Cung điện Potala, tòa thành văn hóa Phật giáo tại Tây Tạng

1 Cung điện Potala ở đâu?

Tọa lạc trên đỉnh dãy Hồng Đồi (Marpori), Cung điện Potala cao 170 mét, dài 360 mét, rộng 270 mét với 13 tầng, hơn 1.000 căn phòng. Nằm ở độ cao hơn 3.600 mét so với mực nước biển, thế nên, dường như Cung điện Potala là một thế giới khác tách biệt khỏi nhịp sống thị thành náo nhiệt.

Đặc biệt, đây là công trình cung điện cao nhất thế giới, tượng trưng cho quyền lực các đời Đạt Lai Lạt Ma và Tạng Vương. Nơi đây đồng thời là cái nôi của Phật giáo Tây Tạng cũng như gìn giữ văn hóa bản sắc địa phương.

2 Cung điện Potala, vị chứng nhân lịch sử

Tương truyền, tại Hồng Đồi có một hang động mà trước kia một vị Bồ Tát Quán m, hiện thân của lòng từ bi chư Phật ở tại đây khi xuống trần gian. Ngoài ra, đây còn là nơi vua Songtsen Gampo, Tùng Tán Cán Bố nghỉ ngơi, tọa thiền.

Vào thế kỷ 7, dưới thời trị vì của mình, vua đã xây dựng một cung điện trên dãy Hồng Đồi, tức Cung điện Potala ngày nay. Đức vua xây dựng nơi đây để đánh dấu cuộc hôn nhân giữa ngài và Công chúa Văn Thành.

Đến thế kỷ 17, Cung điện Potala trải qua một lần đại trùng tu, dưới triều đại Đạt Lai Lạt Ma thứ 5, Ngawang Lobsang Gyatso. Năm 1959, Cung điện Potala chứng kiến sự kiện Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14, Tenzin Gyatso tị nạn sang Ấn Độ khi Tây Tạng nổi dậy chống lại chính sách kinh tế, tôn giáo khắc nghiệt nhưng không thành.

Trong giai đoạn những năm 1960, 1970, các công trình kiến trúc của Tây Tạng gần như bị Hồng quân phá hủy hoàn toàn trong cuộc Cách mạng văn hóa.

Tuy nhiên, nhờ biểu tình, Cung điện Potala đã được chính quyền Chu n Lai giữ nguyên, và chuyển đổi thành bảo tàng nhà nước. Sau đó, đến năm 1994, Cung điện Potala vừa là điểm hành hương Phật giáo nổi tiếng, đồng thời là Di sản thế giới được UNESCO vinh danh.

3 Kiến trúc của Cung điện Potala đặc biệt thế nào?

Cung điện Potala là quần thể kiến trúc bao gồm ba khu vực chính: cung Thành ở trước núi, cung Thất ở trên đỉnh và khu hồ phía sau núi, bao gồm 13 tầng lầu, hơn 1000 căn phòng với hơn 10000 bàn thờ chư Phật, 20000 tượng tạc đa dạng hình thù.

Tổng thể kiến trúc tại Cung điện Potala thể hiện đậm nét tinh hoa văn hóa của nhiều quốc gia, bao gồm Trung Quốc và Ấn Độ, đại diện cho phong cách Phật giáo Tây Tạng. Từng đường nét tại cung điện đều toát lên vẻ đẹp linh thiêng cùng bầu không khí thanh tịnh, yên bình của chốn Phật pháp.

Mỗi công trình tại cung điện đều được xây dựng hoàn toàn từ gỗ và đá, càng tô đậm nét sự kiên cố, uy nghi cho toàn bộ không gian. Với kiến trúc đặc sắc cùng những báu vật Phật giáo Tây Tạng, Cung điện Potala thu hút lượng lớn người ghé đến đây tham quan, bái Phật hằng năm.

4 Những công trình nổi bật tại Cung điện Potala

4.1 Hồng cung tại Cung điện Potala

Hồng cung là công trình sở hữu kiến trúc Phật giáo Tây Tạng đậm nét. Hơn nữa, đây là nơi an nghỉ của 8 đời Đạt Lai Lạt Ma trước đây nên càng nhuốm màu linh thiêng, huyền bí.

Toàn bộ không gian Hồng cung được sơn màu đỏ chủ đạo, một màu đại diện cho quyền lực theo văn hóa địa phương. Hồng cung được hoàn thiện hoàn toàn từ đất, đá, và gỗ, với không gian bao gồm hơn 1000 căn phòng, 10000 Phật điện, chuyên lưu giữ, trưng bày hơn 20000 bức tượng điêu khắc về Đức Phật.

Đặc biệt, trong khuôn viên Hồng cung còn bố trí những tòa tháp, nơi thờ phụng linh cốt của những vị Đạt Lai Lạt Ma đã viên tịch. Mỗi tòa tháp được dát vàng nguy nga, đặc biệt nhất là tòa đặt linh cốt của Lạt Ma thứ 13 cao 21 mét, dát vàng bạc ròng quý hiếm.

Đến đây, bạn sẽ nhìn thấy 8 tháp đúc từ vàng ở ngay phía trên nóc. Đây là hình ảnh đại diện cho 8 vị Đạt Lai Lạt Ma đã viên tịch, với một tháp được đúc từ 9 vạn lượng vàng rất nguy nga, tráng lệ.

Khi đến Hồng cung trong hành trình tham quan Cung điện Potala, bạn sẽ được chiêm ngưỡng những tác phẩm điêu khắc tinh xảo cùng nhiều món đồ trang sức có giá trị. Đặc biệt, đây là nơi trưng bày nhiều tượng Phật, tháp chuông cổ, tượng linh vật nạm vàng quý hiếm để du khách thưởng lãm.

4.2 Bạch cung

Bạch cung là công trình bao quanh Hồng cung, từng là nơi ở của các vị Lạt Ma và đảm nhận vai trò phục vụ sinh hoạt cho toàn bộ Cung điện Potala.

Đây là công trình được làm hoàn toàn từ tường đá trát đất sét trắng, và được xem là biểu tượng của hòa bình theo văn hóa địa phương. Các ô cửa sổ có thiết kế dạng ô hướng ra ngoài, vừa giúp đón ánh nắng mặt trời nhưng đồng thời vẫn giữ được sự trang nghiêm vốn có của chốn tu tập.

Trong toàn bộ khuôn viên Bạch cung, tòa nhà Cuokin là công trình có quy mô lớn nhất. Đây là nơi các vị Đạt Lai Lạt Ma thường tổ chức các nghi thức tôn giáo, chính trị cũng như có nhiều điện thờ Phật, phòng in sách kinh, thư viện.

4.3 Cung điện mùa đông

Cung điện mùa đông là công trình có ý nghĩa quan trọng trong tổng thể Cung điện Potala. Đây là nơi các đời Đạt Lai Lạt Ma ở trong thời điểm mùa đông kéo đến. Công trình được xây dựng dưới thời Lạt Ma Ngawang Lobsang Gyatso vào năm 1645, bao gồm tòa nhà, sảnh và hội trường.

Nơi đây được ví như kho báu quý giá mà Cung điện Potala sở hữu hơn 698 bức tranh tường, với gần 10000 cuộn tranh cùng tác phẩm điêu khắc và nhiều tư liệu lịch sử có giá trị. Khi đến đây, chỉ cần nhìn qua những bức tường ở cổng vào, tấm thảm, mái che, rèm cửa, bạn đều có thể nhìn thấy những tác phẩm nghệ thuật in đậm văn hóa, tôn giáo địa phương.

4.4 Đền Jokhan

Đây là công trình trung tâm của Cung điện Potala, đồng thời là cái nôi của văn hóa Phật giáo Tây Tạng, thu hút lượng lớn người ghé đến mỗi năm. Đền được xây dựng vào thế kỷ 7, với kiến trúc in đậm dấu ấn của vùng Himalaya hùng vĩ.

Đền được xây dựng với mục đích truyền bá Phật giáo, sau đó chuyển đổi thành nơi thờ Đức Phật Thích Ca. Trong khuôn viên đền ngày nay lưu giữ hơn 3000 tấm ảnh của Đức Phật, các vị thần, nhân vật lịch sử và các bản thảo ghi chép hành trình phát triển của tôn giáo Tây Tạng.

Đặc biệt, nếu đến đền vào những dịp lễ lớn trong năm, khi đi qua một trong ba con đường chính dẫn từ trung tâm Lhasa vào đền, bạn sẽ nhìn thấy hình ảnh người dân vừa đi vừa hành lễ bái để bày tỏ lòng thành.

4.5 Cung điện mùa hè Norbulingka

Còn gọi là Cố cung mùa hè, Cung điện mùa hè Norbulingka được xây dựng vào thế kỷ 18, tọa lạc bên bờ sông Lhasa hiền hòa. Cách Cung điện Potala khoảng 2km về phía Tây, thế nên, không gian tại Norbulingka luôn thanh tịnh, trong lành với những vườn cây tươi tốt đầy ắp hoa thơm cỏ lạ.

Tổng thể cung điện bao gồm 4 khu vực, một tu viện cùng nhiều phòng ốc trải dài trên một khoảnh đất rộng, toát lên vẻ đẹp tinh tế, bắt mắt. Toàn bộ phần nội thất của cung điện được trang trí với nhiều tác phẩm nghệ thuật cùng hoa văn chạm trổ tinh xảo.

5 Kinh nghiệm tham quan Cung điện Potala

- Đặt vé trước vì Cung điện Potala luôn đông khách và hạn chế lượt tham quan mỗi ngày

- Lựa chọn quần áo phù hợp vì thời tiết càng lên cao càng lạnh. Lưu ý mặc trang phục lịch sự, kín đáo phù hợp với chốn Phật môn

- Không ồn ào, đùa giỡn, gây ảnh hưởng đến đời sống của sư thầy tại Cung điện Potala

- Tôn trọng văn hóa tôn giáo, không nói bậy, nói tục

- Giữ gìn vệ sinh chung. Không hái hoa, bẻ cành, tự ý đụng vào các tượng Phật, cổ vật, tranh ảnh

Cung điện Potala được ví như cái nôi của Phật giáo Tây Tạng, với vẻ đẹp vượt thời gian cùng nhiều bảo vật có giá trị. MIA.vn tin rằng, đối với những tín đồ Phật giáo, đây là điểm đến bạn không nên bỏ qua nếu có cơ hội du lịch Tây Tạng.