Lăng Khải Định: Độc đáo trong kiến trúc với nghệ thuật khảm sành tinh xảo

1 Lăng Khải Định nằm ở đâu?

Lăng Khải Định, hay còn gọi là Ứng Lăng, đây là điểm đến nổi bật trên bản đồ du lịch Huế. Đây là nơi yên nghỉ của vị vua thứ 12 triều Nguyễn, đồng thời nằm trong quần thể 7 lăng tẩm đẹp nhất đất Cố đô.

Công trình tọa lạc trên núi Châu Chữ, thuộc xã Thủy Bằng, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Từ trung tâm thành phố Huế, chỉ cần đi khoảng 10km, du khách đã có thể chiêm ngưỡng lăng tẩm mang vẻ đẹp uy nghi và khác biệt này.

2 Tuyệt tác kiến trúc của lăng Khải Định Huế

2.1 Cổng Tam Quan

Lăng Khải Định là công trình ghi dấu nhiều giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật, phản ánh sự giao thoa giữa Việt Nam và phương Tây trong giai đoạn đặc biệt của triều Nguyễn. Toàn bộ lăng được xây dựng theo khối chữ nhật kiên cố, với 127 bậc thang dẫn lối. Qua 37 bậc đầu là cổng Tam Quan, tiếp nối là Nghi Môn, sân Bái Đính, rồi đến hai tầng sân cao dần theo từng bậc 13 nấc. Điểm cuối cùng, uy nghi và tráng lệ nhất, chính là Cung Thiên Định.

Kiến trúc lăng kết hợp hài hòa giữa phong cách Á – Âu, vừa cổ điển vừa hiện đại. Ngoài nổi bật ở nghệ thuật xây dựng, lăng còn tọa lạc trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, được bao quanh bởi núi đồi, khe suối. Chính sự hòa quyện này đã khiến Lăng Khải Định trở thành công trình lăng tẩm độc đáo bậc nhất trong hệ thống lăng mộ Việt Nam.

2.2 Cung Thiên Định

Cung Thiên Định là công trình trung tâm của lăng Khải Định, cũng là điểm cao nhất trong toàn bộ lăng. Đây không chỉ là nơi yên nghỉ của vua Khải Định mà còn được xem là hạng mục đặc sắc nhất, thu hút mọi ánh nhìn của du khách. Vượt qua tầng 3 và 4, bước lên tầng thứ 5, bạn sẽ chạm đến cung điện mang đậm dấu ấn sáng tạo và niềm say mê nghệ thuật của vị vua triều Nguyễn.

Cấu trúc cung được chia thành 5 gian chính. Hai bên là tả và hữu trực phòng. Ở giữa, phía trước là điện Khải Thành, nơi đặt bàn thờ vua. Đi sâu hơn là chính tẩm, nơi đặt mộ vua, bên trên có pho tượng đồng dát vàng tạc theo tỉ lệ 1:1 với nhà vua. Trong cùng là khám thờ, nơi lưu giữ long vị, long khám và các đồ tế khí quan trọng, tạo nên sự uy nghi, linh thiêng cho toàn bộ công trình.

Bước vào cung Thiên Định, du khách như lạc vào thế giới nghệ thuật cung đình đạt đến đỉnh cao. Nội thất ở đây nổi bật với kỹ thuật khảm sành sứ tinh xảo. Hàng vạn mảnh gốm, sứ và thủy tinh màu được ghép khéo léo, tạo thành vô số họa tiết sống động, như là bộ tranh Tứ Thời, Ngũ Phúc, Bát Bửu, mâm ngũ quả hay bộ trà... Tất cả hòa quyện thành một không gian rực rỡ, phản chiếu gu thẩm mỹ tinh tế và cầu kỳ của triều Nguyễn.

Trên trần ba gian giữa của điện Khải Thành, tuyệt tác “Cửu Long Ẩn Vân” khiến bất kỳ ai cũng phải ngước nhìn. Bức họa chín con rồng ẩn hiện giữa mây trời do nghệ nhân Phan Văn Tánh vẽ bằng cả tay và chân, thể hiện tài năng hiếm có. Đặc biệt, phía trên tượng vua là Bửu tán, một mái che bằng đồng nặng một tấn nhưng được tạo tác uyển chuyển, mềm mại như vải lụa, trở thành điểm nhấn khiến không gian thêm phần uy nghi và huyền ảo.

2.3 Nghi Môn và sân Bái Đính

Từ cổng Tam Quan, bước thêm 29 bậc thang, bạn sẽ đến khu vực Nghi Môn và sân Bái Đính của lăng Khải Định. Nơi đây mở ra một khung cảnh uy nghi với hàng tượng quan hầu và binh lính xếp ngay ngắn thành bốn hàng đối xứng. Mỗi bức tượng đều được chạm khắc tinh vi, từng chi tiết thể hiện sự khéo léo và tài hoa của nghệ nhân xưa.

2.4 Điện Khải Thành

Điện Khải Thành nằm trong quần thể Cung Thiên Định, là nơi đặt bàn thờ và cũng là nơi an táng vua Khải Định. Bên dưới chính điện là thi hài của vua, phía trên đặt pho tượng đồng dát vàng mô phỏng chân dung ông. Toàn bộ công trình thể hiện sự tỉ mỉ, tinh xảo trong từng chi tiết kiến trúc.

Ở vị trí trung tâm chính tẩm, nổi bật nhất là mái che bằng bê tông cốt thép nặng đến một tấn gọi là Bửu tán. Thế nhưng, dưới bàn tay tài hoa của nghệ nhân, nó lại mang dáng vẻ uyển chuyển, nhẹ nhàng, khiến người xem ngỡ như được tạo nên từ nhung lụa.

2.5 Tượng đồng vua Khải Định

Trong lăng Khải Định, hiện còn lưu giữ hai pho tượng đồng khắc họa chân dung nhà vua. Pho tượng ngồi trên ngai vàng tại Điện Khải Thành được tạo tác từ năm 1920 bởi hai nghệ nhân người Pháp và Đức, sau đó được thợ Huế dát vàng, tạo nên vẻ uy nghi lộng lẫy.

Pho tượng thứ hai là tượng đứng, do một người lính thợ xứ Quảng Nam đúc tại Huế. Ban đầu, tượng được đặt ở Cung An Định. Nhưng đến năm 1975 đã được đưa về Cung Thiên Định, trở thành một phần quan trọng trong tổng thể kiến trúc lăng.

3 Giá trị và ý nghĩa của lăng Khải Định đối với đất nước

So với nhiều lăng tẩm trong quần thể Cố đô Huế, lăng Khải Định có diện tích nhỏ hơn, nhưng lại nổi bật bởi giá trị kiến trúc và nghệ thuật hiếm thấy. Công trình là sự giao hòa táo bạo giữa nét truyền thống Việt Nam và ảnh hưởng phương Tây, từ Gothic, Roman cho đến Ấn Độ giáo, tạo nên diện mạo khác biệt so với các lăng Nguyễn trước đó.

Điểm đặc sắc nhất ở lăng Khải Định chính là nghệ thuật khảm sành sứ và thủy tinh màu. Hàng vạn mảnh nhỏ được ghép tỉ mỉ thành phù điêu, tranh trang trí sống động, giàu tính biểu tượng. Không gian nội thất nhờ vậy trở nên rực rỡ, hoa mỹ, phản chiếu gu thẩm mỹ tinh tế và niềm say mê nghệ thuật của vua Khải Định.

Lăng Khải Định không chỉ tái hiện rõ bối cảnh giao thoa Đông – Tây cuối triều Nguyễn, mà còn thể hiện cá tính mạnh mẽ, tư duy hiện đại của nhà vua. Đây không đơn thuần là nơi yên nghỉ, mà còn là tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Đồng thời nó còn là một di sản mang giá trị nghiên cứu sâu sắc về lịch sử, kiến trúc và mỹ thuật Việt Nam đầu thế kỷ XX.

4 Hướng dẫn cách đi đến Lăng Khải Định (Ứng Lăng)

Lăng Khải Định chỉ nằm cách trung tâm thành phố không khoảng 10km về hướng tây nam, nên để di chuyển đến đây, bạn có rất nhiều loại phương tiện khác nhau để cân nhắc.

4.1 Di chuyển đến Lăng Khải Định bằng ô tô, xe máy

Bạn có thể lựa chọn đi bằng ô tô, taxi hoặc nếu yêu thích cảm giác tự do, phóng khoáng, thoải mái thì nên thử đi bằng xe máy để cảm nhận được từng vẻ đẹp dọc hai bên đường dẫn đến của Lăng Khải Định cũng là một gợi ý không tồi. Từ trung tâm thành phố, bạn tìm đường đến quốc lộ 49 rồi chạy thẳng theo bảng hướng dẫn nằm dọc hai bên đường là đến rồi.

4.2 Di chuyển đến Lăng Khải Định bằng xe buýt

Còn nếu bạn muốn tiết kiệm và có nhiều thời gian cho chuyến đi của mình thì có thể lựa chọn di chuyển bằng xe buýt, vừa rẻ, vừa an toàn lại dễ dàng ngắm cảnh. Đầu tiên, bạn sẽ đón tuyến xe ở phía Nam đi đến bến chợ Đông Ba – chợ Tuần. Tuyến này sẽ có một trạm dừng ngay tại lăng Khải Định, đưa bạn đến tận nơi luôn đấy.

5 Nên tham quan lăng Khải Định vào thời gian nào ?

Thời điểm thích hợp nhất để du lịch Huế cũng như tham quan lăng Khải Định là vào khoảng tháng 1, tháng 2. Bởi vì, lúc này thời tiết sẽ khá dễ chịu, thích hợp để vừa tham quan, ngắm cảnh, vừa chụp hình sống ảo, thời tiết ôn hòa, phù hợp để bạn có nhiều trải nghiệm cũng như có một chuyến đi thoải mái hơn.

Đặc biệt, vào một số ngày lễ, tết thì lăng Khải Định sẽ mở cửa tham quan miễn phí nên nếu bạn có ghé đến Huế vào dịp này thì đừng quên thêm điểm tham quan này vào lịch trình khám phá Huế của mình nhé!

6 Cập nhật giờ mở cửa và giá vé tham quan lăng vua Khải Định

Vì mỗi thời gian sẽ có sự thay đổi về giờ mở cửa và giờ bán vé, do đó, bạn cần nắm chắc một số thông tin quan trọng dưới đây.

Giờ mở cửa tham quan:

- Từ 16/3 đến 15/10: 6h30 – 18h00

- Từ 16/10 đến 15/3: 7h00 – 17h30

Giờ bán vé:

- Từ 16/3 đến 15/10: 6h30 – 17h30

- Từ 16/10 đến 15/3: 7h00 – 17h00

7 Một số lưu ý quan trọng cần biết khi tham quan lăng Khải Định Huế

- Thời điểm lý tưởng để xách vali và ghé thăm là vào tháng 1 và tháng 2, khi thời tiết mát mẻ, nắng dịu, thuận tiện cho việc di chuyển và chụp ảnh.

- Để khám phá trọn vẹn lăng, bạn cần khoảng 1 – 2 tiếng. Nếu quỹ thời gian hạn hẹp, hãy lập kế hoạch kỹ càng để kết hợp check-in thêm nhiều điểm đến khác ở Huế.

- Các bậc tam cấp khá dốc, vì vậy bạn nên đi cẩn thận để tránh trượt ngã.

- Trước khi đến, hãy tìm hiểu sơ lược về lịch sử và kiến trúc để chuyến tham quan thêm phần ý nghĩa.

- Trang phục nên lịch sự, nhã nhặn, tránh những bộ đồ quá phản cảm khi vào khu vực lăng tẩm.

- Bạn có thể chọn đi tự túc để thoải mái trải nghiệm, hoặc theo tour nếu muốn được lo trọn gói phương tiện, bữa ăn và chỗ nghỉ.

- Ứng Lăng có nhiều góc đẹp để sống ảo. Riêng khu Điện Khải Thành khá tối, vì vậy bạn nên chỉnh ánh sáng khi chụp ảnh.

- Luôn giữ gìn vệ sinh, không xả rác trong khuôn viên để bảo vệ cảnh quan.

Lăng Khải Định là một biểu tượng trong kiến trúc xưa cổ, phối hợp hài hòa giữa nhiều nề văn hóa, chất liệu cũng như thiết kế, mang đến cho bạn một điểm tham quan tại Huế vô cùng hấp dẫn, thú vị với nhiều điều mới mẻ, chắc chắn sẽ khiến bạn trầm trồ đấy. Hy vọng những thông tin mà MIA.vn vừa gửi đến bạn sẽ giúp bạn cảm thấy hứng thú và thêm ngay vào lịch trình khám phá Huế sắp tới của bản thân.