Ẩm thực Sơn Đông một trong những nền ẩm thực Trung Quốc lớn nhất

1 Ẩm thực Sơn Đông – Một trong những nền ẩm thực lớn nhất Trung Quốc

1.1 Lịch sử phong phú và lâu đời của ẩm thực Sơn Đông

Ẩm thực Sơn Đông (山东菜) hay ẩm thực nước Lỗ (鲁菜) được nhiều người coi là bậc thầy trong tám nền ẩm thực Trung Hoa truyền thống, minh chứng cho lịch sử, tính độc đáo và tác động của nó đối với ẩm thực miền bắc. Ẩm thực nước Lỗ được phát triển lần đầu tiên vào thời Xuân Thu (770 – 476 TCN), khi Sơn Đông là lãnh thổ của nước Tề và nước Lỗ. Khu vực có đồng bằng màu mỡ và gần biển tạo điều kiện phát triển kinh tế. Sự thịnh vượng này cũng được thể hiện thông qua việc tiêu thụ nhiều hải sản, ngũ cốc và muối biển. Các món ăn của ẩm thực Sơn Đông dần lan rộng đến miền Bắc Trung Quốc, gồm các khu vực như Bắc Kinh và Thiên Tân.

Cách đây 2500 năm, trường phái Nho gia ở Sơn Đông đã đặt nền tảng cho quan điểm thẩm mỹ về ẩm thực Trung Quốc, chú trọng sự tinh tế, hài hòa và sức khỏe. Vào khoảng 1600 năm trước, “Tề Dân Yếu Thuật (齐民要术)” đã tổng hợp các phương pháp chế biến món ăn như hấp, nướng, ủ, chiên, xào, kho, hầm, rán, muối, lên men… ở khu vực trung và hạ lưu sông Hoàng Hà, từ đó xây dựng khung kỹ thuật nấu ăn của ẩm thực Trung Hoa. Vào thời Minh và Thanh, một lượng lớn đầu bếp và món ăn Sơn Đông đã được đưa vào cung đình, giúp phong cách của ẩm thực Lỗ ngày càng trở nên sang trọng, hài hòa, cân đối và mang tính dưỡng sinh.

1.2 Các trường phái của ẩm thực Sơn Đông

Ẩm thực Tế Nam (济南菜): Đây là hương vị nền tảng của ẩm thực Sơn Đông, nổi tiếng với những món ngon được chế biến theo cách chiên ngập dầu, rim, xào, nướng… có hương vị nặng. Ẩm thực Tế Nam vốn nổi tiếng với các món súp. Phương pháp nấu nước cốt xương và súp sữa đều được ghi lại trong cuốn “Tề Dân Yếu Thuật”. Món ăn thường mang hương vị ngọt, tươi, thơm và mềm.

Ẩm thực Giao Đông (胶东菜): Nơi khai sinh ra ẩm thực Giao Đông là Lai Châu và Đăng Châu. Khu vực này nổi tiếng nhờ các món hải sản với hương vị tươi ngon nguyên bản, nhẹ nhàng. Trên hết khu vực này còn có đường bờ biển dài đến 1.300 km với nhiều giống hải sâm, tôm lớn, sò điệp…

Ẩm thực Khổng Tử (孔府菜): Nền ẩm thực đặc biệt này phát triển dưới nhà Nho ở Phúc Kiến. Nét tinh tế của nền ẩm thực này nằm ở việc nêm gia vị và kiểm soát độ lửa.

Ẩm thực Lỗ ở Tây Nam (鲁西南菜): Phần lớn khu vực Nam Sơn Đông và Tây Nam Sơn Đông là đất của nước Lỗ xưa. Người dân ở đây thường thích ăn các món tốt cho sức khỏe, sử dụng những vị thuốc và nguyên liệu thô của Trung Quốc.

2 Những món ăn kinh điển của ẩm thực Sơn Đông

2.1 Gà hầm Đức Châu (德州扒鸡)

Nhắc đến ẩm thực Sơn Đông thì không thể không nhắc đến gà hầm Đức Châu, một món ăn truyền thống Trung Hoa. Gà hầm ngũ vị không xương của Đức Châu nổi tiếng thuộc top 4 món gà nổi tiếng nhất cả nước. Đặc điểm của món gà này là có hình thức đẹp, không xương, thịt mềm, vị thanh tao, vừa ngon lại bổ dưỡng. Hình dạng gà đẹp mắt với hai chân thon, cánh giao nhau qua miệng, toàn thân có màu vàng óng với chút đỏ, nhìn từ xa như một con vịt nổi trên nước, miệng ngậm lông vũ. Hình thức như một tác phẩm nghệ thuật thu hút đông đảo khách du lịch Trung Quốc thưởng thức.

2.2 Tôm to om nâu (红烧大虾)

Tôm to om nâu là món ăn nổi tiếng của khu vực Giao Đông, Sơn Đông. Giao Đông là bán đảo với đường bờ biển dài, nổi tiếng với hải sản, trong đó tôm biển là một trong những loại hải sản đặc biệt nhất. Món tôm om cần giữ được hương vị nguyên bản của hải sản, thành phẩm phủ màu đỏ óng, thịt mềm và thơm ngon. Thế nên việc lựa chọn nguyên liệu đã trở thành vấn đề hàng đầu của món ẩm thực Sơn đông này.

2.3 Ruột heo ram mặn (九转大肠)

Lòng hầm xốt nâu là món ẩm thực Sơn Đông nổi tiếng ở thành phố Tế Nam. Nguyên liệu chính của nó gồm ruột heo cùng với hành tây, gừng, rau mùi… Sau khi nấu chín, lòng hầm có đủ “ngũ vị” cay, chua, ngọt, thơm và mặn, kết hợp với màu sắc hồng hào, kết cấu mềm mại, là món ăn được nhiều người ưa thích.

2.4 Lê mật ong (蜜汁梨球)

Lê mật ong là một món ẩm thực Sơn Đông ngon miệng và theo kinh nghiệm du lịch rất thích hợp dùng trong những ngày hè nóng nực. Lê có vị ngọt chua nhẹ nhàng, tính mát, tác dụng thanh nhiệt và giải độc.

2.5 Canh lá liễu trong suốt (清汤柳叶燕菜)

Món ăn này vừa ngon vừa bổ dưỡng, được chọn là một trong mười món ăn kinh điển của ẩm thực Sơn Đông. Đặc điểm nổi bật của canh lá liễu là màu trắng như tuyết, hình trứng chim bồ câu như lá liễu, nước súp trong vắt và vị ngọt dịu. Đây cũng là một món ăn nhẹ hiếm có trong ẩm thực Sơn Đông, thành phần chính của nó là tổ yến.

2.6 Thịt viên Tứ Hỷ (四喜丸子)

Thịt viên Tứ Hỷ là một món ăn truyền thống Trung Quốc nổi tiếng và là đại diện tiêu biểu cho ẩm thực Sơn Đông. Nó gồm có 4 viên thịt với màu sắc đẹp mắt, mùi thơm và vị ngon, tượng trưng cho những sự kiện lớn trong cuộc đời bao gồm: phúc, lộc, thọ, hỉ. Nó thường được dùng làm món ăn cuối cùng trong tiệc cưới, tiệc sinh nhật và các bữa tiệc khác để mang ý nghĩa tốt lành.

2.7 Thịt kho hũ (坛子肉)

Thịt kho hũ xuất hiện từ thời nhà Thanh. Theo truyền thuyết, món ăn này được sáng tạo bởi nhà hàng Phượng Tập Lâu ở Tế Nam hơn 100 năm trước. Đầu bếp đã dùng thịt ba chỉ, thêm gia vị và hương liệu, bỏ vào hũ sứ và hầm. Món ăn có màu đỏ đẹp, nước xốt đậm đà, thịt mềm béo nhưng không ngán, thơm ngon. Bởi thịt được kho trong sứ nên món ẩm thực Sơn Đông này được gọi là “thịt kho hũ”.

2.8 Cá chép dấm đường (糖醋鲤鱼)

Cá chép dấm đường là món ăn truyền thống nổi tiếng của Tế Nam, Sơn Đông. Tế Nam nằm phía bắc sông Hoàng Hà, nơi có cá chép vừa béo ngậy, tươi ngon mà vừa có huyết vàng, đuôi đỏ, hình dáng đẹp mắt, thường xuất hiện trong các bữa tiệc. Theo “Tế Nam phủ chí”, cá chép sông Hoàng Hà và cua Nam Dương đều là những món được đưa vào công thức nấu ăn.

2.9 Đậu phụ Nhất Phẩm (一品豆腐)

Đậu phụ Nhất Phẩm là một món ăn cung đình của ẩm thực Sơn Đông, thuộc trường phái Khổng Tử. Món ăn nổi bật với độ mềm, ít béo và phù hợp với mọi lứa tuổi.

2.10 Món chiên giòn trong dầu (油爆双脆)

Hai món chiên giòn trong dầu là một trong những món ăn đặc sản cổ điển của ẩm thực Sơn Đông. Nguyên liệu chính là ruột heo và mề gà (hoặc mề vịt), được chế độ theo phương pháp nổ dầu. Món chiên giòn trong dầu đích thực cực kỳ khó làm, yêu cầu về nhiệt độ cực kỳ nghiêm ngặt, nếu chưa đến một giây thì sẽ chín chưa chín, còn nếu lâu hơn một giây thì sẽ không giòn.

Nền ẩm thực Sơn Đông đặc sắc và trải dài theo lịch sử Trung Hoa còn rất nhiều điều để thực khách khám phá. Hy vọng với những thông tin hữu ích đã được MIA.vn tổng hợp bạn sẽ có được nhiều trải nghiệm ẩm thực khó quên trong chuyến hành trình khám phá Trung Quốc của mình.