Hành trình chinh phục ẩm thực Ý qua món Spaghetti trứ danh

1 Giới thiệu về Spaghetti

Spaghetti là một dạng Pasta lâu đời của Ý, có đặc điểm là sợi dài, nhỏ và tròn như sợi chỉ. "Spaghetti" là dạng số nhiều của từ "spaghetto", xuất phát từ tiếng Ý có nghĩa là "sợi dây nhỏ". Theo truyền thống, món mì này sánh đôi cùng loại sốt cà chua nấu thịt, đậm vị nhờ những loại gia vị đặc trưng, tạo hương thơm quyến rũ.

Tuy nhiên, chọn loại sốt hay gia vị đi kèm lại hoàn toàn tùy thuộc khẩu vị mỗi người. Sẽ có thực khách thích ăn Spaghetti sốt nấm kem, pesto cho tới hải sản cay nồng, tất cả đều có thể hoà hợp. Nhờ sự linh hoạt ấy mà các khách du lịch Ý đều thích thú về sự đa dạng mà Spaghetti mang lại.

2 Nguồn gốc ra đời của mì Spaghetti

Như đã đề cập phía trên, Spaghetti chỉ là một “đứa con” trong đại gia đình pasta. Vậy nên muốn lần về gốc gác của sợi mì này, ta phải quay trở lại câu chuyện khai sinh của chính Pasta.

Nhiều người vẫn tin rằng Pasta nảy sinh tại Ý. Thế nhưng thực tế sự thật lại khá bất ngờ. Theo những câu chuyện được truyền miệng trong cẩm nang du lịch, khoảng bảy thiên niên kỷ trước, khi con người rời bỏ đời sống du mục lang bạt để ở lại canh tác ruộng đồng, họ đã tình cờ khám phá hạt lúa mì. Đây là thứ ngũ cốc vàng óng, giàu dinh dưỡng.

Từ phát hiện ấy, những món ăn đầu tiên làm bằng bột lúa mì ra đời. Sang tới thời La Mã cổ đại, miếng bánh bột cán mỏng (lagane) được cắt thành dải bản rộng và được tôn thờ như đặc sản. Chính lagane là viên gạch nền đặt móng cho Pasta hiện đại, bao gồm cả Spaghetti thanh mảnh ngày nay.

Suốt hàng nghìn năm tiếp theo, song hành cùng đà tiến bộ của xã hội, hàng loạt cỗ máy cán bột lần lượt xuất hiện. Nhờ đó, Pasta không ngừng “lột xác”, vươn xa khỏi biên giới Ý, lan tỏa khắp châu lục và trở thành biểu tượng ẩm thực toàn cầu.

Năm 1785, tại thành Naples đã có xấp xỉ ba trăm tiệm chuyên bán Pasta. Các chủ quán đun Pasta trên bếp than hồng, rồi phủ lên phần nhân lớp phô mai bào mịn, hương thơm lan khắp vỉa hè.

Khi được dâng lên quốc vương Ferdinand, Pasta lập tức bước vào bàn tiệc cung đình, khoác vẻ trang trọng khác hẳn chốn bình dân. Thế nhưng bước ngoặt lớn diễn ra đầu thế kỷ XIX, lúc trái cà chua xuất hiện trên đất Ý. Trước đó, người ta ăn Pasta khô, bốc tay. Từ khi có nước sốt cà chua, món mì chuyển sang “ướt”, trở thành Spaghetti như ta quen gọi ngày nay.

Xã hội càng phát triển, khẩu vị càng muôn vẻ. Bởi vậy, các loại sốt đi kèm cũng sinh sôi phong phú, đáp ứng nhu cầu thưởng thức đa dạng của thực khách khắp nơi.

3 Các biến thể phổ biến của Spaghetti

Spaghetti là món ăn chính trong hàng loạt món ăn truyền thống mang đậm phong vị ẩm thực Ý. Dưới đây là những món Spaghetti đặc sắc, mỗi món là một trải nghiệm hương vị riêng biệt:

Spaghetti aglio e olio: Đây là một trong những món mì đơn giản nhưng tinh tế nhất. Mì được xào cùng tỏi phi vàng và dầu ô liu nguyên chất, có thể thêm ớt khô để tạo độ cay nhẹ. Món ăn này có nguồn gốc từ Napoli và thường được dùng như một món ăn nhanh nhưng giàu hương vị.

Spaghetti alla carbonara: Món mì nổi tiếng đến từ vùng Lazio, đặc biệt là Rome, sử dụng thịt xông khói guanciale (má heo muối), trứng, phô mai Pecorino Romano và tiêu đen. Không dùng kem tươi như nhiều phiên bản nước ngoài, carbonara chính gốc có vị béo ngậy, mặn nhẹ và cay thơm.

Spaghetti alla napoletana: Món mì cổ điển với sốt cà chua đơn giản được ninh từ cà chua tươi, hành tây, tỏi và lá nguyệt quế. Hương vị thanh nhẹ, dễ ăn, phù hợp với cả người ăn chay.

Spaghetti alla puttanesca: Nổi bật bởi vị đậm đà và cay nồng của sốt cà chua kết hợp với cá cơm (anchovy), ớt khô, ô liu đen và nụ bạch hoa (capers). Món ăn có xuất xứ từ miền Nam nước Ý, mang phong cách mạnh mẽ, quyến rũ.

Spaghetti alla gricia: Là “người anh em” tiền nhiệm của carbonara, món này không dùng trứng mà chỉ gồm guanciale chiên giòn và phô mai pecorino, tạo ra sự cân bằng giữa vị mặn, béo và hương thơm đặc trưng.

Spaghetti alle vongole: Một món hải sản nổi bật với nghêu tươi, thường được nấu với dầu ô liu, tỏi, rượu trắng và đôi khi có thêm cà chua bi. Hương vị thanh mát của biển cả được tôn lên rõ nét qua cách nấu tinh tế của người Ý.

Spaghetti Bolognese: Mặc dù là biến tấu phổ biến ở ngoài nước Ý, món này được lấy cảm hứng từ ragù alla bolognese, một loại sốt thịt bằm nấu chậm với cà chua, rượu vang đỏ, cần tây và cà rốt. Khi ăn cùng spaghetti, đây là món được ưa chuộng trên khắp thế giới.

Spaghetti all’amatriciana (hoặc sugo all’amatriciana): Có xuất xứ từ thị trấn Amatrice, món ăn này kết hợp guanciale chiên giòn, sốt cà chua, phô mai pecorino Romano, dầu ô liu và ớt Paprika. Vị cay nhẹ hòa quyện cùng độ béo tạo nên hương vị hài hòa khó cưỡng.

Spaghetti cacio e pepe: Một món mì cực kỳ đơn giản nhưng đòi hỏi kỹ thuật, chỉ với phô mai pecorino Romano và tiêu đen. Sự kết hợp tinh tế giữa hai nguyên liệu này tạo nên lớp sốt sánh mịn bám đều từng sợi mì, đặc trưng của ẩm thực Rome.

4 Thành phần & cách chế biến Spaghetti cơ bản tại nhà

Bạn không cần phải đến nhà hàng Ý sang trọng để thưởng thức một đĩa spaghetti ngon đúng điệu. Ngay sau đây, MIA.vn sẽ hướng dẫn các bạn cách tự nấu món ăn nổi tiếng này ngay tại nhà.

4.1 Thành phần

- Cà chua chín: 1 kg

- Thịt bò xay: 300 g

- Mì Ý (spaghetti): 400 g

- Húng quế tươi: một bó nhỏ

- Tỏi ta: 3 củ

- Hành tím: 1 củ

- Tiêu hạt: 1 muỗng

- Dầu ô-liu nguyên chất: 50 ml

- Gia vị đi kèm: muối biển, hạt nêm, đường cát, mật ong, tiêu xay, dầu ô-liu và ít nước tương

4.2 Cách chế biến

Bước 1: Đặt nồi chứa chừng 700 ml nước lên bếp, mở lửa lớn cho sôi bùng.

Bước 2: Khi nước sôi, rắc 1 muỗng cà-phê muối cùng 2 muỗng dầu ô-liu để sợi mì tơi, rồi nhẹ nhàng thả 200 g Spaghetti vào và giảm xuống lửa vừa. Lúc phần đầu sợi mì mềm nghiêng theo dòng nước, dùng đũa hoặc kẹp ấn toàn bộ chùm mì chìm hoàn toàn.

Bước 3: Khuấy đều tay để mì không dính, duy trì nấu thêm 8–10 phút tới khi đạt độ chín.

Bước 4: Vớt mì ra rổ, xối nhanh dưới vòi nước lạnh giúp sợi săn chắc, giòn dai, rồi để ráo trước khi hòa sốt.

Bước 5: Cân đủ 200g thịt bò xay, rắc 1/2 muỗng cà-phê muối và 1/3 muỗng cà-phê tiêu xay, rồi dùng thìa đảo thật kỹ để gia vị bám đều từng thớ thịt. Để hỗn hợp nghỉ khoảng 10 phút, giúp thịt ngấm hương vị.

Bước 6: Rửa sạch cà chua, tỉa bỏ cuống rồi chần sơ trong nước sôi. Ngay khi vỏ cà chua tách nhẹ, lột bỏ lớp vỏ, nạo hết hạt, thái hạt lựu nhỏ và chuyển toàn bộ phần thịt quả vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn.

Bước 7: Hành tây bóc lớp vỏ khô, tráng lại bằng nước lạnh cho sạch, để ráo và băm thành những hạt nhỏ đồng đều.

Bước 8: Làm nóng chảo trên lửa vừa, trút vào 1 muỗng cà-phê dầu ăn. Đợi dầu lăn tăn, rắc một nửa số hành băm vào phi cho thơm nức.

Bước 9: Khi hành vàng nhẹ, đổ phần cà chua đã xay nhuyễn vào, khuấy đều tay. Muốn vị đậm đà hơn, hãy múc thêm 2 thìa canh sốt cà chua đóng hộp vào hỗn hợp.

Bước 11: Tiếp tục, thả một ít bơ cùng các gia vị: mayonnaise, muối, đường, bột nêm. Đun liu riu đến khi phần sốt sánh lại, hơi nặng vá là đạt.

Bước 12: Bắc một chảo khác lên bếp, thêm dầu, phi thơm tỏi băm và hành tím băm. Trút thịt bò đã ướp vào, đảo liên tục để thịt không vón cục. Xào chừng 3 phút cho thịt chín và săn từng hạt.

Bước 13: Khi thịt vừa chín tới, rót phần sốt cà chua vừa nấu vào chảo thịt, đảo đều thêm khoảng 3 phút. Cuối cùng rắc 1/3 muỗng cà-phê tiêu xay, trộn nhanh tay cho hương tiêu quyện khắp, rồi tắt bếp. Vậy là phần nước sốt Spaghetti đã hoàn chỉnh, sẵn sàng ôm lấy sợi mì nóng hổi.

Bước 14: Trút mì ra đĩa phẳng, tạo thành vòng xoáy gọn ghẽ. Múc sốt thịt bò cà chua vừa nấu, rót dứt khoát vào đúng tâm đĩa để nước không loang lổ. Món ăn càng bừng vị khi kèm thêm một phần salad tươi mát bên cạnh. Lúc thưởng thức, đảo đều sợi mì cùng sốt để hương vị quyện chặt, rồi thong thả nhấc nĩa, cảm nhận sự hài hòa lan khắp vòm miệng.

5 Cách thưởng thức Spaghetti chuẩn Ý

Spaghetti không chỉ là món ăn, mà còn là một phần văn hóa của nước Ý. Cách đầu tiên để thưởng thức spaghetti chuẩn Ý là cuộn mì bằng nĩa. Không cần thìa phụ trợ, người Ý thường dùng nĩa xoay nhẹ trong góc đĩa để mì tự cuộn lại thành từng vòng vừa ăn.

Tiếp theo, hãy ăn khi mì còn nóng. Thời điểm mì đạt độ vừa chín tới, giữ độ dai nhẹ, cũng là lúc sốt còn sánh mịn, hương thơm bốc lên rõ rệt. Ăn ngay lúc này sẽ giúp bạn cảm nhận trọn vẹn hương vị của từng thành phần.

Ngoài ra, người Ý luôn dùng sốt vừa đủ, không đổ ngập đĩa như súp, để sợi mì được áo đều và hòa quyện cùng nước sốt, thay vì bị nhấn chìm. Trong quá trình ăn, hãy ăn từ tốn, nhai kỹ và cảm nhận hương vị nhằm trân trọng từng miếng ăn.

Cuối cùng, để nâng tầm trải nghiệm, spaghetti thường được dùng kèm rượu vang. Nếu không dùng rượu, một ly nước lọc tinh khiết cũng giúp làm sạch vị giác giữa các lần ăn, mang lại trải nghiệm trọn vẹn.

6 Một số lưu ý khi ăn Spaghetti

- Không cắt nhỏ mì bằng dao hoặc kéo: Hãy cuộn mì bằng nĩa – đó là cách ăn truyền thống và đúng chuẩn.

- Tránh rắc phô mai vào món có hải sản: Phô mai có thể làm mất hương vị tươi mát đặc trưng của hải sản.

- Không thêm tương cà, tương ớt, hoặc nước mắm: Spaghetti vốn đã đủ đậm đà từ nguyên liệu và gia vị Ý, không cần nêm nếm thêm theo khẩu vị Á Đông.

- Chỉ sử dụng nĩa, tránh dùng đũa: Việc dùng đũa sẽ làm rối sợi mì và không phù hợp với phong cách ăn uống châu Âu.

- Không lạm dụng bánh mì ăn kèm: Có thể dùng một miếng bánh mì nhỏ để "quẹt" phần sốt còn lại (scarpetta), nhưng chỉ nên làm khi gần kết thúc món ăn.

Spaghetti là biểu tượng ẩm thực mang đậm tinh thần Ý, giản dị nhưng đầy cảm xúc. Từ hương vị đến cách bày biện, tất cả đều khiến người ta say mê. Và nếu bạn là người yêu văn hóa, đam mê khám phá món ăn khắp thế giới, đừng quên chuẩn bị một chiếc vali MIA.vn thật gọn nhẹ, bền bỉ để hành trình thưởng thức Spaghetti và những món ăn địa phương luôn trọn vẹn và đầy cảm hứng.