Đệ Tam, đền quan Đệ Bát.

Nếu bạn là người yêu thích khám phá các lễ hội truyền thống thì đừng bỏ qua lễ hội nổi tiếng của Đền Đồng Bằng, tổ chức vào ngày 20/8 âm lịch hằng năm. Lễ hội này tổ chức với hai phần chính là phần lễ và phần hội. Phần lễ sẽ thực hiện rước thần từ các đền Mẫu Sinh, các quan Đệ Nhất, Nhị, Tam, Quan Điều Thất, Quân Đệ Bát về đền của vua cha Bát Hải. Sau đó, người dân sẽ tổ chức lễ dâng hương, khai chiêng, múa trống mở hội, rước bài vị…

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 6

Các tiết mục khai mạc lễ hội Đền Đồng Bằng được tổ chức hàng năm

Các nghi lễ được thực hiện rất bài bản, quy mô, thu hút hàng ngàn khách hành hương đổ về. Sau phần lễ sẽ là phần hội sẽ rất náo nhiệt, bạn có thể trải nghiệm các trò chơi dân gian, tham gia chơi kéo co, bơi chải, cờ tướng, đấu vật, chọi gà… 

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 7

Lễ hội Đền Đồng Bằng rất tưng bừng, náo nhiệt

Lễ hội Đền Đồng Bằng được bảo tồn để lưu giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống, giá trị nhân văn cao đẹp. Đây đồng thời cũng là dịp thể hiện lòng biết ơn, truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta cùng với sự ngưỡng vọng, tôn kính với Đức Vua cha Bát Hải Động Đình. Đến nay, người Thái Bình vẫn truyền nhau câu vè:

Dù ai buôn xa bán xa

22 tháng 8 giỗ Cha thì về

Dù ai buôn bán trăm nghề

22 tháng 8 nhớ về Đào Thôn

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 8

Không gian lễ hội rộng rãi để đón hàng ngàn khách thập phương đổ về

- Đền Đồng Bằng là công trình tâm linh nên đến đây bạn cần đảm bảo trang phục lịch sự, nhã nhặn, không mặc đồ quá ngắn, quá hở hang.

- Quá trình tham quan, bạn cần giữ thái độ trang nghiêm, không lớn tiếng cười đùa, không buông những lời thiếu chừng mực.

- Nếu muốn dâng lễ ở đền Đồng Bằng thì ngoài dịp lễ hội, bạn có thể đến đây vào dịp Rằm và 30 hàng tháng. 

Đền Đồng Bằng Thái Bình và hành trình 4000 năm lịch sử 9

Rằm và 30 rất nhiều người dân mang đồ lễ đến dâng đền

Trên đây là những thông tin về Đền Đồng Bằng mà bạn có thể tham khảo để bỏ túi thêm một điểm du lịch tâm linh nổi tiếng tại Thái Bình. Cẩm nang du lịch MIA.vn hy vọng bạn có chuyến đi với thật nhiều trải nghiệm đáng nhớ.